Buise van HHcv: ‘Hoofdklassecompetitie wordt met minder clubs’

Madeleine Buise neemt na acht onstuimige jaren afscheid als voorzitter van de HHcv, het vertegenwoordigende orgaan van de hoofdklasseclubs. Ze blikt terug op hete hangijzers en reflecteert op de toekomst van het hockey.  

Acht jaar voorzitter van de HHcv, wat is het eerste dat naar boven komt?

‘Ik weet dat ik begon met een interview, met de titel: tophockey is een dure hobby. Daarin is weinig veranderd.’ 

De sport heeft zich ontwikkeld, de clubs zijn achtergebleven?

‘Nou, dat valt mee. Maar het is de afgelopen acht jaar wel alle kanten opgegaan. Nu gaat het weer beter. Ik heb echt een tijd gedacht: wat zijn we aan het doen met z’n allen? De HHcv was lang de grote-bekken-club. Dan heb je aan mij een verkeerde. De Hoofdklasse is niet alleen de topclubs, maar álle clubs. Soms zeiden clubs dat ze wisten wat goed is voor het hockey, terwijl ik denk: nee, je weet wat goed is voor je eigen club.’ 

De blik was te veel naar binnen gericht?

‘Dat niet zo zeer, maar ik miste soms bestuurders als bijvoorbeeld Jan Hagendijk (Rotterdam) en Jons Hensel (Amsterdam). Die zorgden voor vuurwerk aan tafel, maar stonden voor het belang van de Hoofdklasse en het hele hockey.’

Wat irriteerde je het meest?

‘Dat er nog steeds bestuurders zijn van Hoofdklasse-clubs die doodleuk zeggen: nou, dan is hockey toch straks geen olympische sport! Met zo’n houding kunnen we wel ophouden met z’n allen. Dat het Nederlands Elftal een zeer prominente rol heeft, is meer dan terecht. Voor spelers de heilige graal, voor clubs soms de ver van m’n bed show. Daarnaast staat de KNHB die beide belangen dient. Dat schuurt weleens. Maar dat is niet erg. Daarboven hangt dan nog de onnavolgbare FIH. De Pro League is internationaal gezien wellicht nog een begrijpelijke competitie, maar voor de Hoofdklasse-clubs is het een draak. Het heeft zoveel invloed op onze competitie. Gelukkig zijn er volgend jaar een paar significante aanpassingen in het programma.’

De mediadeal die in 2018 werd bekrachtigd. Foto: Koen Suyk

Waarschijnlijk ben je trots op de mediadeal, die vorig jaar eindelijk is ondertekend, waarbij de media- en marketingrechten vijf jaar worden geëxploiteerd?

‘Zeker. Maar ik heb nog nooit zoiets stroperigs meegemaakt. Mijn hemel. Die mediadeal sleepte zich al zo lang voort, terwijl dat ongeveer het bestaansrecht is van de HHcv. Er staat nu een potentieel verdienmodel. We kunnen alleen maar dankbaar zijn met de rol van Ziggo. We moeten ook niet zeuren over aanvangstijden en op welk kanaal het hockey wordt uitgezonden. Het feit dat alle Hoofdklasse-wedstrijden worden opgenomen en uitgezonden is een enorme sprong voorwaarts. Met Eyecons Hockey hebben wij ons als clubs verbonden aan een professionele partij. De beelden van Ziggo, de NOS en de sponsoring van Livera zijn pas het begin.’

Vorig jaar hadden jullie het standpunt dat speelsters niet naar de Champions Trophy in China zouden gaan, maar dat is met een sisser afgelopen?

‘Zoals gezegd schuurt het soms qua belangen van de clubs versus de belangen van de KNHB. Dit hing samen met de discussie rond de speelkalender. Daar zijn de clubs hard ingevlogen. Natuurlijk heeft het geknetterd, want de wens en visie van de KNHB stond hier haaks op. Dat was niet met een kopje koffie in de hand opgelost.  Je mag het een sisser noemen, maar ik ben ervan overtuigd dat het ook goed was om de belangen en argumenten nog eens goed over en weer uit de doeken te doen. Fijn dat de dames de Trophy mee naar huis namen, dat maakte een hoop goed!’

Het competitieprogramma voor het WK in India van de mannen in elkaar draaien ging toch ook niet van een leien dakje?

