‘Paul kan hard zijn, maar is ook de vriend die je nodig hebt’

Paul van Ass begint in september aan zijn klus als bondscoach van de Oranje Dames. Van 2010 tot en met 2014 stond hij aan het roer van de Oranje Heren, waarmee hij zilver won op de Olympische Spelen van Londen en het WK in Den Haag. Zijn oud-aanvoerder Floris Evers, voormalige assistent Thomas Tichelman en oud-international Floris van der Linden vertellen over hun ervaringen met hem.  

Floris van der Linden

Floris van der Linden debuteerde in 2012 onder Paul van Ass in het Nederlands elftal. Van Ass passeerde hem voor de Olympische Spelen in Londen (2012, zilver), maar selecteerde hem wel voor het wereldkampioenschap in Den Haag (2014, zilver). In 2018 werden ze met elkaar herenigd toen Van Ass aantrad als coach van HGC.

‘Paul is als coach heel eerlijk en duidelijk. In het begin van mijn interlandcarrière selecteerde hij mij een aantal keer niet voor een groot toernooi. Dat vond ik verschrikkelijk jammer. Maar ik koester wel warme herinneringen aan de gesprekken waarin hij mij dat mededeelde. Die gesprekken waren altijd vrij simpel. Hij zei gewoon waar het op stond. Ik selecteer je om deze redenen niet en dit en dit zijn de punten waaraan je moet werken. Heel veel coaches durven dat niet, iemand de waarheid vertellen. Maar Paul draaide er nooit omheen. Die eerlijkheid heb ik altijd aan hem gewaardeerd. Als topsporter wil je weten waar je aan toe bent.’

‘Paul kan dus hard zijn, maar ook de vriend zijn die je nodig hebt. Hij probeert je altijd uit te dagen om beter te worden, in welke fase van je carrière je ook bent. Tegelijkertijd geeft hij je vertrouwen. Hij gelooft vaak meer in jou dan jijzelf. Dat maakt het prettig om met hem samen te werken. Hij kijkt ook goed naar wat spelers nodig hebben. Hij doet er alles aan om iemand zoveel mogelijk in zijn kracht te zetten.’

Paul lacht veel en is altijd ontspannen. Die ontspannenheid draagt hij over op de groep.

‘Ik twijfel er niet aan dat hij het bij Oranje goed gaat doen. Hij is de juiste man voor deze klus. Met name omdat hij een zekere afstand tot de groep heeft. Hij heeft nog nooit met de speelsters gewerkt. Hij kent ze ook niet persoonlijk. Zodoende kan hij zijn kennis en expertise volledig inzetten op het hockeyende gedeelte. Paul heeft een enorme wil om te winnen. Hij wil prijzen winnen, maar hij wil ook met plezier op het veld staan. Hij staat vrolijk in het leven. Hij lacht veel en is altijd ontspannen. Die ontspannenheid draagt hij over op de groep. Ik weet zeker dat hij een veilige omgeving kan creëren, waaraan momenteel behoefte is. Hij zal niet kijken naar het aantal interlands of het aantal jaren ervaring, maar naar wat het beste voor de groep is. Door zijn senioriteit, zijn passie voor het spelletje en zijn wil om te winnen weet ik zeker dat hij een geschikte coach voor dit Nederlands team is.’

Floris van der Linden in 2018 met Paul van Ass, zijn coach bij HGC. Foto: Willem Vernes

Thomas Tichelman

Thomas Tichelman werkte, verspreid over meerdere periodes, twaalf jaar lang als assistent-trainer van het Nederlands elftal. Van 2010 tot en met 2012 maakte hij Paul van Ass mee als bondscoach van Oranje.

‘Bij Oranje ben ik ook assistent geweest van Roelant Oltmans, Michel van den Heuvel en Max Caldas. Niet de minsten, als je het mij vraagt. Maar ik durf wel te zeggen dat Paul van deze reeks coaches de beste mensencoach is.’

‘Hij zit niet vastgeroest in tactiek, strategie of codeerschermen. Toen hij in 2010 bij het Nederlands elftal kwam, als opvolger van Michel van den Heuvel, was de ploeg grotendeels bezig met hun concurrenten. Met hoe ze speelden, hoe ze trainden, noem maar op. Dat wilde Paul niet meer. Onder zijn leiding gingen we veel minder videobeelden analyseren, opvallend weinig eigenlijk voor een nationaal team. Paul wilde zo min mogelijk met andere teams bezig zijn. Hij wilde dat de focus weer op onszelf lag. Hij was heel erg bezig met het groepsproces. Hij plande vooral veel wedstrijdjes in en bracht het team terug naar zichzelf. Dat werkte enorm ontspannend. Uiteindelijk heeft hij het op de rit gekregen, met olympisch zilver (2012, Londen), WK-zilver (2014, Den Haag) en HWL-goud (2014, India).’

