Schopman: ‘Meiden helpen om door glazen plafond te komen’

Ze werd onlangs verkozen tot beste coach van de wereld, maar is bezig met een missie die verder reikt dan het hockey. Janneke Schopman wil als bondscoach van India haar spelers verder helpen in het leven. ‘We hebben nu een podium om uit te dragen wie we willen zijn.’

‘Weet je wat ik één van de meest bijzondere momenten van de afgelopen tijd vond? Toen tijdens de Commonwealth Games een speelster tegen een ander durfde te zeggen dat ze het niet goed had gedaan. Het gaat me natuurlijk niet om het idee dat ze elkaar afkatten, maar om de eerlijkheid. De durf en lef – en vervolgens ook de acceptatie. Fascinerend. Omdat het echt uit de comfortzone van veel meiden ligt.’

Welkom in de wereld van Janneke Schopman. Waar coachen veel meer is dan het neerzetten van de juiste press, het trainen van de goede cornervariant of het uitkienen van een doordacht wisselschema. ‘Het gaat om het ontwikkelen van mensen. Dat verschilt in principe niet met de manier waarop je in Nederland coacht. Maar natuurlijk is de cultuur hier anders.’

Schopman en haar team tijdens de Pro League. Foto: Koen Suyk

Uithuwelijken

‘De vrouw heeft nog steeds een zeer traditionele rol in de Indiase samenleving’, zegt Schopman. ‘Ik heb meiden in de groep die het niet gewend zijn om hun mening te geven. Om aan te geven het ergens niet mee eens te zijn. Zichzelf op die manier tonen, dat is soms eng voor ze. Ik wil ze helpen om door dat glazen plafond heen te komen, als ze dat willen. Niet door belerend te zijn of mijn westerse manier op te leggen. Maar juist door te luisteren en vragen te stellen. Juist over onderwerpen die ver van mijzelf afstaan, zoals het uithuwelijken wat in India nog veel gebeurt. Ik stel mij open en probeer er voor ze te zijn. Ook dat is geen must, hè. Als ze daar niet over willen praten is, dan is dat ook oké. Maar het kan wel.’

Schopman nam na de Olympische Spelen in Tokio het roer over van Sjoerd Marijne. In Japan, waar India knap vierde werd, was zij nog assistent. ‘Sinds dat toernooi kijkt men in het land anders, vooral meer, naar ons als ploeg. De speelsters zijn bekender geworden, uitgegroeid tot rolmodellen in de sport. Het vrouwenhockey is veel populairder geworden. Ook al onze wedstrijden komen nu standaard op televisie. Dat was dus eerst niet zo. We zijn zichtbaarder en dat is bijzonder. We hebben nu een podium om uit te dragen wie we willen zijn.’

Want ‘durf en lef’ wil Schopman ook laten terugkomen in het spel. ‘Dat hebben we na de Spelen met de meiden besproken. Daar hebben we het goed gedaan, maar we hebben ook risicomijdend gespeeld. Willen we op die voet doorgaan? Of meer naar de basis van de Indiase hockeycultuur? Gebaseerd op technisch en aanvallend hockey? We hebben voor dat laatste gekozen. Dat was ook wel weer een stap. Weg bij het veilige. Maar we kunnen het, de meiden hebben zoveel skills. Zijn zo handig. Op het WK kwam het er niet uit (India werd in de cross-overs uitgeschakeld, red.) maar in de Pro League en in de Commonwealth werden we derde. We zijn dus op de goede weg. Dat wordt gezien.’

Foto: Willem Vernes

India en de FIH-awards

De brug naar haar FIH-award is snel gemaakt. Het was een van de acht individuele prijzen (er werden in totaal tien prijzen uitgereikt) die eerder deze maand in Indiase handen belandde. ‘Het spreekt voor zich dat ik er blij mee ben. Maar eerlijk gezegd deed de nominatie mij het meest. Dat lijstje wordt bepaald door mensen die er verstand van hebben. Zonder andere inbreng. En ja, je weet dat je als Indiase genomineerde een grote kans hebt om te winnen. De supporters stemmen veel en de Aziatische landen zijn actief. Dat geeft je een voorsprong. Ik heb het gevoel dat ik moet uitleggen waarom ik het ben geworden. Ik snap die vraag wel, maar het blijft iets vreemds. Ik ben helemaal geen fan van zulke individuele prijzen, voor mij hoeft het niet. Want wanneer ben je een goede coach? Als je met je team alles wint? Misschien is de coach van HDM in Nederland wel beter dan die van een topploeg. Het zit ‘m volgens mij niet alleen maar in de resultaten.’

Ze weet wel beter. ‘Het bijdragen aan iemands persoonlijke ontwikkeling vind ik veel belangrijker. Daar kan geen prijs tegenop.’