Skypen met de goaltjesdief uit Fiji die Welten, Jonker en Matla aftroefde

Dit is het wonderlijke verhaal van een onbekende speelster uit Fiji die vier jaar geleden iets unieks presteerde. Tijdens de Hockey World League 16/17 was het geen goalgetter zoals Lidewij Welten of Delfina Merino die de meeste doelpunten maakte, maar zij, Tiara Dutta, een toen nog 17-jarige speelster uit Fiji. Een land dat één waterveld telt.

Op het beeld van onze laptop, aan het begin van een half uur durend Skype-gesprek met de andere kant van de wereld, verschijnt ineens het lachende gezicht van de speelster die in de HWL 16/17 vaker scoorde dan spitsen als Kelly Jonker, Kitty van Male en Frédérique Matla bij elkaar.

Bij ons is het 9 uur ’s ochtends. Bij haar – in Queensland, Australië, waar ze sinds een jaar woont, studeert en hockeyt – is het 5 uur ’s middags. Ze had wel even met haar ogen moeten knipperen, vertelt ze, toen er vorige week – vier jaar na het toernooi waar het nu allemaal om gaat – opeens een e-mail in haar inbox belandde van een journalist helemaal uit Nederland. ‘Ik moet eerlijk bekennen’, zegt ze in het Engels, ‘dat ik helemaal niet wist dat ik overall topscorer was geworden. Dat las ik pas in jouw mailtje.’

Dan verschijnt er, ergens in Australië in een huis met een zwart gordijn met een wit bloemetjespatroon, opeens een grote glimlach op het gezicht van de huidige aanvoerder van het hockeyteam van Fiji. ‘Het niveau van de wedstrijden waarin ik scoorde’, zegt ze vol zelfspot, ‘was met tegenstanders als Papoea-Nieuw-Guinea natuurlijk niet héél hoog.’

Ook een minuscuul hockeyland als Fiji nam aan de HWL deel

Wie op de website van de FIH een blik werpt op de wereldranglijst, moet lang, heel lang naar beneden scrollen om Fiji eindelijk tegen te komen. Ver onder toplanden als Nederland en Argentinië, ook nog ver onder B-hockeylanden als Zuid-Afrika, Italië en Wit-Rusland en zelfs nog onder hockeydwergen als Namibië, Kazachstan en Barbados bivakkeert Fiji op de 49ste plaats. Net boven Trinidad en Tobago, dat wel.

Ook Fiji mocht meedoen aan de inmiddels afgeschafte Hockey World League, een toernooi waarvan het format zo moeilijk uit te leggen was dat het nog maar de vraag is of Einstein het begrepen had. In het kort stroomden de toplanden pas vanaf de derde ronde in. In de eerste ronde waren het de allerkleinste hockeylanden, waarvan je je haast niet kunt voorstellen dat er een waterveld ligt, landen zoals Fiji dus, die hun kunsten mochten vertonen.

Tiara Dutta slaat op doel.

Namens Nederland kwam Caia van Maasakker het dichtst bij Tiara Dutta in de buurt

Het mochten dan wel slechts de Salomonseilanden zijn waartegen Fiji tijdens de eerste poulewedstrijd aantrad, maar het duel op het enige hockeyveld dat Fiji telt, was nog geen minuut onderweg of Dutta had de bal al achter de keepster gekregen. De doelpunten vielen daarna zó snel, dat ze maar net achterliepen op het aantal gespeelde minuten. Na het laatste fluitsignaal gaf het scorebord 18-0 aan. Van alle speelsters had Dutta het meest gescoord: zeven keer.

Omdat de keepsters die ze daarna moest verschalken voor Tonga en Papoea-Nieuw-Guinea uitkwamen, stopte de teller voor haar na zes gewonnen wedstrijden op 27 goals. Veertien meer dan de nummer twee op de topscorerslijst, ook een speelster uit Fiji.

Het zijn aantallen die in de tweede, de derde en de finaleronde niet meer werden geëvenaard. Namens Nederland was het na de HWL 3 in Brussel en de HWL Final in Nieuw-Zeeland Caia van Maasakker die het dichtst in de buurt kwam, met tien goals. Goed, Van Maasakker sleepte haar corners niet in het doel van de Salomonseilanden, maar van Spanje en Nieuw-Zeeland. Bovendien speelde Dutta met Fiji geen elf tegen elf, maar Hockey5s, dus vijf tegen vijf op een half veld. Maar op 26 november 2017, nadat Nederland de finale met 3-0 van Nieuw-Zeeland had gewonnen, pronkte toch maar mooi de naam van de 17-jarige speelster uit Fiji bovenaan de topscorerslijst.

De negen speelsters van Fiji die in 2016 de Hockey5s-variant van de Hockey World League wonnen.

Hoe goed zou ze nu eigenlijk zijn?

Mochten er tijdens de HWL 1 camera’s langs het veld hebben gestaan, dan zijn de beelden daarvan in ieder geval niet op het YouTube-kanaal van de FIH terug te vinden. Al haar 27 goals zijn in de vergetelheid geraakt. Omdat het al vier jaar geleden is dat ze stuk voor stuk de boeken in zijn gegaan, kan zelfs de maakster ervan zich er niet één meer voor de geest halen.