‘Nee, dat viel zeker niet mee. Hockeyclubs willen het liefst 22 competitiezondagen met een zonnetje, een buitenbar en een biertje. Waar er verbinding met de leden wordt gemaakt en tophockey op de kaart wordt gezet binnen de club. Vrijdagavond een wedstrijd spelen, blijft lastig voor de publieke animo. Het is gewoon slecht te zien, je krijgt de raarste uitslagen. Als er dan door de internationale kalender te veel dubbels moeten worden gepland, hebben wij een behoorlijke puzzel te leggen met de KNHB. Dat is structureel compromissen zoeken.’

Komend seizoen wordt geëxperimenteerd met spelen op zaterdag?

‘Ja, dat gaan we proberen. Vorig jaar hadden we dat besloten, maar dat is uiteindelijk met alle sores van de planning niet gelukt. Nu hebben we besloten om het één ronde op de zaterdagmiddag te proberen. Een pilot met de mannen. Om voor Heren 1 de verbinding met de jeugd te maken. Overigens wordt dit een enorme uitdaging voor sommige clubs, met hun drukke jeugdprogramma.’

Zaterdagavond is geen optie?

‘Nee. Dan mis je de verbinding met de jeugd.’ 

En entree heffen, wat je ook handiger op zaterdagavond zou kunnen doen?

‘Dat zie ik voorlopig niet gebeuren. Hoe ga je bij de meeste clubs wekelijks dat eerste veld afzetten? De meeste clubs willen dat Hoofdklasse-hockey voor alle leden blijft. De helft van de clubs halen we denk ik niet eens als het over entreegelden gaat. Het zou wel een onderdeel voor een businessmodel voor hoofdklasse hockey kunnen zijn. Vooralsnog willen wij via televisie en internetbeelden inkomsten genereren. Dan komt daarna ooit misschien het entreegeld. ’

Hebben jullie eraan gedacht om de Hoofdklasse-competitie op de schop te gooien?

‘Ja, we wilden een paar jaar geleden de Hoofdklasse uitbreiden naar achttien clubs. We hebben toen een uitgebreid onderzoek laten doen dat klauwen met geld heeft gekost, met gerenommeerde bedrijven erbij, de KNHB, oud-spelers, stakeholders. We waren eruit. Achttien clubs moesten het worden. Twee poules met een langere playoff-fase. In ieder geval meer wedstrijden. Uiteindelijk is dat primair gesneuveld door het gebrek aan scheidsrechters voor alle wedstrijden. Ondertussen zijn we ook door de tijd ingehaald en was het met de FIH-plannen voor de Pro League knap lastig geworden.’

Verslaggever John van Vliet voor Ziggo bij de finale van de play-offs om de landtitel tussen de heren van Kampong en Amsterdam (3-1). Foto: Koen Suyk

Heeft hockey bij Ziggo de toekomst? Als je naar de kijkcijfers kijkt van het hockeyprogramma, is dat best wel schrikken. Met vaak maar achtduizend kijkers?

‘Daar zal Ziggo ook kritisch naar kijken. Die samenvattingen en beelden zijn nu ons sterke punt, maar ook onze grootste zorg. Hoe gaan we dit volhouden? Want elk hoofdklasserondje is heel duur. Ziggo stopt er bakken geld in, maar dat blijven ze niet eeuwig doen. De beelden moeten een vliegwiel zijn voor meer commercie binnen de Hoofdklasse, naar een echt verdienmodel. Zonder beelden kunnen we niets. Nu we ze hebben, moeten we ze wegzetten. Het is de toekomst. Als dat wegvalt, wordt het heel ingewikkeld. Het is ook aan de clubs daar meer aan te doen.’

Maar het blijft toch zo dat er nog steeds geen echt verdienmodel is voor de Hoofdklasse, zoals dat er nooit is geweest?

‘Klopt. Er gaat denk ik jaarlijks zo’n acht miljoen euro om in de Hoofdklasse. Dat moeten clubs toch maar jaarlijks bij elkaar zien te krijgen. Dat is een behoorlijke klus, zeker in een wijzigend sponsorlandschap. De ABN AMRO en Rabobank houden dat ook in de lucht met loyale en omvangrijke sponsorships. Daar moeten we ze dankbaar voor zijn.’

De sponsorinkomsten lopen ook terug?

‘Traditionele sponsoring is veranderd. Bordsponsoring heeft een andere importantie. Vroeger kon de hobby van de baas makkelijker gefinancierd worden, om het populair te zeggen. Dat is bij de meeste bedrijven echt wel anders geworden. Waarom heeft de Heren Hoofdklasse nog geen naamgevende sponsor? Daar wordt echt hard aan gewerkt, maar dat is tot op heden niet gelukt. Dat geeft aan hoe lastig het is.’

