Klein Zwitersland is terug, maar wel anders dan in de glorietijd

Acht keer landskampioen op rij. Dat ultieme record in de Hoofdklasse Heren staat nog altijd op naam van de club die afgelopen zondag promoveerde naar de Hoofdklasse: Klein Zwitserland. De rijke historie van de club maakt het de huidige generatie niet altijd gemakkelijk – toen KZ één jaar in de Eerste Klasse uitkwam was dat een afgang – maar is ook een kracht. Oud-international en KZ’er Rochus Westbroek maakte twee jaar geleden met een aantal betrokken oud-spelers het plan om KZ binnen drie jaar weer op het hoogste niveau te krijgen. Een ambitieus plan, dat zelfs al in twee jaar slaagde.

Tot nu toe 27.627 mensen lazen ons verslag over de wedstrijd Hurley – KZ van afgelopen zondag, waarin KZ na shoot-outs promoveerde naar de Hoofdklasse. De club zit bij veel mensen in het hart. Jong maar zeker ook oud. Dat bleek wel uit de vele oud-internationals die zondag bij de wedstrijd waren.

Achtvoudig landskampioen van weleer en huidig Ziggo-commentator Tim Steens was er niet. ‘Totaal verkeerd ingeschat’, lacht hij. ‘Ik was bij de EHL. KZ verloor de eerste wedstrijd en ik dacht eerlijk gezegd dat ze het in de tweede wedstrijd ook niet zouden redden.’ Steens, wiens zoon Douwe nu in het eerste speelt, werd wel live op de hoogte gehouden van de wedstrijd. Net als bondscoach Max Caldas. ‘Die heeft natuurlijk ook een KZ-verleden. We hebben gejuicht op de tribune, en dat was even niet voor Bloemendaal of Kampong.’

27-05-2018, Playoffs, 3e wedstrijd, Hurley – KZ 1-1 KZ wns, KZ kampioen en promoveert naar de Hoofdklasse. (c) Willem Vernes Fotografie

Een terugkeer naar het hoogste niveau dus. Hoe anders stond het er twee jaar geleden voor, toen de succesclub uit de jaren 70 en 80 zelfs degradeerde naar de Eerste Klasse. Een degradatie die niet alleen bij de spelers van heren 1 pijn deed, maar ook de oude garde van KZ in het hart trof. ‘Toen zijn we wel wakker geschud’, stelt Rochus Westbroek, oud-international die in de Hoofdklasse voor KZ uitkwam. Samen met andere oud-KZ-spelers Jaap Derk Buma, Wim van de Zwan, Frank Spackler en Paul den Dekker maakte hij een plan. Een plan om KZ binnen drie jaar weer van de Eerste Klasse naar de Hoofdklasse te brengen.

Klein Zwitserland was vroeger het Manchester United van het hockey Carlos Castańo

‘Jezus, wat moeten we nú doen’, zei Buma volgens Westbroek. Het was tijd voor actie. ‘We zijn in gesprek gegaan met bondscoach Max Caldas, over wie hij een geschikte coach vond. Hij had zelf – als coaches onderling – goede ervaringen met de Argentijn Carlos Castaño. ‘Hij had ook vaker teams teruggebracht naar het hoogste niveau. Ondanks dat hij geen Nederlands sprak hebben we besloten het te doen. Een nieuwe wind, dat was nodig. Hij kende het KZ van vroeger nog en zegde toe. Het was ooit het Manchester United van het hockey, zei hij.’

De groep acteerde los van het bestuur van KZ, dat het financieel inmiddels weer op de rit had, maar niks extra’s had om het tophockey op KZ in het algemeen en Heren 1 in het bijzonder een extra steuntje in de rug te geven. ‘Wij wilden de club ontlasten. Ook de sponsoren vielen weg. Daarnaast was het ook voor niet iedereen op de club een prioriteit om Heren 1 weer op het hoogste niveau te krijgen.’ Westbroek voelde dat zelf wel zo.