Zodoende valt ook onmogelijk te beoordelen hoe goed ze nu eigenlijk is, dat fenomeen uit Fiji. De kans is natuurlijk vrij groot dat de mandekkers van Tonga en Papoea-Nieuw-Guinea niet bepaald dezelfde verdedigende kwaliteiten hebben als Lauren Stam of Ireen van den Assem.

Of zou er heel misschien 21 jaar geleden op één van de 332 eilanden van de Republiek Fiji toch een meisje geboren zijn met het talent van Luciana Aymar? Een wonderkind dat nu als volwassene de pech heeft dat ze met haar vaderland hoogstwaarschijnlijk nooit op een wereldkampioenschap of Olympische Spelen uitkomt. Het is een interessante vraag, maar zonder beelden zullen we het antwoord niet snel weten.

Hockey vond ik als kind niks aan

Recht voor het scherm van haar laptop begint de hoofdrolspeelster zelf wel te vertellen over hoe ze eigenlijk met hockey in aanraking is gekomen, in een land dat nog geen miljoen inwoners telt en waarvan er hooguit een paar honderd wel eens met een stick tegen een bal hebben geslagen. Veel minder dan de ruim 3000 leden die bijvoorbeeld alleen Kampong al heeft.

‘Ik heb hockey leren kennen door mijn moeder. Zij heeft ook in het nationale team van Fiji gespeeld. Toen ik een jaar of zes was, ben ik op hockey gegaan. Maar om eerlijk te zijn, vond ik er helemaal niks aan. Daarom ben ik andere sporten gaan doen, maar ook die vond ik stuk voor stuk niet leuk. Op mijn tiende ben ik weer gaan hockeyen. Ik werd er steeds beter in en kwam bij de nationale ploeg. Omdat de bondscoach inclusief mij over precies achttien beschikbare speelsters beschikte, had ik het geluk dat ik op een Hockey World League in Fiji mijn debuut mocht maken. Ik was toen dertien.’

Tiara Dutta probeert de bal te veroveren.

Klasgenootjes gingen naar school, zij hockeyde in India

Het is een gekke gedachte dat pas drie jaar nadat ze weer op hockey ging, een kind van dertien debuteert voor een nationaal elftal en in haar eerste interland ook meteen twee keer scoort. Ook al was de tegenstander een eilandengroep in Oceanië die Vanuatu heet.

Omdat Fiji de poulefase van die eerste ronde van de HWL in 2012 zonder puntverlies en met een doelsaldo van 43 voor en 2 tegen als winnaar had afgesloten (ze speelden gewoon elf tegen elf), mocht het land twee maanden later in New Delhi, India komen opdraven voor de HWL 2. Terwijl haar klasgenootjes op de middelbare school op een maandagmiddag verplicht boven hun studieboeken hingen, speelde de inmiddels 14-jarige Dutta met Fiji de openingswedstrijd van het toernooi tegen Japan. Een wedstrijd die werd verloren met 14-0.

Na die poulefase van de HWL 2, eindigde het buitenlandse avontuur van Fiji. In een reeks van vijf verloren wedstrijden was de ploeg er niet één keer in geslaagd een doelpunt te maken. Vier jaar later, na het winnen van de HWL 1 in 2016, het toernooi waarop Dutta 27 keer scoorde, kon de hockeybond van Fiji geen achttien speelsters meer vinden die bereid waren grotendeels van hun eigen geld een duur vliegticket naar Maleisië te betalen plus een hotel voor het negen dagen durende toernooi.

‘Dat is waarschijnlijk ook de reden dat we op de HWL 1 een paar maanden daarvoor Hockey 5s hebben gespeeld. Daardoor konden wij en de andere landen in onze poule in ieder geval een team op de been brengen.’

Rechts Tiara Dutta, na het winnen van de HWL 1.

In de verte lonkt een Australisch paspoort

Fiji heeft haar een hoop gebracht, maar misschien nog wel veel meer gekost. Denkt ze nooit aan de ‘wat als-vraag’? Wat als ze niet in Fiji geboren was, maar in een veel groter hockeyland, zoals Australië, waar ze dit seizoen in de hoogste divisie speelt?

‘Ik denk juist heel vaak na over wat ik had kunnen bereiken als ik niet in Fiji geboren was. Ik ben natuurlijk nog steeds trots dat ik mijn landje mag vertegenwoordigen, maar als ik mijn studie Rechten hier over een paar jaar heb afgerond, denk ik niet dat ik terug naar Fiji ga. Ik blijf liever hier wonen, om hier mijn maatschappelijke carrière te beginnen. Tegen die tijd kom ik misschien ook wel in aanmerking voor een Australisch paspoort. Dan zou ik voor het nationale team van Australië uit kunnen komen. Fantastisch. Ik denk dat het een moeilijk verhaal wordt, maar de droom om ooit aan een wereldkampioenschap of de Olympische Spelen mee te doen, heb ik nog niet opgegeven.’

Dan breekt na dertig interessante minuten het moment aan om afscheid te nemen. In Nederland is de dag pas net begonnen, in Australië wordt het tijd de steeds donkerder wordende kamer van licht te voorzien.

Een prijs als overall topscorer van de Hockey World League 16/17 heeft ze van de FIH nooit gekregen. Wel ontving ze na het eindsignaal van de laatste wedstrijd van de HWL 1 een award, vertelt ze nog. Ze mocht samen met haar broer op de foto. Het was een uniek moment. Hij had ook iets te vieren. Hij was die week met 23 goals topscorer geworden van het mannentoernooi.