Carole Thate mist warmte en inspiratie van vriend Johan Cruijff

Op 24 maart 2016 verloor de wereld in Johan Cruijff een legende. Carole Thate verloor een goede vriend. De voormalig hockey-international en KNHB-bestuurder kijkt in de geest van Cruijff het liefst vooruit. Zijn nalatenschap moet worden vastgelegd voor het nageslacht. Op verzoek van hockey.nl blikt Thate (45) nog een keer terug op het bizarre jaar 2016. Over Johan, zijn gedachtegoed en hun vriendschap. Maar ook over haar partner Alyson Annan, de bondscoach van de Oranje Dames die in Rio ongewild het middelpunt werd van kritiek.

Het is de dag na het NOC*NSF Sportgala. Het jaarlijkse evenement waar de toppers in de sport worden gehuldigd. 2016 is het jaar van Max en Sanne. Hun sterren stralen, maar ze staan deze avond niet in het middelpunt. Die plek is voor de man die er niet meer bij kan zijn. Neerlands grootste sporter ooit: Johan. Op 24 maart 2016 overlijdt Johan Cruijff. Tijdens het sportgala krijgt hij een hommage. Met prachtige beelden, muziek en een indrukkende speech van oud-voetballer Frank Rijkaard. Vochtige ogen in de zaal en thuis voor de televisie. Presentator Tom Egbers heeft het zichtbaar even te kwaad, social media ontploffen.

‘Het was schitterend. Zo mooi gemaakt. Die beelden, de omlijsting met muziek. De anekdotes van Frank, met die Amsterdamse humor. Daar hield Johan van. Ik vond het heel bijzonder, hartverwarmend. Echt weer een slikmoment’, vertelt Carole Thate, waarna ze rustig een slok neemt van haar verse muntthee. Heel even staart ze voor zich uit. Lijkt ze terug te graven in haar herinneringen aan Cruijff. Bij zijn achternaam noemt ze de voetballegende tijdens het interview niet een keer. Voor Thate is het Johan. Al achttien jaar. De voormalig hockey-international wordt steevast aangeduid als de rechterhand van Cruijff. Ze was zoveel meer. Ze startte achttien jaar geleden als directeur van zijn Johan Cruijff Foundation. De samenwerking groeide tot een hechte vriendschap. ‘Ik heb in Johan een heel goede vriend verloren. We konden lezen en schrijven met elkaar. Een inspirerende, warme man. We belden vaak. Hij meestal op de meest vreemde tijden. Dat is niet meer. Ik mis hem. Dagelijks. Het is ongezelliger. Saaier. Johan was origineel, een uniek figuur. Hij keek anders naar zaken, had zijn eigen manier van denken. Altijd positief. Johan denkt alleen in mogelijkheden.’

Carole Thate, Edith Schippers en Johan Cruijff. (c) Willem Vernes

Thate gebruikt de tegenwoordige en verleden tijd door elkaar als ze over Cruijff praat. Johan is overleden, maar nog altijd dichtbij. ‘Ik heb leren denken als hij. Hij zit ergens in mijn achterhoofd. Ik probeer, ook nu hij er niet meer is, te handelen in zijn geest. Ik wil niet blijven hangen in het verleden. Te veel terugkijken. Dat deed Johan ook nooit. Die was altijd met de toekomst bezig. We hebben een belangrijke klus: zijn legacy laten voortleven. Daar ben ik al heel bewust mee bezig sinds hij vorig jaar het bericht kreeg dat hij ziek was.’

‘Ik ben blij dat Johan deels heeft mogen ervaren wat hij voor anderen heeft betekend’

Cruijff had longkanker. De wereld reageerde geschokt. Thate: ‘De massaliteit van de reacties verbaasde me. Johan zelf ook. Ik zag hem als persoon, als vriend. Natuurlijk wist ik wat hij losmaakte als ik naast hem ergens binnenliep. Maar in die periode ontdekte ik echt zijn grootsheid. Ik ben blij dat Johan deels zelf heeft mogen ervaren wat hij voor mensen heeft betekend. Dat gaat verder dan het kleur shirtje. Gaat over alle belangen heen. Johan was een warm mens, die de wereld veel heeft teruggegeven. Zijn impact was gigantisch.’

In maart van dit jaar ging de gezondheid van Cruijff plots snel achteruit. Op 24 maart overleed hij. Thate: ‘Met de familie zagen we wat eerder aankomen dat het snel ging. We konden ons enigszins voorbereiden. Op de communicatie. De processen. Mijn voornaamste taak was het te regelen, zoals de familie en Johan het graag hadden gezien. Ik zat in de actiemodus. Er kwam veel op ons af. Het was hectisch en verdrietig, maar eveneens mooi. Ook voor mij persoonlijk. Ik heb mijn emoties met veel mensen mogen delen. Dat is bijzonder. Daarnaast hebben we kunnen genieten van prachtige afscheidsmomenten. Bij Ajax. Bij Barcelona. Als ik nog een keer terugkijk op het afscheid, is het eigenlijk perfect verlopen. De familie heeft zich heel beschermd gevoeld.’