De teamfoto van het Nederlands elftal uit 2010. Middelste rij, links: Paul van Ass. Middelste rij, rechts: Thomas Tichelman. Foto: Koen Suyk

Paul begrijpt als geen ander wat deze groep nodig heeft

‘Onder de vleugels van Paul speelde Oranje ook nog eens bijzonder aantrekkelijk. Hij bracht de spelers de defensieve discipline bij die nodig is om attractief te kunnen spelen. Zijn spelregels zijn altijd heel duidelijk geweest. Als coach schetst hij duidelijke kaders. Wie daar buiten treedt, daar is hij heel direct tegen. Hij zegt altijd: topsport is geen warm bad, maar een koud bad. Maar om tot de beste prestaties te komen, moet je wel een omgeving creëren die door iedereen wordt omarmd. Dat begrijpt hij als de beste. Binnen de contouren die hij schetst, is het een feest om met hem samen te werken. Hij straalt altijd onwijs veel plezier uit.’

‘Daarom vind ik hem uitermate geschikt als bondscoach van dit vrouwenteam. Zij hebben het op dit moment niet makkelijk. Door de situatie van de afgelopen tijd hebben ze een knauw gekregen. Paul begrijpt als geen ander wat deze groep nodig heeft. Hij ziet welke dynamische processen er in groepen plaatsvinden en zal de omstandigheden altijd bespreekbaar maken. Paul is in staat om deze groep weer terug te brengen naar het hockey.’

Paul van Ass in 2012 met Thomas Tichelman, zijn assistent-coach van dat moment. Foto: Koen Suyk

Floris Evers

Floris Evers was aanvoerder van het Nederlands elftal waarmee Paul van Ass in 2012 olympisch zilver won in Londen.

‘Paul wordt vaak als people manager neergezet, omdat hij geweldig met mensen kan omgaan. Maar nog meer dan een people manager vind ik hem een strateeg. Iemand die de context creëert om te presteren. Op de eerste plaats wil hij resultaat boeken. Hij heeft ervaring in het bedrijfsleven en dat vond ik heel verfrissend. Hij is welbelezen. Ik heb veel van hem geleerd. Ik schreef altijd ijverig mee met zijn presentaties.’

‘Paul vertelde bijvoorbeeld over de theorie van Ringelmann. Ringelmann heeft jarenlang onderzoek gedaan naar touwtrekken. Hij kwam erachter dat naarmate meer mensen met elkaar aan hetzelfde touw trekken de gemiddelde persoon steeds minder hard trekt. Omdat je denkt: laat die ander maar trekken. Lang verhaal kort: het doel is natuurlijk om alle mensen in een team voor 100 procent aan dat touw te laten trekken. Dat vind ik een mooie metafoor. Hoe zorg je ervoor dat iedereen volledig betrokkenheid blijft? Paul is een aanhanger van deze theorie. Hij zoekt naar spelers die hun teamgenoten harder aan het touw laten trekken.’

Alyson liet hen flitsend spelen, dat gaat Paul ook doen

‘Ik denk dat het wordt onderschat wat hij gedaan heeft bij het Nederlands team. Hij heeft in vrije korte tijd veel jonge jongens ingepast. Hij heeft harde beslissingen durven nemen en doorgeselecteerd, breder dan Taeke Taekema en Teun de Nooijer. Uiteindelijk heeft hij olympisch zilver met een goud randje gewonnen, wanneer je naar de halve finale kijkt (9-2 tegen Groot-Brittannië).’

‘Ik vind het een dappere keuze van de bond om hem aan te stellen bij de vrouwen. Ik weet zeker dat hij de juiste man is om deze klus te klaren. Alyson liet hen flitsend spelen, dat gaat Paul ook doen. Hij gaat voor goud met een goud randje.’

Paul van Ass met Floris Evers, aanvoerder van Oranje tijdens de Olympische Spelen in Londen. Foto: Koen Suyk


Wat vind jij? Praat mee...