Moeten de mannen dat zich zelf aanrekenen?

‘Het gaat niet om schuld. Het gaat om het gegeven. Het is een feit dat sponsoring moeilijk is. Het is niet meer de slager om de hoek die even een bordje sponsort. Ze willen Return of Investment (ROI), aandacht, een serieuze business club. Sponsorproposities moeten superprofessioneel zijn. Fancy social media strategie erbij. Het is een enorme klus, voor alle clubs.’

Het blijft in de sfeer van hobbyisme?

‘De clubs zelf zijn minder geprofessionaliseerd, zoals de bond en het hockey verder zijn geprofessionaliseerd. Hobbyisme is het zeker niet, wel heel veel vrijwilligerswerk. Gelukkig kent het hockey veel vrijwilligers met specifieke kennis en kunde.’

Er is te weinig veranderd in al die jaren?

‘Ik weet niet of dat een doel op zich is, maar je moet niet vergeten dat wij een overlegorgaan zijn, ooit opgericht om de belangen van de clubs te behartigen vooral op mediagebied. De HHcv is er sinds 2007 en elf jaar later is er eindelijk die mediadeal. Dat geeft aan hoe complex het is. Verder zijn wij een overlegorgaan over lopende zaken. Zeker op het front van de competitie zijn wij een eind gekomen. Daar is goed overleg en de clubs hebben de afgelopen jaren zelf een aantal regels afgesproken om de competitie te optimaliseren. Overleg over de Nederlandse teams is ingesleten en eveneens constructief. De relatie met de KNHB is verder goed. Soms knettert en schuurt het even. Dat mag ook. Clubs beschermen hun spelers, omdat ze zoveel geld in het hockey pompen. Dan wil je geen afgeraffelde competitie en overbelaste internationals.’

De gouden hockey dames Ellen Hoog, Kim Lammers en Naomi van As tonen hun gouden medaille aan de pers voor de huldiging hockeyteams door KHNB. Foto: ANP/Sander Koning

Hebben jullie het binnen de HHcv ook over de afgenomen media-aandacht binnen het hockey? Kranten schrijven er minder over. Vroeger stond er elke maandag een artikel in de landelijke dagbladen over de Hoofdklasse. Regionale kranten besteden er aandacht aan en hockey.nl natuurlijk. Maar verder wordt het schraler. Dat is toch geen gezonde ontwikkeling?

‘Ik denk dat het twee redenen heeft. Hockey heeft in zijn algemeenheid – even los van het uitpuilende Amsterdamse Bos – te maken met -in bepaalde categorieën- teruglopende ledenaantallen. De sport zal zich moeten blijven ontwikkelen. Hockey oogt of is misschien wel minder populair in Nederland. Of wordt ingehaald door andere sporten, het is maar hoe je het bekijkt. En media is ook een afgeleide van die ontwikkeling. Verder zijn niet alle Hoofdklasse-clubs voldoende bezig om pers goed te ontvangen en te bedienen. Daar valt echt nog winst te behalen. Ik denk dat we al vijf jaar spraken over backdrops (reclamezuilen bij de interviews, red.). Dat lukte maar niet via de clubs, dus heeft Eyecons dat nu helemaal geregeld. ’

Nu denken de media vaak: we gaan alleen naar de play-offs, daar wordt de competitie beslist. Die play-offs duren maar anderhalve week. Zou je die niet bijna willen afschaffen, om de reguliere competitie in het algemeen weer boeiender te maken?

‘Nee, de play-offs moeten blijven, maar ze worden wel afgeraffeld. Ik denk dat de competitie bij de mannen spannender is dan ooit. Alleen is dat bij de vrouwen weer anders. We moeten zeker aan de bak als sport, die terugloop van media-aandacht is slecht.’

De vrouwencompetitie heeft soms weinig toeschouwers, zelfs bij de playoffs-finale. Dan is een verdienmodel toch moeilijk?

‘Dat is ook zorgelijk. Terwijl de Oranje Dames juist wel heel populair zijn. Toch hebben we denk ik – ook bij de mannen – meer helden nodig. Vroeger had je Naomi van As, Maartje Paumen, Teun de Nooijer of Floris-Jan Bovelander, om maar wat voorbeelden te noemen. Dat waren helden. Het grote publiek weet nu amper wie Seve van Ass, Billy Bakker of Mink van der Weerden zijn. En dat zijn toch grote meneren in het hockey.’

