Knötschke: ‘Ik wilde niet dat speelsters zich aan mij gaan ergeren’

28 jaar geleden zette coach Ivar Knötschke als jochie van zeven zijn eerste stappen op Sportcomplex Groenendaal, de thuishaven van HDM. Over twee weken trekt hij bij zijn jeugdliefde uit Den Haag de deur achter zich dicht. Hij is dan vijf seizoenen hoofdcoach van Dames 1 geweest. ‘De meiden verdienen meer commitment dan ik kan geven.’

Stap voor stap sleept Knötschke (35) afgelopen zondag in het clubhuis van HDM zijn rechterbeen met zich mee. Begin augustus ligt hij op de operatietafel. Zijn rechterheup is er slecht aan toe. Hij heeft artrose. Als hij slechts een uurtje heeft gesport, loopt hij al twee dagen mank.

‘Toen ik in het ziekenhuis een bezoek bracht aan de orthopeed, keek die me nogal verbaasd aan. Zonder te weten hoe oud ik ben, had hij op basis van de foto van mijn heup niet verwacht dat er een man van 35 binnen zou lopen. Eerder iemand van een jaar of 78.’ Ondanks alles zegt hij het gelukkig nog wel met een kleine glimlach op zijn gezicht. Knötschke is optimistisch gestemd. De verwachtingen van de artsen zijn dat hij volledig herstelt.

Ivar Knötschke stopt na dit seizoen na vijf jaar als hoofdcoach van HDM Dames 1. Foto: Rob Römer

Op reis naar Zuid-Amerika

Zijn operatie, waardoor hij de complete voorbereiding zou missen, is voor hem één van de twee redenen om zijn contract bij HDM niet te verlengen, vertelt hij. De andere reden heeft te maken met zijn vriendin. Zij is onlangs afgestudeerd aan de Master Orthopedagogie. Hét moment voor het verliefde stel om hun langgekoesterde wens, een reis door Zuid-Amerika, eindelijk in vervulling te laten gaan. Eind november vertrekken zij voor een periode van drie maanden naar de andere kant van de wereld.

Knötschke: ‘De combinatie van de operatie en de lange reis die ik ga maken, heeft mij doen besluiten om mijn contract niet te verlengen. Als ik behalve de hele voorbereiding ook nog het complete zaalseizoen zou missen, dan kan ik natuurlijk geen hoofdcoach meer zijn. De meiden verdienen meer commitment dan ik kan geven.’

Ivar Knötschke afgelopen zondag aan het coachen in de competitiewedstrijd tegen Pinoké (3-4). Foto: Rob Römer

Ik wil niet dat speelsters zich aan mij gaan ergeren omdat ik er bepaalde periodes van het jaar niet ben. Ivar Knötschke

Toen Knötschke vijf jaar geleden aan zijn klus begon, hockeyde HDM al jarenlang in de grijze middenmoot. Ook met hém aan het roer ging het niet direct beter. In zijn eerste seizoen eindigde de ploeg uit Den Haag slechts als negende. Vervolgens vertrokken ook nog eens zijn drie beste speelsters: Fay van der Elst (Amsterdam), Hester van der Veld (Amsterdam) en Mascha Sterk (SCHC).

Maar daarna kreeg HDM onder zijn vleugels eindelijk eens kleur op de wangen. Niet één, maar twee keer leidde Knötschke zijn ploeg naar de play-offs (2021, 2022). Een prestatie die in de clubgeschiedenis nog nooit was bereikt. Dat HDM vorig seizoen als negende eindigde en op dit moment zevende staat, was voor andere coaches misschien een reden geweest om de hoge verwachtingen weer naar beneden bij te stellen. Maar voor Knötschke niet. Zijn ambitie is altijd geweest om de traditionele top drie aan te vallen.

‘Ik vind dat HDM zich de komende jaren moet blijven ontwikkelen. Door de operatie die ik moet ondergaan en de reis die ik ga maken, heb ik daar de tijd en de energie niet voor. Daarom is het nu het juiste moment om weg te gaan. Ik wil niet dat speelsters zich aan mij gaan ergeren omdat ik er bepaalde periodes van het jaar niet ben. Ik geef te veel om hen om onze relatie te laten verslechteren.’

Twee keer de play-offs halen, is de vijf meest recente seizoenen behalve Den Bosch, Amsterdam en SCHC geen club in Nederland gelukt. Hurley, vorig seizoen de vierde play-offdeelnemer, gaat het dit seizoen ook niet lukken. Het zegt veel over hoe bijzonder de prestatie van Knötschke is geweest. ‘Door de cultuuromslag die we hebben gemaakt, kunnen we het clubs als Kampong, Pinoké en Hurley ook dit seizoen nog steeds moeilijk maken. Alleen: juist nú moeten we het gaspedaal indrukken. Dat kan ik niet. Daarom heb ik besloten dat ik niet als hoofdcoach kan aanblijven.’

In de zaal leidde Ivar Knötschke HDM naar de landstitel, in 2019. Foto: Willem Vernes

Knötschke is een man van de club. Zowel in Dames 1 als in Heren 1 lopen talloze spelers rond die hij in de jeugd heeft getraind. Zelf hockeyde hij tot zijn 26ste. Daarna brak de tijd aan om te kiezen voor zijn trainersloopbaan. Drie jaar lang was hij assistent van Heren 1. In 2019 stapte hij over naar Dames 1.

Dat hij straks na 28 jaar niet meer actief is op HDM, is voor hem nog moeilijk te bevatten. De club zit in zijn hart. ‘Ik heb de afgelopen tijd ontzettend veel positieve reacties ontvangen. Het is een mooie tijd geweest. Afscheid nemen is nooit leuk, maar voor een vertrek op déze manier had ik vooraf getekend.’

Knötschke is niet de enige clubman die HDM deze zomer verlaat

Knötschke is niet de enige clubman die HDM deze zomer verlaat. Heren 1-coach Erik van Driel, die al zestien jaar lang in allerlei functies binnen de club actief is, vertrekt eveneens. Onlangs zei Van Driel over zijn afscheid dat hij sneller naar de top wilde dan het bestuur van HDM. In zijn schaduw vertrekt ook zijn assistent Lennard Poillot. Ook hij is al jarenlang actief op HDM.

Had Knötschke zich niet aan zijn heup moeten laten opereren én was hij niet voor drie maanden op reis naar Zuid-Amerika gegaan, dan was hij zijn toekomst binnen de club misschien óók wel gaan heroverwegen. Maar de vraag of de club wel in staat is om zijn ambitie te verwezenlijken – het aanvallen van de top drie – heeft hij zichzelf niet hoeven stellen. ‘Door alles wat er in mijn privéleven speelt, heb ik daar nooit serieus over na hoeven denken. Maar anders was dat misschien wel gebeurd. Dat weet je niet.’

Waar zijn toekomst ligt, weet de voormalig bondscoach van Nederlands Jongens Onder 16 en de voormalig assistent-bondscoach van de Oranje Heren Zaal nog niet. Bij de mannen van HDM gaat hij in ieder geval niet aan de slag, ook niet als assistent. ‘Ik heb al wel wat lijntjes lopen met andere clubs. Ik hoop volgend seizoen wel op een bepaalde manier in het hockey actief te zijn. Maar er is nog niets rond.’