Analyse: Promotieklasse stuk sterker, aansluiting HK kost tijd

De vakantie staat voor de deur. Daarna gaan de ploegen zich opmaken voor een tweede seizoen van de Promotieklasse. De afdeling werd door de KNHB geïntroduceerd met vooral de bedoeling de sportieve aansluiting tussen de Hoofdklasse en het niveau direct eronder te verkleinen. Hoe pakte dit uit? Een beschouwing op zeven onderdelen.

1. De aanleiding

Voor dit seizoen kende de hockeypiramide twee Overgangsklassen van twaalf teams. Al jaren heerste het credo dat de onderlinge verschillen te groot waren. De topteams ontbeerden 22 duels pittige tegentand en voor de staartploegen was de Overgangsklasse vaak een maatje te groot. De beste ploegen benaderden hun sport semiprofessioneel, voor de staartploegen was driemaal trainen al een flinke uitdaging.

2. Het vervolg

De Promotieklasse kwam te bestaan uit de zes beste teams per Overgangsklasse. De competitie 2017/18 werd pittig en enkele gerenommeerde clubs, zoals Victoria en Huizen, vielen zelfs buiten de boot.
Vanaf de eerste speelronde van het seizoen 2018/19 was duidelijk dat de teams week in week uit diep moesten gaan om tot puntenwinst te komen. Dat gold zelfs voor de uiteindelijke kampioen bij de mannen (Hurley), dat veel duels met slechts één doelpunt verschil won, maar zeker voor de middenmoters als staartploegen. Door deze wekelijkse tegenstand steeg het hockeyniveau, zo stelde vrijwel elke coach in de Promotieklasse.

Het ging er soms hard aan toe in de Promotieklasse. Zoals bij de degradatiestrijd tussen Zwart Wit – Push. Op de foto gaat Milan van Baal (ZW) over de knie bij Hugo van Mol (Push). Foto: Willem Vernes

3. De beleving

Groot pluspunt: spelers en trainers smullen van het niveau en de grote spanning. Voor ‘campinghockeyers’ is geen plek meer. Met bebloede knieën, beurse ledematen en het snot voor de ogen wordt tijdens de duels gestreden. Iedereen wordt gedwongen het uiterste uit zichzelf te halen om niet roemloos ten onder te gaan.

4a. Het verloop (heren)

Pas drie, vier duels na de winterstop ontstond een scheiding tussen ‘de top’ en ‘de rest’. Hurley, hdm, Cartouche en Schaerweijde zouden strijden om de promotieplaatsen, waarbij Hurley zich ontpopte tot de grote titelfavoriet. Een status die de Amsterdammers op de voorlaatste speeldag ook waarmaakten. Cartouche en hdm kwalificeerden zich voor de play-offs tegen Tilburg en Klein Zwitserland.
Voor de andere ploegen, die in de oude Overgangsklasse gewend waren top-3 of top-4 te spelen, was het een vreemde gewaarwording. Ploegen als Laren en Qui Vive moesten plots genoegen nemen met een anonieme plaats in de middenmoot. Onderin was het een slagveld. Tijdens de laatste competitieronde kwamen nog vijf ploegen in aanmerking voor directe degradatie dan wel het spelen van play-outs. Het Bredase Push, vorig seizoen nog in de play-offs voor een plek in de Hoofdklasse, degradeerde. En ook stadgenoot Zwart-Wit, dat zijn selectie stevig versterkte, redde het niet. Een bevestiging van de sterkte van de Promotieklasse.

4b.Het verloop (dames)

Het zag er na de winterstop vlot naar uit dat Victoria zich tot kampioen zou laten kronen. Het team van coach Lennard Poillot werd niet gezien als het beste, maar wel als het meest stabiele team. Dat MOP en HGC tweede en derde werden, was ook geen verrassing, nadat Were Di het tijdens de tweede competitiehelft aan de top niet kon bolwerken. De Tilburgers zakten zelfs naar de zevende plaats.

Topscorer Daphne Voormolen was een belangrijke pion in de kampioensploeg van Victoria. Foto: Willem Vernes

Onderin legden Push en Almere het loodje. Twee ploegen die leunden op hun talentvolle jeugd, maar dat bleek in de nieuwe Promotieklasse te weinig om zich te kunnen handhaven op dit niveau. In alle rust bouwen aan en met een talentvolle ploeg is er niet meer bij in de Promotieklasse. Dat mag een stevige waarschuwing zijn voor Hoofdklasse-degradant Groningen. Die club wil na het stoppen van sterkhouders als Willemijn Kuis-Bos, Jantien Gunter en Hedi Koning, met een jonge selectie bouwen aan een nieuw topteam.

5. Het effect

Wat kwam er op korte termijn terecht van het verkleinen van het gat tussen Hoofdklasse en het niveau meteen er onder?
Wie afgaat op de uitslagen in de play-offs (Tilburg-Cartouche, Klein Zwitserland-hdm, MOP-Bloemendaal, HGC-Huizen) zal zeggen dat de vorming van de nieuwe Promotieklasse niets heeft uitgehaald. Met HGC maakte slechts één van de vier playoff-kandidaten de sprong naar het hoogste niveau.
Onderin (play-outs) handhaafden de nummers tien zich beiden: HBS bij de mannen door winst op Groningen, Rotterdam bij de dames door Union te verslaan.
Het is te kort door de bocht om te concluderen dat de herstructurering niets heeft uitgehaald. De nieuwe afdeling zal zeker twee, drie jaar de tijd moeten krijgen het algehele niveau op te stuwen in de vaart der volkeren. Van de spelers wordt meer geëist qua trainingsarbeid en opoffering, clubs moeten investeren in faciliteiten en kwaliteit in de technische staf. Dat vergt tijd en geld.

De vrouwen van HGC vieren de promotie naar de Hoofdklasse. Foto: Orange Pictures/Hans van der Valk

6. De verbeterpunten

Het laatste jaar van de Overgangsklasse was qua spanning ongeëvenaard door de versterkte promotie- en degradatieregeling. Bijna alle ploegen streden tot het laatst ergens voor. Dat zou in de Promotieklasse ook kunnen met de invoering van periodetitels, zoals ze die ook kennen bij het een na hoogste niveau in het voetbal. Het wordt – gelet op de overvolle speelkalender – een puzzeltje, maar 3×7 duels (laatste speelronde telt niet mee) zou de spanning kunnen verhogen met meer do-or-die-duels. De winnaar van dit systeem (één speeldag in drieluik op neutraal terrein) ontvangt het derde play-offticket en speelt tegen de nummer negen van de Hoofdklasse.

7. Conclusie

Betrokkenen beschouwen de nieuwe Promotieklasse als een doorslaand succes. Verschillende coaches gaven halverwege het seizoen al aan te gruwen van het eventuele vooruitzicht te degraderen naar de Overgangsklasse. Dat zien ze als meer dan één stap achteruit. En daarmee zijn tegelijkertijd de nieuwkomers gewaarschuwd: de Promotieklasse zal voor deze teams (Were Di en Victoria bij de mannen, HBS en Leonidas bij de vrouwen) meer dan een stap vooruit zijn.