Waar zijn de twee Rietveld-goals gebleven?

In deze aflevering van de serie Hockeymuseum duikt verzamelaar Nico Leeftink in het verhaal achter de twee opmerkelijke hockeydoelen die tijdens het WK 1998 in Utrecht op een kinderhockeyveldje te bewonderen waren: de zogenoemde Rietveld-goals. De dag na de finales waren ze spoorloos verdwenen.

Omdat het wereldkampioenschap in 1998 in voetbalstadion De Galgenwaard een unieke kans was om hockey in Nederland een enorme boost te geven, kreeg een creatief team – met de latere bondscoach Joost Bellaart, Lex Donia en Robert-Jan Hofhuis – de opdracht via toenmalig KNHB-directeur Johan Wakkie een logo, een mascotte en een video te bedenken en op te leveren.

Dat de opdracht gelukt is, blijkt uit de talrijke items in de verzameling van Leeftink: zo staat het logo van een hockeyer op snelheid met zijn stick in één hand, mogelijk een verwijzing naar de karakteristieke houding van Utrechtenaar Tom van ’t Hek, op vele gadgets, zoals de WK-stropdassen, het horloge, het fotoboek, speldjes, petten en mini-sticks. In de promotievideo is de hoofdrol voor de mascotte Frockey, waarvan op het WK ook veel artikelen te koop waren.

Frockey-gadgets.

De bekende Rietveld-stoel

Om tijdige bekendheid aan het WK te geven werden in opdracht van het creatieve team door verschillende Nederlandse kunstenaars al in 1994 elf ansichtkaarten ontworpen. De kaarten, met als thema’s het WK, de hockeysport en Utrecht, werden door de KNHB in een mapje onder de naam The First Eleven aan alle mogelijk deelnemende landen aangeboden. Een van de kaarten was de Rietveld-goal.

Geïnspireerd door de Utrechtse meubelontwerper Gerrit Rietveld en zijn beroemde rood-blauwe stoel, ontwierp kunstenaar Jan Kees Visscher een handgekleurde bouwtekening van een door hem bedachte Rietveld-goal (zie hoofdfoto). Van alle elf First Eleven-kaarten werd zijn ontwerp uitverkozen om in een kleine oplage op posterformaat (in een lijst van 105 bij 75 centimeter) te drukken en bij bijzondere gelegenheden uit te reiken.

Dat bleek een goede zet, want in de eerste toernooiweek kwam IOC-voorzitter Juan Antonio Samaranch langs en kondigde aan dat KNHB-voorzitter Wim Cornelis de Olympic Order, de hoogste IOC-onderscheiding zou krijgen. Omdat het ongepast gevonden werd om Samaranch met lege handen weg te laten gaan, kreeg hij dan ook op plechtige wijze na een mooie speech een ingelijste Rietveld-goal als ‘origineel’ overhandigd. Naar het schijnt hangt die nog altijd in het Olympisch Museum in het Zwitserse Lausanne.

WK logo-gadgets.

De doelen waren opeens verdwenen

Behalve op de ansichtkaarten en op de posters was de Rietveld-goal er ook in het echt. Tijdens het WK in Utrecht stonden op een kinderhockeyveldje twee doelen op wedstrijdformaat, waarop kinderen naar hartenlust konden schieten.

Maar toen Bob Davidzon, voorzitter van het WK organisatiecomité, de dag na de finales de afbouwwerkzaamheden inspecteerde, viel hem iets op. De twee Rietveld-goals stonden er niet meer en waar ze gebleven waren, wist niemand. Teruggevonden zijn de doelen nooit en tot op de dag van vandaag is het mysterie niet opgelost.

Het WK was een enorm succes en zorgde mede voor een verdubbeling van het ledenaantal van de KNHB naar 250.000 in 2014. Dat dit ten koste ging van de twee Rietveld-goals, werd dan ook voor lief genomen.