Van Ass zwaait af: ‘Want mooier dan dit, wordt het niet’

Dertien dagen geleden pakte Paul van Ass met de Oranjevrouwen goud op de Spelen in Parijs. Maar inmiddels is al duidelijk dat de gewonnen olympische finale tegen China zijn laatste duel was als bondscoach. Hij gooit het coachboek nog niet helemaal dicht. ‘Zes maanden voor Los Angeles mogen ze bellen.’

‘Ik vind het helemaal niet gek om terug te blikken. Om te beseffen dat dit het was. Het is goed zo. Ik ben blij hoe het is gelopen. Ben daar vrij nuchter in. Het voelt rond en af. Mooier dan dit wordt het niet meer voor mij.’

Van Ass, net 64 jaar geworden, zegt het zonder spijt, ontevredenheid of twijfel. Het nieuws over zijn vertrek ligt op het moment van bellen nog geen kwartier op straat. Twee dagen eerder zette hij er bij de hockeybond een punt achter. ‘Dat was geen plotse beslissing. We hebben voor de Spelen al gepraat over mijn toekomst. Op dat moment wilde ik er nog geen knoop over doorhakken. Eerst Parijs, dan verder. Ik wilde de boel sowieso niet in de steek laten. Maar ik merkte ook aan mezelf dat ik de periode tot de volgende Olympische Spelen wel erg lang vond.’ 

Een ovatie van de Oranje Dames aan Van Ass, bij de huldiging in Scheveningen na de Spelen. Foto: Willem Vernes

Vertel?
‘De rol van bondscoach is voor mij uitdagend, interessant en soms ook ingewikkeld en zwaar. In deze fase van mijn coachcarrière zie ik dat niet nog vier jaar voor me. Ik heb ook mijn werk als ondernemer buiten het hockey. Ook daar wil ik tijd in stoppen. Ik had best nog eventjes willen blijven, als de bond dat had gewild. Om wat wedstrijden in de Pro League te doen, of zoiets. Of misschien zelfs nog het EK komende zomer. Maar daarmee bouw je niets op. Dat zou vooral zijn om op de winkel te passen. Dat is niet heel chill, dus is het eigenlijk beter zo. Ze kunnen nu gaan bouwen aan een groep richting 2028. Een nieuwe start, met een nieuwe coach.’

Toch even benieuwd: doorgaan tot en met het WK van 2026 in eigen land was ook geen optie voor je?
‘Even in alle eerlijkheid: als je de Olympische Spelen hebt gedaan, is het WK ook minder interessant. Als je mijn eerdere bondscoach-rollen bij elkaar optelt, ben ik negen jaar internationaal bezig. Daarin heb ik al flink wat meegemaakt. Wat ik al aangaf: mooier wordt het niet, na zo’n historisch toernooi met twee keer goud. Dan is het ook goed. Op mijn verzoek hebben we dinsdag dat gesprek gehad. Een vervolggesprek, het kwam dus niet out of the blue.’

Je noemde het woord zwaar net. Was het in Parijs voor jou zwaarder dan je had verwacht?
‘Dat niet per se. Maar het toernooi brengt heel veel lading met zich mee. Je speelt ‘opeens’ voor het oog van de wereld. Als coach leid je de staf, de spelersgroep, probeer je ook de buitenwereld een beetje te runnen en moet je ook jezelf in de gaten houden. Dat kost energie. Wellicht meer dan men denkt. Het was een heftig proces. Supercool ook. Want ik zou nu opnieuw ‘ja’ tegen de klus zeggen, met de kennis van nu. Het viel me niet tegen. Maar om nu vier jaar weer pionnen op het veld te zetten om opnieuw op dat punt te komen…’

Paul van Ass met KNHB-technisch directeur Clarinda Sinnige. Foto: Willem Vernes

Dat zijn wel heel veel pionnen.
‘Precies. Iets te veel.’

Kijk je tevreden terug op Parijs?
‘Ja, ik vond het fantastisch. Ik heb – denk ik – een bijdrage kunnen leveren aan de cultuur van het team. De sfeer is opener en luchtiger geworden, maar niet minder professioneel of fanatiek. Zou het mij lukken, die cultuurverandering? Ik denk het wel, als ik nu terugkijk. Zo’n proces meemaken met het beste team van de wereld, vond ik heel interessant.’

Voorafgaand aan de Spelen gaf je aan dat je spektakel wilde laten zien in Parijs. Dat het je persoonlijke missie was om de sport te promoten. Is dat gelukt, vind je?
‘Zeker wel. Spektakel was ook het omkeren van de groepswedstrijd tegen Duitsland of het terugkomen in de finale. En in de halve finale lieten we juist onze dominantie zien. Alleen bleven uitslagen als de 8-0 en 7-0 (die Oranje wel neerzette in de Pro League, red.) uit. Dat klopt. Daar rekende ik zelf ook niet op. Het zijn wel de Spelen…Daar duikt iedereen wél voor een bal, die ze normaal laten lopen. Andere ploegen stegen boven henzelf uit.’

De ontlading bij Oranje na de laatste shoot-out in de finale. Foto: Andre Weening/BSR Agency

En jouw meiden?
‘Die wisten bij de Pro League: dit winnen we wel. In Parijs wisten ze dat ze geen fout mochten maken. Daarom was de kwartfinale tegen Groot-Brittannië zo anders dan de Pro League-wedstrijd in december, waarin we hen met 8-0 wegspeelden.’ 

Dat komt dus ook door jullie eigen stress.
‘Ja. En gelukkig zit er soms ook spanning bij. Want anders is zo’n toernooi niets aan. Als coach ben ik trots dat we door die spanning heen konden gaan en toch wonnen. Dat maakt het voor mij ook bijzonder. Ik zei het al eerder: je haalt die gouden plak niet even op bij supermarkt. Die weg daarheen is dus te lang voor een volgende rit. Maar ik heb wel de stiekeme hoop dat iemand me belt, zes maanden voor de Spelen van Los Angeles. Dat zou het mooiste scenario zijn.’

Ha, wie moet dat zijn dan?
‘Weet ik nog niet. In zo’n korte periode heb je alleen de lusten van het toernooi, niet de lasten. Op de korte termijn heb ik geen plannen. Ik weet ook niet of ik op clubniveau nog iets zou willen. Nu denk ik het niet: over een halfjaar is dat misschien anders. We zien het wel. Eerst maar even op vakantie.’