De evolutie van de hockeyrok

Opvallend of niet, van oudsher heeft de Nederlands Dames Hockey Bond zich altijd wat drukker gemaakt om de ‘hockeykleeding’ dan hun mannelijke tegenhanger. Vanaf op het moment van oprichting diende iedere club het te dragen 'clubcostuum' eerst ter goedkeuring voor te leggen aan het bondsbestuur. Tijdens de bestuursvergaderingen werden de tenue's in kwestie besproken en goedgekeurd. Clubs die het waagden zelf te bepalen wat ze zouden dragen werden bestraft met een fikse boete van 2,50 gulden.

Strooien hoeden en slepende rokken

De Nederlandse Dames Hockey Bond werd opgericht in 1911. De kleding was op zijn zachtst gezegd wat onpraktisch om in te sporten. De dames speelden in ‘strooien hoeden, boorden, dassen en slepende rokken’ en erkende dat het hockeyen hierin over het algemeen niet als een ‘prettig spel’ werd ervaren. Toch waren de regels streng. De rokken mochten hoogstens 20 centimeter van de grond komen en de ‘captaines’ werd verzocht er op toe te zien dat de rokken niet korter werden dan dat. De roklengte blijft echter een heet hangijzer. De eerste jaren na de oprichting van de Bond staat die ieder jaar opnieuw op de agenda en menig captain werd vermaand de rokken beter in de gaten te houden.

Wanneer houdt een rok op rok te zijn?

In 1935 staat de complete dameshockey wereld op zijn kop als de ‘oppermachtige kleeding-criticus’ van de All England Women’s Hockey Association Mrs. Smallman zich buigt over de kwestie of het dragen van een zogeheten ‘gespleten rok’ (een broekrok) toegestaan is. Vele hockeybonden schudden op de grondvesten als mevrouw Smallman de gespleten rok toestaat. Ze komen vooral in Australië de schok nauwelijks te boven en twijfelen dan ook of ze navolging moeten geven aan dit radicale besluit. De rok mag namelijk niet alleen gespleten, de knieën mogen ook bloot. Iets wat menig dame mogelijk helemaal niet wil.

In Nederland zijn ze vooral bezig met het onderscheid tussen gespleten rokken en shorts. ‘De kwestie die echter zo veel stof heeft doen opwaaien is: wanneer houdt een gespleten rok op rok te zijn en shorts te worden.’ Mevrouw Smallman zelf geeft hier namelijk een wat cryptisch antwoord op: ‘De gespleten rok moet op een gespleten rok lijken en niet op shorts.’ Om te voorkomen dat teams per ongeluk shorts gaan dragen door de overeenkomsten met de gespleten rok, zal zij hoogstpersoonlijk ieder patroon voor een te vervaardigen rok goedkeuren. In Nederland rust die taak op de schouders van de bond. Nu de knieën bloot zijn, blijkt er in ieder geval geen weg meer terug. De lange rokken zijn tot grote opluchting van menig speelster definitief verbannen van het hockeyveld.

Textielschaarste en ondoelmatige dracht

Meer dan 10 jaar na de rokkenrevolutie speelt de angst dat speelsters in shorts op het veld verschijnen nog steeds. De notulen van de bestuursvergadering van 1947 melden in kapitalen dat het NIET GEOORLOOFD is dat speelsters in ‘shorts, broek of rokbroek’ komen opdagen. Ze melden er nog even fijntjes achteraan dat ‘shorts bovendien een volkomen ondoelmatige dracht zijn voor den winter’.

Een groter probleem waar clubs in die tijd mee kampen is de textielschaarste als gevolg van de oorlog. Het leidt ertoe dat veel dames niet in officiële tenues komen opdraven met de nodige verwarring voor de scheidsrechters tot gevolg. De bond maakt zich zorgen of de clubs zelf ‘het belang van goede verzorging van dit onderdeel’ niet zien en benadrukt nog eens extra dat iedereen het officiële clubkostuum dient te dragen: ‘Uniforme kledij bevordert de saamhorigheid.’

Geen hockey zonder rokkie

Hoewel het dragen van het officiële clubtenue nog altijd verplicht is, schrijft de KNHB tegenwoordig niets meer voor over roklengtes. Desondanks is het rokje, korter dan ooit, nog altijd alomtegenwoordig in hockeyland. Er is vrijwel geen hockeyster die hockeyt in een broek of nog erger, in de gevreesde shorts. Overigens hebben de mannen zich in de afgelopen eeuw nauwelijks kunnen opwinden over hun outfit. Het enige opmerkelijke is dat in de ‘Hockeyregels en nuttige wenken’ uit 1913 wordt gemeld dat het verboden is om metalen punten of uitstekende spijkers onder de schoenen te hebben. Waarvan akte.