Vermoedelijk hoofdletsel? Zo gaat Oranje’s teamarts te werk

De voetbalwereld denkt momenteel hard na over de invoering van een zogenoemde tienminutenregel, die spelers meer bescherming moet geven bij het vermoeden van een hersenschudding. Een op het oog logische maatregel, want voorzichtigheid is geboden. Dat benadrukt Conny van Bentum, teamarts van de Oranje hockeymannen.

De ideeën voor de regelwijziging in het voetbal houden in dat een speler tijdens die periode van tien minuten tijdelijk vervangen moet kunnen worden. Mocht er inderdaad sprake zijn van een hersenschudding, dan blijft de gewonde speler aan de kant en wordt de wissel definitief doorgevoerd. Bij loos alarm kan de bewuste speler na de medische check alsnog terugkeren in het veld.

Die discussie gaat inhoudelijk aan de hockeysport voorbij, aangezien daar al jaren vliegende wissels van toepassing zijn. Een gewonde speler kan zo in alle rust worden behandeld langs de lijn. Maar wat gebeurt er eigenlijk tijdens zo’n medische check langs de lijn? Conny van Bentum legt uit.

‘Om goed te kunnen beoordelen of een speler een hersenschudding heeft opgelopen, is een aantal testen nodig die een arts uitvoert volgens de SCAT-standaard (de Sport Concussion Assessment Tool, red.). Het is belangrijk om te weten of iemand bewusteloos is geweest na een klap, val of botsing. Verder let je op symptomen als hoofdpijn, lichamelijke klachten, oriëntatiegevoel en verwardheid. Of er sprake is van geheugenverlies kun je bijvoorbeeld toetsen door een speler naar de score van dat moment te vragen, of wie het laatste doelpunt heeft gemaakt. Ook neurologisch onderzoek en een CT-scan behoren tot de testenset, maar dat kan uiteraard niet langs de rand van het veld worden gedaan.’

Voorzichtigheid geboden

Aan de buitenkant valt niet altijd meteen te zien of iemand hoofd- of hersenletsel heeft opgelopen. Daarom is het belangrijk uitgebreid de tijd te nemen om te kijken of er daadwerkelijk sprake is van letsel. Van Bentum: ‘Bij twijfel sturen we een speler nooit terug het veld in. Voorzichtigheid is geboden, want de kans op langdurige hersenschade is dan groot. Dan moet je denken aan aanhoudende hoofdpijn, concentratieproblemen, vermoeidheid en overgevoeligheid voor prikkels.’

Uit de cijfers blijkt dat zo’n tachtig procent van de hockeyers met een hersenschudding binnen twee weken hersteld is van alle klachten. Na die rustperiode kunnen zij dan weer rustig de training hervatten. ‘Er wordt dan nog wel een symptomenlijst bijgehouden om er zeker van te zijn dat er geen blijvende klachten zijn’, zegt Van Bentum. ‘Hoe snel iemand daadwerkelijk weer voluit kan sporten, hangt van verschillende factoren af. Het meest gehoorde advies van mensen die hersteld zijn van een hersenschudding is: neem de tijd.’

Pien Sanders ligt gewond op de grond na een botsing met een Argentijnse tegenstander tijdens een oefeninterland in juli 2018. Foto: Worldsportpics/Frank Uijlenbroek

Oranje kopzorgen

Opmerkelijk genoeg liepen liefst vier Oranje-internationals de voorbije periode een hersenschudding op: Pirmin Blaak (openingsfoto), Renée van Laarhoven, Pien Sanders en Marijn Veen. Eerder stonden ook Lieke van Wijk en Constantijn Jonker geruime tijd buitenspel vanwege licht hersenletsel.

De afgelopen jaren zijn verschillende onderzoeken verricht naar hockeyblessures in het algemeen en ernstige hoofdblessures in het bijzonder. Naar aanleiding van die onderzoeken heeft de KNHB een digitaal meldingssysteem opgezet. Dit om blijvend inzicht te krijgen in de aard en omvang van hoofdletsels. Lees er hier meer over.