Onderzoek nieuw kunstgras: ‘Hockeysport open voor innovatie’

Het TX-veld waarop het WK in Den Haag is gehockeyd is op dit moment State of the art. Maar, stelt onderzoeker Bart Wijers, er is altijd ruimte voor ontwikkeling. Hij doet onderzoek naar verschillende onderlagen in een kunstgrasveld. Wat hebben die voor effect op hockeyers? ‘Een betere onderlaag kan bijvoorbeeld blessures voorkomen.’

Bart Wijers is hoofd van de afdeling Turf Systems Development bij Ten Cate, die de totale ontwikkeling van kunstgrassystemen onder zijn hoede heeft. Het ontwikkelde kunstgras wordt op van alles getest: hoe goed het tegen zon, regen en vorst kan, of het niet glijdt, of het lang meegaat, of het consistent is gedurende de jaren, enzovoorts. Wijers: ‘Maar het meest populaire onderzoek is naar hoe het kunstgras de sporter dient.’ Met andere woorden: wat voor effect hebben verschillende materialen en samenstellingen van kunstgrassystemen op sporters? Precies daar doet Wijers op dit moment onderzoek naar, specifiek gericht op hockeyers.

‘TX-veld is State of the art’

‘Het TX-veld waar het WK in Den Haag op gehockeyd werd, is op dit moment state of the art: iets beters is er niet te vinden. Maar, er is altijd ruimte voor ontwikkeling.’ Die zoeken Wijers en zijn team in de onderlaag, de zogenaamde shockpad. Ze doen onderzoek met speciaal daarvoor ontwikkelde verschillende shockpads, met eenzelfde kunstgrasmat erbovenop. ‘We vragen hockeyspelers en medische staf naar hun ervaringen. Deze terugkoppeling gebruiken wij vervolgens om het kunstgrassysteem op die onderdelen te variëren om tot nieuwe oplossingen of optimalisatie te komen’, stelt Wijers.

3D-capture

Vervolgens wordt er onderzoek gedaan met een ‘motion capture’-systeem, dat een sporter met een 3D-camera volgt in een beweging die hij maakt. ‘We werken nu met de ren-, stop-, en draai- en startbeweging van een hockeyer die we volgen. Met de 3D-registratie vangen we de complete beweging, en tegelijkertijd meten we de resultante krachten met een krachtenplatform, een soort weegschaal. En dan gaat het om de krachten in de voeten van de hockeyer, daar komen de krachten samen op het veld.’ De resultaten uit die twee typen onderzoek worden gecombineerd, zodat de krachten en krachtsmomenten op spieren en gewrichten berekend kunnen worden. Daaruit kunnen uiteindelijk conclusies worden getrokken over de verschillende kunstgrassystemen en de invloed van materialen en kunstgrasopbouw.

Voor het eerst

‘Het is voor het eerst dat we dit voor de hockeysport op deze manier onderzoeken’, stelt Wijers. ‘Wat fijn is, is dat de hockeysport open staat voor innovatie. Als we verbeteringen met onderzoek kunnen onderbouwen natuurlijk.’ Het begint volgens de onderzoeker allemaal bij het materiaal en wat dat uiteindelijk voor effect heeft op de sporter. ‘We hebben nu bijvoorbeeld shockpads met schuimrubber, maar ook met korrels van een speciaal rubber die aan elkaar gelijmd worden.’

Om het onderzoek zo zuiver mogelijk te houden hebben alle proefpersonen dezelfde hockeyschoenen aan. ‘Daar zit natuurlijk ook een vorm van demping in. Dat verschil moet geen effect hebben op de onderzoeksresultaten.’ Het onderzoek wordt uitgevoerd op hockeyende studenten. ‘Als we verder zijn in het onderzoek en met de ontwikkeling moeten we het natuurlijk ook met tophockeyers testen. Maar in deze fase hoeft dat nog niet.’

Blessures verminderen

Met de nieuwe ontwikkelingen in het hockeykunstgras hoopt Wijers de kans op blessures bij hockeyers uiteindelijk te verkleinen. ‘Bij het sporten komt er, wanneer je in contact komt met het veld, een bepaalde kracht van het veld terug het lichaam in. Je lichaam is in interactie met de sportvloer en houdt zich daarop in balans. Dat is energie die niet bijdraagt aan bijvoorbeeld de beweging. Die energie wil je dus zo laag mogelijk houden.’ Een hard veld met veel zand is daar een voorbeeld van. Als je daarop hockeyt ben je meer energie kwijt, door de ondergrond, dan wanneer je op een waterveld met meer demping speelt. Wijers: ‘Je krijgt vaak blessures door overbelasting, of omdat je vanwege moeheid niet meer goed op je bewegingen let. Dat heb je minder op een beter veld: dan kan alle energie in het hockeyspel.’

Volgend jaar al op de markt

Wijers vindt het naar eigen zeggen interessant om naar de ideale kunstgrasmat voor de hockeysport te zoeken, en hoopt het onderzoeksresultaat ook snel in de praktijk te brengen. ‘We staan dichtbij de markt, dus als de resultaten binnen zijn, verwachten we dat we op basis van de uitkomst volgend jaar al nieuw ontwikkeld kunstgras kunnen gaan vermarkten.’