Oranje Franje: gigantisch pak slaag op de eerste wereldreis

In de rubriek Oranje Franje belichten we opvallende en niet-alledaagse gebeurtenissen rond de vele interlands van de beide Oranje-teams. In de vijfde aflevering aandacht voor de eerste wereldreis van de Oranje Heren, die meteen een nieuw negatief record opleverde.

Veertien jaar nadat een Oranje-team voor het eerst in een vliegtuig stapte voor een interland, volgt een nieuwe mijlpaal in de hockeyhistorie van ons land. In januari 1962 staat voor de Oranje Heren voor het eerst een reis naar een ander werelddeel op de kalender: de ploeg is uitgenodigd om deel te nemen aan een prestigieus landentoernooi in India. Het evenement, dat gerust een officieus WK genoemd mag worden, geldt als voorbereiding voor de Olympische Spelen van Tokio in 1964.

Op Schiphol gieren de zenuwen bij de spelers en de begeleiding door de keel. ‘Het is toch wel wat anders dan een tochtje naar Engeland’, zegt doelman Gerrit de Ruiter, die als speciale reporter in Hockey Sport uitgebreid verslag zal doen van de historische trip. Nederland zal bijna de hele maand januari in India blijven en onder meer in actie komen tegen Australië, België, Duitsland en uiteraard het gastland, dat in die tijd bekend staat als het dreamteam in het mondiale hockey.

Oranje Heren 1962

De Oranje-ploeg wordt bij aankomst in Ahmedabad voorzien van een rode stip op het voorhoofd en fraaie bloemenslingers. Foto: Hockey Sport

Tropische ziekten

In Ahmedabad gaan tien landen met elkaar de strijd aan. Ze doen dat in het gloednieuwe Politie-Stadion, dat speciaal voor deze gelegenheid is gebouwd. Het biedt plaats aan 20.000 toeschouwers en herbergt een schitterend egaal veld van steenharde leemgrond. De Oranje-ploeg, onder leiding van coaches Piet Bromberg en Piet Nefkens, telt zestien spelers, waarvan er elf op dat moment student zijn. De gemiddelde leeftijd van de selectie is dan ook laag: zo’n 22 jaar.

Eén van de spelers is Jan van Gooswilligen, een arts in opleiding die naast het hockey in India een maand college loopt voor tropische ziekten. Dat komt goed uit, want de Oranje-ploeg krijgt een waslijst aan adviezen mee. Geen water drinken, geen rauw voedsel eten, geen ongekookt water gebruiken bij het tanden poetsen en uitsluitend spuitwater uit flesjes drinken. Verder moet het schoeisel zachte rubberen noppen hebben in verband met het harde veld. De checklist bevat verder injecties tegen pokken en andere ziekten, zonnebrillen, hoofddeksels, lichte kleding en pillen tegen darmklachten.

Primeur met nare smaak

Het toernooi met liefst acht (!) wedstrijden in dertien dagen hakt er fysiek flink in bij Oranje. Nederland begint met een 1-3 nederlaag tegen Australië en wint daarna met 2-1 van België. Op 11 januari staat het derde duel op het menu: een ontmoeting met het thuisland. Nederland is het eerste Europese land dat het op Indiase bodem opneemt tegen India, zo weet coach Bromberg zijn spelers te melden. Dat is meteen ook het enige positieve feitje wat over het duel te melden is, want de wedstrijd ontaardt voor Oranje in een nachtmerrie.

De Indiase baltovenaars spelen Oranje volledig van de mat. Het is een wonder dat het een kwartier na rust nog maar 3-0 staat, maar het ergste moet dan nog komen. In een tijdsbestek van twintig minuten scoort een ontketend India liefst zes keer om uiteindelijk met een 9-0 overwinning van het veld te stappen. Het is op dat moment de grootste nederlaag van een Oranje-hockeyelftal en is vandaag de dag nog steeds een negatief record in de Oranje-historie.

Oranje-doelman Jan Veentjer met een zeldzame redding bij een Indiase doelpoging. Foto: Hockey Sport

In het Algemeen Handelsblad lezen we dat ‘de Nederlandse tegenstand als een mislukte pudding ineen stortte’. De ploeg grossiert in fouten, is al bij rust leeggespeeld en kent bovendien in Jan Veentjer een hypernerveuze keeper die in normale doen zeker drie doelpunten had kunnen voorkomen.

Nederland eindigt het toernooi uiteindelijk als vierde achter India, Duitsland en Australië. De Indiërs tonen andermaal hun wereldklasse door alle negen duels met overmacht te winnen. De doelcijfers 51-0 zijn alleszeggend.

Strijd tegen nachtrust en kakkerlakken

De Oranje-mannen toeren na het toernooi in Ahmedabad nog dagenlang door centraal-India voor een reeks oefenduels en officiële interlands. Die trip was mogelijk nóg zwaarder dan de wedstrijden in het Politie-Stadion. ‘Het reizen was een verschrikking’, zou coach Bromberg later zeggen. Oranje brengt zeven van de tien nachten door in de trein, waar behalve de strijd met de slaap ook telkens een gevecht tegen kakkerlakken moet worden geleverd. Eén treinreis duurt zelfs zeventien uur aan één stuk, zonder eten en drinken aan boord.

Vlak voor het einde van de trip roemt Bromberg in een speech tijdens een diner de ‘groeiende hardheid en wilskracht’ die zijn spelers tijdens de zware rondreis hadden weten op te brengen. Aanvoerder Van Gooswilligen voegt daaraan toe dat ‘de sfeer in de groep en de onderlinge samenwerking dit de mooiste hockeytrip ooit voor een Nederlands team hebben gemaakt.’

Lees hier de eerdere afleveringen in deze rubriek


Wat vind jij? Praat mee...