‘Wìj vonden het belangrijk. Het is lang geleden dat KZ acht titels op rij won. Ik weet dat nog, want ik stond als kleine jongen langs de lijn en het heeft me erg geïnspireerd. Het leefde enorm toen, maar dat is de afgelopen jaren minder geweest. De ouders van de kinderen die nu bij de club spelen kennen dat gevoel ook niet. Die gaan op zondag met ze naar oma. Wij gingen áltijd naar Heren 1 kijken.’

Jaap Derk Buma en Rochus Westbroek langs de lijn bij KZ. Foto: Koen Suyk

Op zondag langs de lijn was het de afgelopen jaren minder druk, maar KZ had nog het voordeel van hun roemruchte historie: een bekende clubnaam én veel oud-KZ’ers en oud-internationals verspreid in het hockeywereldje. ‘We zijn gaan praten met oud-spelers van de club en vertelden hen over het plan. Wouter, Govert Soeters en Steven van Rhede van der Kloot kwamen terug. Dat was geweldig en ook nodig, omdat de jeugd het op dat moment even niet had.’ De historie van KZ zorgde er ook voor dat coach Castaño meteen toehapte, volgens Westbroek. ‘Waar we vandaan komen als club, dat heeft het proces denk ik wat versneld. Maar het blijft natuurlijk ontzettend moeilijk om de Hoofdklasse in te komen. Dat hebben de jongens geweldig gedaan.’

KZ is een andere club geworden

KZ is dus terug, maar wel op een andere manier dan vroeger. Gekscherend werd al gezegd: ze zijn twee jaar op rij gepromoveerd, dan zullen ze komend seizoen wel landskampioen worden. Met vergelijkingen met vroeger moeten we uitkijken, vindt Tim Steens. ‘Het verleden komt niet meer terug. Die ambitie moet je ook niet hebben. Eerst maar eens een stabiele Hoofdklasser worden, dat is al een hele grote uitdaging.’

‘KZ is een andere club geworden’, vindt ook Westbroek. Dat komt met name door de Argentijnse coach. ‘Hij eist veel van de spelers, zijn fanatisme is zo groot dat hij bijna blind is voor andere dingen. Niet de Nederlandse aanpak, denk ik. Soms trainen ze wel vier uur achter elkaar, meer dan Hoofdklasseclubs. Ze hebben er zo hard voor gewerkt.’

Carlos Castano spreekt zijn mannen toe na winst van de Silver Cup in 2017. Foto: Willem Vernes

Ook qua speelstijl is de club veranderd onder de leiding van Castaño. ‘Hij geeft veel aandacht aan verdedigen. Ze hebben de afgelopen tijd veel gewonnen, maar het was vooral erg moeilijk om ván ze te winnen. Dat past in de huidige tijd denk ik, verdedigen is belangrijker geworden. Vroeger speelde KZ altijd aanvallend. Te aanvallend soms zelfs, zodat we er punten door verloren.’

Het KZ van vroeger en van nu is niet te vergelijken, vindt Steens. ‘Wij kwamen vroeger met een uitstraling het veld op van: hìer is de kampioen van Nederland. Nu zijn ze al ontzettend blij dat ze in de Hoofdklasse mogen spelen. Het clubgevoel is wel nog steeds groot. En ik ben natuurlijk een enorm trotse vader.’

Steens becommentarieert Steens?

Nu KZ volgend jaar in de Hoofdklasse uitkomt ziet Steens zich wel voor een dilemma gesteld: gaat hij het team van zijn zoon becommentariëren bij Ziggo, als er een live-wedstrijd wordt uitgezonden? ‘Daar moet ik wel over nadenken ja’, lacht hij. ‘Je wil natuurlijk alle schijn vermijden. Jacques Brinkman is ook geen analyticus wanneer Bloemendaal (waar zijn zoon Thierry speelt, red) speelt.’

‘Eerst overleven, dan groeien’

Hoe KZ het er in de Hoofdklasse vanaf gaat brengen, dat gaan we volgend seizoen meemaken. Westbroek doet een voorspelling. ‘Het wordt het eerste jaar overleven en vervolgens groeien tot een volwassen Hoofdklasser. We gaan er vol in, dat komt wel goed.’