Het verhaal achter de linkshandige stick

Enige tijd geleden las Nico Leeftink van de serie Hockeymuseum via Facebook een bericht dat de FIH om het spel attractiever te maken per direct de linkshandige stick toelaat: een stick met de platte kant rechts. Vreemd, dacht hij.

Want, zo weet de grootste hockeyverzamelaar van Europa, al sinds het begin van de hockeysport staat het volgende in de regels: ‘a stick shall have a flat face on its left-hand side only.’ Dus wierp Leeftink nog maar eens een blik naar het bericht. Pas toen viel hem de datum op die er boven stond: 1 april.

Hockey is één van de weinige sporten waarbij je wordt gedwongen rechtshandig te spelen. Bij andere sporten wordt het materiaal aangepast om de keuze aan de sporter zelf over te laten, maar bij hockey zit nu eenmaal de platte kant links en de bolle kant rechts. Geen discussie mogelijk.

Spelregelboekjes (1900-nu).

Vroeger geen bolle kant

Op een reliëf uit circa 500 voor Christus gevonden in Athene, dat als één van de eerste bewijzen van de hockeysport wordt beschouwd en waarvan Leeftink een kopie heeft, staan zes spelers bij een soort bully met stokken zonder bolle kant in de hand. Ook bij shinty en hurling, de voorgangers van het moderne hockey, heeft de stick twee platte kanten. Pas bij het begin van het moderne hockey in Engeland halverwege de 19de eeuw deed de bolle kant zijn intrede. Toch had in Nederland ook een vroegere sport als kolven en later bandy en zelfs in het begin hockey stokken zonder bolle kant.

Alle pogingen om een linkshandige stick toe te staan, zijn tot nu door de FIH geweigerd, weet Leeftink. In de jaren zeventig kreeg in Nederland de Brabo-stick met de platte kant rechts veel publiciteit. Deze was ontwikkeld door de linkshandige Jan van den Brandt,  oprichter van het hockeymaterialenbedrijf met dezelfde naam als de stick uit Boxtel (BRandt BOxtel). De FIH verbood de stick onmiddellijk, voornamelijk uit veiligheidsoverwegingen en omdat het voor scheidsrechters moeilijk zou worden overtredingen te constateren, zoals spelen met de bolle kant en afhouden.

Een kopie van het reliëf uit circa 500 voor Christus gevonden in Athene, dat als één van de eerste bewijzen van de hockeysport wordt beschouwd.

Revival van de linkshandige stick

Twee jaar geleden kwam er een onverwachte revival van de linkshandige stick. Zowel Dita (Exa700) als Reece (Rev3rse) namen hem als nieuwtje in hun collectie op. Gezien de geldende FIH-regels is de stick alleen bedoeld om mee te trainen en zodoende de creativiteit te vergroten, door zowel de speler met bal als de tegenstander anders te laten nadenken.

Met hetzelfde doel is ook de Adaptaball geïntroduceerd. Die bevat een contragewichtje zodat de bal een lichte afwijking in het voorspelde gedrag heeft. Door hiermee te trainen, ontwikkel je je reactievermogen en motoriek.

De Brabo-stick en de kurken hockeyballen: om het stoppen nog beter te trainen, werden de ballen niet voor de training, maar alleen voor de wedstrijd wit gekalkt.

Rechterhand boven linkerhand

Of linkshandigen de linkshandige stick zouden omarmen en adopteren, is overigens lang niet zeker, zegt Leeftink. Hij wijst op een krantenartikel uit de Leidse Courant in 1974. Daarin staat een interview met Hans Dijkstra, oud-speler en clubgenoot van Leeftink van Groninger Studs, voor zover bekend de enige Hoofdklasse-speler die met zijn rechterhand boven speelde, in plaats van zijn linkerhand. Hij sprak over het pluspunt daarvan. ‘Ze kwamen mij niet eenvoudig voorbij, omdat mijn reach aan de rechterkant groter is dan bij iemand die zijn stick op de orthodoxe manier vasthoudt. Als ik rechts van me een bal krijg, kan ik makkelijker mijn stick uitsteken.’

Over enkele jaren zullen we weten of de linkshandige sticks een commercieel succes zijn geworden, of mogelijk net als de Brabo-stick als prijs bij toernooien worden uitgereikt. Leeftink mijmert ook over de vraag of we weer terug gaan naar het begin: een stick zonder bolle kant, dus met twee platte kanten? De snelheid van het spel zal er nog verder door worden verhoogd en de instap naar veldhockey (ook van andere sporten) zal makkelijker zijn, zegt hij tot slot.