Jacques Brinkman: van messcherpe columnist naar clubkadercoach

Als columnist van de Telegraaf en analist van de NOS kon hij snoeiharde klappen uitdelen, maar nu hij dik in de vijftig is, zijn zelfs bij Jacques Brinkman (56) de scherpste randjes er wel vanaf. Sinds 1 mei bekommert hij zich als clubkadercoach van Den Bosch om het niveau van de gemiddelde jeugdtrainer. ‘In deze functie heeft het geen zin om als een olifant door een porseleinkast te gaan.’

Onlangs, in één van zijn eerste weken van zijn nieuwe baan, stond tweevoudig olympisch kampioen Jacques Brinkman (339 interlands, 80 doelpunten) langs de lijn bij trainingen van diverse jeugdteams, toen hem met zijn scherpe blik direct iets opviel. Vrijwel alle trainers, onder wie jonge mbo-studenten van het Koning Willem I College, verschenen in hun schoolkloffie. Excuses genoeg, maar Brinkman ziet trainers vanaf komend seizoen toch graag in een trainingspak of sporttenue.

De kleding van jeugdtrainers, de leerlijnen, de wijze waarop zij een groep jonge kinderen enthousiast probeert te maken. Dat zijn nu de zaken waarvan de man die jarenlang werd gevreesd om zijn mening, wordt geacht zijn mening te geven. ‘Ik heb in mijn eerste weken direct al een goed beeld gekregen van hoe we bij Den Bosch te werk gaan’, zegt hij. ‘Er gaat heel veel goed, en we zijn blij met elke jeugdtrainer die we hebben. Maar er is in mijn ogen natuurlijk ook nog veel dat beter kan.’

Jacques Brinkman als analist van Ziggo Sport in gesprek met presentator John van Vliet. Foto: Koen Suyk

Brinkman begeleidt nu en coacht jeugdtrainers

Brinkman is twintig uur per week in dienst bij Den Bosch. Zijn functie als clubkadercoach, deels gesubsidieerd uit een potje van de gemeente, is een initiatief van NOC*NSF. Het verenigingsleven staat onder druk. Steeds minder jongeren worden, of blijven, lid van een sportvereniging. Onderzoek toont aan dat daar verschillende redenen voor zijn, maar als clubkadercoach is voor Brinkman de belangrijkste reden dat zij behoefte hebben aan bekwame trainers. Simpel gezegd: hoe minder vaardig de trainer is, hoe minder plezier de spelers hebben, hoe groter de kans dat zij hun stick aan de wilgen hangen.

Het belangrijkste dossier dat dus op het bureau van Brinkman ligt, is het begeleiden en coachen van jeugdtrainers. Negentig procent van hen, blijkt uit onderzoek van NOC*NSF, is hiervoor niet opgeleid. Negendertig procent voelt zich bovendien niet capabel. Niet alleen op technisch, maar ook op pedagogisch en didactisch vlak.

‘Jeugdtrainers zijn vaak onervaren trainers’, zegt Brinkman. ‘Sommigen hebben vragen als: hoe geef ik een plezierige en leerzame training voor een groep kinderen? Hoe houd ik de sporters enthousiast? En hoe zorg ik ervoor dat ze naar me luisteren en dat iedereen zich aan de afspraken houdt? Dat is inderdaad niet makkelijk. Het gevolg is dan ook dat veel trainers en coaches er uiteindelijk mee stoppen. En dat is natuurlijk zonde.’

Samen met zijn collega’s van de trainerscommissie heeft Brinkman bij Den Bosch alle 120 jeugdtrainers onder zijn hoede. Regelmatig staat hij langs de lijn om hen te voorzien van opbouwende kritiek. Ook reikt hij hen handvatten aan, zoals cursussen die door de gemeente ’s-Hertogenbosch in de buurt worden gegeven of workshops die Brinkman in het clubhuis organiseert. ‘Onze jeugdtrainers hebben het vaak hartstikke druk: ze gaan naar school of hebben een baan. Om hen buiten de trainingsmiddagen-en avonden een extra paar uur op de club te krijgen voor het volgen van een cursus, is niet altijd makkelijk. Maar feitelijk gezien is het wel nodig. Aan mij de taak om ervoor te zorgen dat het lukt.’

Jacques Brinkman neemt een slok van zijn zelf gebrouwen bier: De Uddelaer. Foto: Willem Vernes

Als analist was Brinkman snoeihard, als clubkadercoach een verbinder

Van analist en columnist naar gepassioneerde clubkadercoach: het blijft natuurlijk een opvallende move. ‘Als columnist ging ik er met gestrekt been in. Dat deed ik weloverwogen. Het was mijn handelsmerk. Als clubkadercoach moet ik juist een verbinder zijn. Daar ben ik me van bewust. In deze functie heeft het geen zin om als een olifant door een porseleinkast te gaan. Ik moet mensen enthousiasmeren voor mijn ideeën. De afgelopen jaren heb ik alvast kunnen oefenen als gastheer van mijn eigen bierbrouwerij: De Uddelaer. Ik weet van mezelf dat ik ook die zachte en diplomatieke kant heb. Alleen heb ik ‘m als columnist nooit laten zien.’

De man die ooit met zijn scherpe pen geen international van Oranje spaarde en geen onvoldoende in zijn beruchte rapportcijfers schuwde, schudt nu namens hockeyclub Den Bosch de handen van gemeenteambtenaren, buurtcoaches, schooldirecteuren en bestuursleden van andere sportverenigingen. Jacques Brinkman bekommert zich niet meer om de backhand van de linkerspits van het Nederlands elftal, maar om het feit dat de jeugd te weinig sport.

Jongeren willen echt nog wel sporten, maar wel op een andere manier. Als club moeten wij daar op inhaken

‘Een wachtlijst heeft Den Bosch niet meer. Een paar jaar geleden nog wel. Tijden veranderen. Hockey is in mijn ogen te weinig zichtbaar. Met de gemeente ben ik in gesprek over de terugkeer van het schoolhockeytoernooi. Ik wil ook naar scholen toe en de wijken in. Ik wil clinics geven, streethockey promoten. Een ander bekend gegeven is dat jeugd afwisseling zoekt. Den Bosch heeft daar op geanticipeerd met de komst van vier padelbanen. Daarnaast organiseren wij de dag van de nieuwe sporten, op 18 juni. Wij zijn gastheer van het WK You.Fo [het werpen en vangen van een aerodynamische ring met een speciaal ontworpen stick] en we laten kinderen kennismaken met street racket, crossnet en spikeball. Jongeren willen echt nog wel sporten, maar wel op een andere manier. Als club moeten wij daar op inhaken.’

Wanneer is zijn missie geslaagd? ‘Als er betere training wordt gegeven, als hockey zichtbaarder op scholen en in wijken is, en als het ledenaantal van de club groeit. Het probleem van de minder sportende jeugd gaan wij natuurlijk niet in ons eentje oplossen. Maar ik het zou prachtig vinden als wij met Den Bosch een voorbeeld voor de rest van Nederland kunnen zijn.’