Japanse bondscoach Aikman: ‘Spannend, maar ook pijn in de buik’

Hockeycoach Siegfried Aikman (57) van eersteklasser Amersfoort had nog een grote droom: actief zijn op de Olympische Spelen. Tegen zijn eigen verwachting in, werd hij voor de tweede keer gevraagd om bondscoach te worden van Japan. Daarmee is hij verzekerd van Tokio 2020.

‘Wij zijn het eerste team dat zich al heeft gekwalificeerd, als thuisland’, lacht Aikman, die op zijn twaalfde uit Suriname naar Nederland emigreerde en wel gewend is aan veranderingen. Hij vliegt volgende week na Pasen naar Tokio om zijn contract te ondertekenen en is vanaf 1 juni bondscoach van Japan. In principe tot en met 31 december 2020. Vorige keer was hij bondscoach van Japan van 2009 tot 2011, maar werd hij plotseling ontslagen. Hij heeft zich dan ook bij het opmaken van het contract laten bijstaan door een juridisch expert van de KNHB.

Hij noemde die periode leerzaam, maar hekelde daarna ook de angstcultuur die er heerste in Japan. De spelers bleken reactief. Het fanatisme en de discipline van de spelers kon hij wél waarderen in het land waar het nationale team ongeveer tweehonderd dagen per jaar op trainingskamp is. Het verblijf in al die trainingskampen is een van de redenen waarom hij deze keer zonder vrouw en kinderen gaat. Zijn kinderen zijn nu volwassen en zijn vrouw zal hij enorm missen, maar hij moet en zal die olympische droom waarmaken.

De voorzitter die hem ooit ontsloeg, is afgezet

Aikman beseft nu hij de knoop heeft doorgehakt, dat hij toch wel heel veel verschillende dingen in Nederland deed. ‘Het wordt de komende tijd vooral heel veel afscheid nemen. Van mijn hockeyteam in Amersfoort. Mijn floorball team. Het Ghanese damesteam dat ik coachte. Dat waren allemaal dingen die ik leuk vond en dat zijn allemaal mensen waar ik behoorlijk aan ben gehecht. Ik dacht dat de manier waarop ik leefde de komende jaren zo zou houden. Maar ik heb altijd gezegd: als er nog zo’n olympische kans voorbij komt, dan doe ik het.’

Vorig jaar werd hij gepolst door de Japanse hockeybond. Door zijn eerdere ervaring was Aikman sceptisch, maar de hockeybond bleek gereorganiseerd. De voorzitter die hem ooit  ontsloeg, bleek afgezet. En de mensen die nu aan het roer staan zijn de mensen die hem altijd hebben gesteund. ‘Dat geeft mij de rust en het vertrouwen om deze stap te maken’, bekent Aikman, die in 1998 met de hockeysters van Den Bosch landskampioen werd en een lange coachervaring heeft bij Nederlandse clubs. Zo was hij onder andere hoofdverantwoordelijke bij de mannen van hoofdklassers als Den Bosch, Kampong, Hurley en Tilburg. Als Master Coach van de wereldhockeybond FIH vliegt hij geregeld de wereld over om trainingen te geven en coaches te begeleiden.

Strenge Siegfried Aikman als coach van Tilburg.

Japan is geen Brazilië

Als Nederlandse hockeycoach is het uiteraard de bedoeling dat Aikman het Nederlandse hockeyevangelie gaat verspreiden in Japan. Het schrikbeeld is hoe thuisland Brazilië het ervan afbracht tijdens de Olympische Spelen in Rio de Janeiro, met grote nederlagen (doelsaldo -45) en een kansloze laatste plaats. Zo slecht is Japan ook helemaal niet. En Aikman heeft nog drie jaar om het nationale team naar zijn hand te zetten.

‘Japan staat nu zestiende van de wereld. Dat is natuurlijk al een stuk beter dan Brazilië. Maar we zullen in principe in Tokio in 2020 wel het laagst gekwalificeerde land zijn. Het verschil met de toplanden is er. Dus we moeten heel hard aan de bak. Japanse hockeyers zijn allemaal handig en snel, maar samenwerken vinden ze moeilijk. We gaan vooral werken aan hun tactische vermogen, het lezen van de wedstrijd. En hun mentale weerbaarheid. Want Japanners zijn vrij snel van slag. Mijn toevoeging in de toekomst – en ook in het verleden daar – was om ze in besprekingen mee te laten denken.’ Aikman pakt daarna nog even Cruijffiaans uit: ‘Ze doen wat je zegt. Maar wat je niet zegt, doen ze ook niet.’

Gek van de Japanse schrijver Haruki Murakami

Hij krijgt er goed betaald, maar zegt dat hij in Nederland met zijn baan bij het UWV en het coachen in Nederland meer verdient. Het gaat hem dus echt om de olympische droom. ‘Ik vind het heel spannend. Ik krijg er ook pijn in mijn buik van. Maar ik wil het mezelf niet later kwalijk nemen dat ik het niet gedaan heb, ook al mislukt het’, zegt Aikman, die een groot fan is van Haruki Murakami, de beroemde Japanse schrijver. Hij verslindt naar eigen zeggen al zijn boeken. Een quote uit het prachtige boek Norwegian Wood, van Murakami, is op de droom van Aikman wel van toepassing.

‘But who can say what’s best? That’s why you need to grab whatever chance you have of happiness where you find it, and not worry about other people too much. My experience tells me that we get no more than two or three such chances in a life time, and if we let them go, we regret it for the rest of our lives.’

Haruki Murakami, Norwegian Wood