Marc Lammers: ‘Vroeger maakte Naomi zichzelf te klein’

Na de Ellen Hoog Anekdotes konden we niet achterblijven met de Naomi van As Anekdotes. Want Naomi van As (33) speelde in Rio de Janeiro haar laatste toernooi – en in de finale tegen Groot-Brittannië misschien wel haar beste  wedstrijd. Met oude ploeggenoten en coaches blikken we terug op haar lange carrière (229 interlands, 45 goals). Vandaag Marc Lammers, de 1e bondscoach van de speelster van Laren. 

Lammers liet Naomi van As in 2003 debuteren in Zuid-Korea. Als coach leerde hij haar veel, maar hij geeft aan dat hij zelf juist veel van haar persoonlijkheid en benadering van het hockey heeft geleerd. Marc Lammers won als coach o.a. goud op het WK in Madrid in 2006 en de Olympische Spelen van Peking in 2008.

Naomi met tomaten en eieren bekogeld

Marc Lammers: ‘Samen met Ellen Hoog speelde ze in 2004 haar eerste Champions Trophy in Rosario en dat was een mooie vuurdoop voor ze. Wij speelden tegen Duitsland en bij een gelijkspel zouden we de finale tegen Duitsland spelen en niet tegen Argentinië. En ja hoor, met nog 10 minuten te spelen staat het 1-1. Daardoor miste de thuisploeg de finale. Wij werden toen met tomaten en eieren bekogeld door het publiek. Die Argentijnen gooiden echt met alles.’

Ellen Hoog en Naomi van As – sfeermakers bij Oranje. @KNHB/Frank Uijlenbroek

‘Naomi en Ellen vonden dat als jonge honden echt geweldig. Terwijl sommige andere meiden uitliepen in zo’n kort mogelijk cirkeltje op het veld, liepen zij lekker aan de rand van het veld. Zij vonden dat fanatieke publiek geweldig. Zij gingen expres die boel opjutten. Die 2 superleuke frivole meiden gaven de ploeg een hoop positieve energie en heel veel plezier. Dat was voor mij als coach een mooie leerschool. Je hebt plezier in je team nodig om te presteren en dat hebben zij ons gebracht.’

Naomi had veel aandacht nodig

‘Naomi moest je veel positieve feedback geven. Dat heb ik ook geleerd van de film Goud (documentaire over de voorbereiding op het WK van 2006 in Madrid, red.). Als je iemand veel aandacht geeft, krijg je dat ook terug. Naomi voelde zich daar heel fijn bij, dat gaf zij ook als feedback. Ik denk niet dat ik haar meest favoriete coach zal zijn. Ik wilde altijd verbeteren. Ik moest in die periode ook veel veranderen in het team. Australië was de nummer 1 en daar lagen wij achter. Wij moesten fitter worden. Ik ben echt perfectionistisch. En dat was soms tegen de behoeftes aangebotst van de speelsters, die wilden ook plezier en leuke dingen.’

Marc Lammers in 2007 met Oranje. Naast hem Naomi van As, leunend op haar stick. 

‘Jonge internationals als Naomi en Ellen keken toen tegen de oudere speelsters op. Ook de afstand naar de coach was een stukje groter. Max Caldas was veel dichterbij. Je ziet wel dat Naomi duidelijk is gegroeid in haar zelfvertrouwen. De eerste 4 jaar maakte ze veel progressie, zij gaf ook veel terug aan het team. Dat frivole heb je nodig in het team.’

‘Daarna hebben we geprobeerd haar scorend vermogen te verbeteren’

‘Naomi is heel sierlijk en technisch. Zij moet het niet hebben van open (geschaafde) knieën. Dat was voor mij als coach weleens lastig. Je kijkt toch vanuit je eigen perspectief en ik was een heel ander type hockeyer. Zij heeft verschillende fasen gehad. In het begin speelde zij voorin, omdat zij heel goed corners kon halen. Daarna hebben we geprobeerd haar scorend vermogen te verbeteren. Zij was lang en mager dus hebben ook krachttraining met haar gedaan. Ze moest wat sterker worden. We hebben duelkracht getraind met judovormen en veel stabiliteitstrainingen.’

Op het laatst had ze geen coach meer nodig

Naomi van As tijdens de finale van de Olympische Spelen in Rio tegen GB. @KNHB/Koen Suyk.

‘Als je naar Naomi kijkt op de Olympische Spelen in 2016 in Rio, dan zie je dat ze veel meer zelfvertrouwen heeft dan vroeger. Met name in de finale. In die laatste wedstrijd in Oranje laat ze het zó zien. Terwijl ze zich vroeger soms kleiner maakte. ‘Dat kan niet. Dat lukt me niet,’ dacht ze soms. Ze voelde zich onzeker. Daarom had ze ook veel positieve feedback nodig.’

‘Het plezier en de frivoliteit die zij erin gooiden bij Oranje, heb je niet zomaar opgevuld’

‘Je ziet dat ze op het einde van haar carrière als international niet eens een coach meer nodig heeft. Ik verwacht dat het vertrek van Naomi en Ellen goed wordt opgevangen bij het Nederlands Elftal. Zeker als je ziet wat er aankomt in Jong Oranje. Maar het plezier en de frivoliteit die Naomi en Ellen erin gooiden bij Oranje, heb je niet zomaar opgevuld.’

Naomi van As tijdens de finale in Rio tegen GB. @KNHB/Koen Suyk.