Maar wie moet daar wat aan doen?

‘Ik denk dat de KNHB echt wel weet wat ze doet. Ik hoop dat de clubs en de bond daarin samen kunnen optrekken. Tussen lokaal en internationaal valt er nog winst te behalen met het thema ‘helden’. En uiteraard helpt het zeker om grote titels te winnen.’

Hebben jullie het weleens over een opleidingsvergoeding gehad?

‘Zeker. Dat was het stokpaardje van Mieke van den Akker, voormalig voorzitter van Den Bosch. Maar het heeft nooit op de agenda gestaan. Er was te weinig animo voor bij alle clubs. Het onderwerp verdient in de toekomst zeker aandacht.’

Landskampioen Bloemendaal. Foto: Koen Suyk

Hoe ziet het hockey er over tien jaar uit?

‘Mijn persoonlijke verwachting is dat de Hoofdklasse kleiner wordt. Zodat je genoeg zondagen overhoudt om ook aan al die internationale verplichtingen te voldoen. Want die worden echt niet minder. Monsters als de Pro League blijven komen. In het belang van media en sponsors zal er vast weer een WK komen in maart, of mei. Ik denk dat uiteindelijk de play-offs in een ander jasje worden gestoken. Met de finales op één locatie. Ik ben een groot voorstander van de play-offs en heb altijd geroepen dat deze op de clubs thuis horen. Ik begin in te zien dat het ontwikkelen van play-offs op één plek voordelen biedt voor de sport.’ 

Is er al bekend wie het nieuwe bestuur wordt van de HHcv?

‘Dat wordt binnenkort bekend gemaakt. Er wordt hard gewerkt aan een nieuw bestuur met een breed draagvlak. Daarnaast wordt er door de clubs zeer doortastend gewerkt aan het opnieuw invullen van tafels (commissies) waarvan sommigen structureel en anderen op projectbasis met nieuwe energie aan de slag gaan om diverse onderwerpen te behandelen. Het is echt niet altijd eenvoudig geweest om alle kikkers binnen de HHcv in de kruiwagen te houden. We zijn soms alle kanten op gegaan na het nemen van beslissingen. Het is van belang dat de clubs bij elkaar blijven en met de neuzen dezelfde kant op de Hoofdklasse en de sport blijven ontwikkelen.’

Je bent als voorzitter ook met je handen gebonden?

‘Ik ben niet meer dan de spreekbuis namens de Hoofdklasse-clubs. Als die beslissen dat we linksaf gaan, moet ik wel mee. Uiteraard is dat soms lastig. Ik heb veel van de afgelopen jaren geleerd. Soms gaat het zoals het gaat. Je moet het maar accepteren waar we heen gaan. Doen wat de leden willen.’

Lingerieketen Livera is de nieuwe hoofdsponsor en naamgever van de Hoofdklasse Dames. Clarinda Sinnige (KNHB), Erik Gerritsen (dr. KNHB), Geoffrey Wouters van den Oudenweijer (Eyecons Hockey), Madeleine Buise (HHcv), Ruud Jacobse (Livera), Carolien Wenderich, marketing manager van Livera. Foto: Koen Suyk

Wat is je het meest bijgebleven van die acht jaar?

‘Toch de mediadeal. De basis staat nu. Eyecons beschikt namens de clubs over de rechten. Bij de dames is Livera de hoofdsponsor. Petje af. Waanzinnig. Alles is op Ziggo te zien en alle wedstrijden worden opgenomen. Clubs hebben hun eigen kanaal, HGCTV, KampongTV. Je kunt er met je sponsorproposities veel mee. Het mooiste zou zijn als alle wedstrijden straks via een livestream te bekijken zouden zijn. Daarnaast is het contact met alle clubbestuurders mij bijgebleven. We weten elkaar beter te vinden en de verbinding is er door de samenwerking in de HHcv.’

Waar ben je naast de mediadeal het meest trots op?
‘Dat ik het acht jaar heb volgehouden. Ik heb echt wel eens gedacht: wat doe ik hier? Ik heb het met veel passie en plezier gedaan, met mede-bestuursleden waarop ik kon bouwen. Ik ben ook alle clubbestuurders en KNHB dankbaar voor de samenwerking. Er viel ook altijd veel te lachen en dat hoort er ook bij. Nu is het tijd voor vers bloed. Ga maar naar het volgende level. Hockey gaat veranderen de komende tijd. Met een positieve groep mensen die echt wat willen. Een professionaliseringsslag maken. Daar worden we allemaal beter van.’