HCM De Bakenhof: hockeyen in een Arnhemse aandachtswijk

Een doodgewone decembermiddag in de Arnhemse wijk Malburgen. In een zaaltje is een Mixed Onder 10-team aan het trainen. Een ploegje dat anders is samengesteld dan de meeste hockeyteams. Kinderen uit Somalië, Eritrea en ook van Nederlandse afkomst. Welkom bij HCM De Bakenhof, het nieuwste project van de Hockey Foundation.

‘Weet je wat me het meest raakt? De verwondering over dingen die voor een heleboel mensen in ons land heel gewoon zijn. We hadden fruit meegenomen naar een uitwedstrijd. Alleen maar wat druiven, voor in de rust. Maar voor de meeste kinderen was dat echt een traktatie. Iets wat ze thuis amper krijgen. Zo’n situatie drukt je enorm met de neus op de feiten. Het doet je beseffen dat het zin heeft wat we aan het doen zijn.’

Het is een van de realiteitsmomentjes van Alwin Nieuwenstein, voorzitter van HCM. Hij is al twee jaar voorzitter van de Arnhemse club. Maar dit jaar kreeg-ie er een uitdaging bij. De verenging besloot z’n maatschappelijke hart te laten spreken. Ze kozen ervoor om er een satellietlocatie bij te nemen. Eentje die ervoor moest zorgen dat kinderen in een zogeheten ‘aandachtswijk’ in de buurt op een makkelijkere manier in contact konden komen met hockey. HCM De Bakenhof zag daardoor aan het begin van het seizoen het levenslicht. Inmiddels hockeyen daar dertien kinderen, het mixed-team doet mee aan de competitie.

‘We hoorden al dat de Hockey Foundation van de KNHB bezig was met hockeylessen op scholen in Arnhem-Zuid’, vertelt Nieuwenstein. ‘Op dat moment ging bij ons een lichtje branden. Op welke manier konden we zelf iets betekenen voor die kinderen, die uit zichzelf niet zo snel bij een hockeyclub terechtkomen. Er is veel armoede aan deze kant van de stad. Als club die toevallig in de buurt ligt, kunnen we daar een sociale bijdrage aan leveren. Hockey blijft immers een dure sport, waar je niet zo makkelijk instapt.’

Foto: Willem Vernes

Geen clubhuis, inschrijven langs de lijn

De molen ging draaien. HCM en de Hockey Foundation gingen om tafel met de gemeente Arnhem en regionale sportinstanties. Het mondde uit in de zijtak van de Gelderse club. De Hockey Foundation die sinds 2020 bestaat, richtte zich tot dit jaar alleen op nieuwe clubs zoals het Amsterdamse Noorderlicht of het Groningse Martinus. ‘In die drie jaar zijn er negen verenigingen bijgekomen’, vertelt Gabrielle van Doorn, manager van de Foundation. ‘Het oprichten van nieuwe clubs in zwakkere wijken, dat werkt. Dat blijven we ook doen. Maar we wilden ook kijken naar een nieuwe vorm, een verrijking. Een opzet waarin we gebruik kunnen maken van de structuur en ook de bestuurlijke kracht van een bestaande club. Zo hoef je niet het wiel steeds opnieuw uit te vinden.’ 

Daardoor gaat er tijdens het veldseizoen elke maandag en zaterdag een afvaardiging van HCM naar een Cruyff Court, zo’n zes kilometer verderop. In de winter naar het zaaltje in de wijk, waar we de training bij mochten wonen. Voor sticks, ballen en ander materiaal wordt gezorgd. Nieuwenstein: ’Het vraagt best veel van onze vrijwilligers. Daarom zijn we ook niet over een nacht ijs gegaan. Je moet je mooie plannen ook waar kunnen maken. Natuurlijk loop je tegen allerlei dingen aan. Er is al een aantal tegenstanders verkeerd gereden. Zo’n veldje is minder makkelijk te vinden dan een club. We hebben daar ook geen clubhuis of kleedruimte. Aanmelden, ook zo’n punt. Deze ouders vinden je niet via een website. Het inschrijven doen we samen, met een geprint papiertje langs de lijn. Het is dus pionieren. Maar we doen het met liefde. Zeker als je ziet wat je ervoor terugkrijgt.’

‘Je moet je voorstellen dat de kinderen het thuis niet ruim hebben. Hun wereld is vrij beperkt, het hele leven speelt zich binnen een kilometer van huis af. Hun ouders spreken vaak slecht of amper Nederlands en hebben geregeld geen auto of een fiets voor handen. En dan heb je ‘opeens’ een uitwedstrijd.’

Foto: Willem Vernes

Oorlogslanden en hongersnood

Nieuwenstein kijkt even op. Hij gaat het niet snel vergeten. De reis naar Oosterbeek. De eerste uitwedstrijd voor HCM De Bakenhof. Het was maar twintig minuutjes in de auto. Het rijden regelen ze vanuit de club. ‘Dat ritje was al een belevenis. Samen op weg, het leek wel een feestje. Er ging een wereld voor hen open. Toen we daar aankwamen vroegen ze of ze in het bos mochten spelen, dat naast de club ligt. Haha, dat mocht best. Maar eerst gingen we hockeyen.’

Hij vertelt het met een blije, optimistische toon. Maar Nieuwenstein weet ook maar al te goed dat de kinderen, van nog geen tien jaar, soms al een heel verleden met zich meezeulen. Sommigen zijn gevlucht uit oorlogslanden. Hebben ondervonden wat echte hongersnood is. Of komen uit gezinnen die op allerlei manieren gebroken zijn. 

Foto: Willem Vernes

‘Het is prachtig om kinderen de mogelijkheid te bieden om lol te beleven. Samen sporten, in een veilige omgeving. Wat ze hier leren gaat veel verder dan alleen een potje hockeyen. Het gaat ook om samenwerken, elkaar helpen en afspraken nakomen. Dat kan deze kids echt verder helpen. Ik ben er trots op dat we dat als club voor elkaar kunnen krijgen. Dit initiatief past ook heel goed bij de DNA van onze club. We zijn een gewone hockeyclub voor iedereen, ongeacht ieders afkomst.’

Ondertussen heeft de pilot met HCM al navolging gekregen. Ook HC Den Bosch is gestart met hockeyactiviteiten in een lage inkomenswijk. ‘In andere grotere steden is ook interesse in deze opzet’, vertelt Van Doorn. ‘Maar we zijn voorzichtig. Dit project past niet bij iedere club. Als het je alleen om de ledenwerving te doen is, dan kan je beter niet instappen. Dit moet je echt willen uit maatschappelijk oogpunt. Maar dat kan echt heel waardevol zijn. Onbetaalbaar mooi.’