‘Als ik er nu op terugkijk, hebben Alyson en ik een bizar jaar gehad’

Terwijl Thate op en neer naar Barcelona vloog, startte voor haar partner Alyson Annan – bondscoach van de Oranje Dames – de voorbereiding op de Olympische Spelen van Rio. ‘We hebben er destijds niet eens bij stilgestaan. Maar als ik er nu op terugkijk, hebben we een bizar jaar gehad. Toch hebben we het kunnen handelen. Onder druk het maximale uit jezelf en anderen halen, is blijkbaar de kracht van oud-topsporters zoals wij.’

Nederland wint in Rio na shoot-outs van Duitsland. Midden bondscoach Alyson Annan. (c) Koen Suyk

Annan vertrok naar Brazilië. Thate bleef met de kinderen in Amstelveen. Vanaf de bank zag ze hoe Annan tijdens de halve finale tegen Duitsland onbedoeld in het middelpunt van de belangstelling stond. Ze vergiste zich na de reguliere speeltijd. Dacht dat er nog een kwartier te spelen was, terwijl al shoot-outs moesten worden genomen. Oranje won die shoot-outs, maar de wereld stortte zich over Annan heen. ‘Het heeft me geraakt dat Alyson zoveel kritiek kreeg. Dat verdiende ze niet. Het waren maar een paar seconden. Ik weet wat ze er allemaal voor heeft gedaan, wat ze met die meiden heeft doorgemaakt. Ik was toen graag bij haar geweest. Gelukkig is de wereld door de telefoon en Facetime klein. We hebben er veel over gesproken. Ik heb enige ervaring met een publiek persoon… Iedereen heeft een mening. Overal hangen camera’s. Zaken worden opgeblazen. Het hoort erbij. Ik heb ook van Johan geleerd dat het geen zin heeft er tegenin te gaan.’

‘Johan en Alyson konden uren over tactiek praten’

Thate bezocht met Cruijff ook hockeywedstrijden. Zo was de legendarische nummer 14 onder meer in 2014 aanwezig op het WK hockey in Den Haag. Thate: ‘Johan herkende vanuit het voetbal veel in hockey. Elf tegen elf. Het groepsproces. Dat je ook met elkaar kunt presteren, zonder vrienden te zijn. Als we hockeywedstrijden bezochten, zette ik Johan en Alyson bij elkaar. Zij konden uren over tactiek praten.’

Carole Thate bij een Johan Cruyff Court in Amstersdam. (c) Koen Suyk

Met Cruijff sprak Thate vooral over alle initiatieven die zijn naam dragen. De liefdadigheidsinstelling Cruyff Foundation, onder meer verantwoordelijk voor het aanleggen van ruim tweehonderd Cruyff Courts in negentien landen. Thate stond aan de wieg van de Foundation en was zestien jaar lang directeur. Later volgden het Johan Cruyff Institute en de Cruyff Classics, een sportieve modelijn. Recenter zijn Cruyff Football en de Cruyff Library. Al die activiteiten vallen nu samen onder de World of Johan Cruyff, waarover Thate sinds 2015 als general manager de scepter zwaait. ‘Toen ik bij Johan aangaf na zestien jaar Foundation aan een nieuwe uitdaging toe te zijn, bedacht hij ter plekke deze nieuwe functie. Vanuit de World of Johan Cruyff bewaken we zijn legacy. We zorgen dat zijn gedachtegoed op de juiste manier wordt vastgelegd. Dat de structuur goed staat, alle organisaties hun eigen broek kunnen ophouden. Natuurlijk missen we Johan binnen die organisaties. Zijn ideeën, zijn andere kijk. Als Johan wat zei, luisterde iedereen.’

‘Ik hoop dat zijn visie niet wegvloeit’, vervolgt ze. ‘Daar ga ik mijn uiterste best voor doen. Gelukkig krijgen we steun van kopstukken als de oud-voetballers Pep Guardiola en Frank Rijkaard. Maar ook Johans zoon Jordi is belangrijk. Hij pakt zijn rol geweldig. Heel natuurlijk. Dat past helemaal in de stijl van Johan. Hij was ook altijd zichzelf. Ik heb nog veel contact met de familie, probeer hun klankbord te zijn. In mijn huidige rol zie ik voorlopig nog voldoende uitdaging. Ik weet niet of ik dit fulltime blijft doen. Het heeft geen zin daar nu over na te denken. Dingen lopen soms zoals ze lopen. Dat heb ik van Johan geleerd. Die lessen. De manier waarop hij in het leven stond en tegen dingen aankeek. Dat blijf ik missen.’