Hockey op ijs: ‘bandy’ is historische voorloper van veldhockey

Amsterdamsche Hockey & Bandy Club (AHBC), Bredasche Hockey & Bandy Club (BHBC)… Hockey kennen we, maar wat is ‘bandy’ eigenlijk? En hebben de hockeyclubs nog iets met die sport te maken? Frank Peters, voorzitter van de Nederlandse Bandy Bond, legt uit. ‘Bandy kun je zien als hockey op ijs.’

Je hebt een hockeystick, een bal en speelt 11 tegen 11. Alleen dan niet rennend op een veld, maar schaatsend op een ijsvlakte: dat is bandy. ‘Hockey is eigenlijk voortgekomen uit bandy’, vertelt Peters. ‘Zo’n 125 jaar geleden heette de bond ook: ‘Hockey & Bandy Bond’. De hockeyclubs die in die tijd zijn opgericht, bijvoorbeeld Amsterdam en Breda, hebben ‘bandy’ daardoor ook nog in de naam.’

Warme winters

De sport, die minder fysiek is dan ijshockey, werd veel beoefend in Nederland. Maar toen de winters warmer werden en het natuurijs steeds minder vaak voorkwam, werd het een stuk minder, aldus Peters. ‘Bandy hoor je eigenlijk op een groot veld te spelen, en daardoor kun je in Nederland échte wedstrijden alleen op natuurijs spelen.’

Inmiddels zijn er in Nederland nog een stuk of 100 mensen actief die bandy spelen. ‘Het wordt in Eindhoven, Bloemendaal en Amsterdam gespeeld, al is Nijmegen verreweg de meest actieve en professionele club.’ Een competitie is er dan ook niet echt. ‘Er zijn wel competitiedagen, maar dan worden de spelers van Nijmegen opgedeeld in verschillende teams, zodat het niveau een beetje vergelijkbaar is. En er wordt in in ijshallen, op kleinere velden, gespeeld.’

Wereldwijd

In Nederland mag bandy inmiddels een hele kleine sport zijn, wereldwijd is dat niet het geval. ‘In Scandinavië is het heel groot, en ook in Rusland, de Verenigde Staten en Canada wordt het veel gespeeld.’ Nederland behoort op het wereldtoneel dan ook niet tot de A-groep, maar doet mee met het WK voor B-landen. ‘Daar werden we vorige keer 6e van de 9’, stelt Peters. ‘Een teleurstellend resultaat. Dit jaar doen we een nieuwe poging op het WK in Zweden in februari.’ Veel middelen heeft de bandybond echter niet. ‘Het is echt een hobby voor de spelers, en ze moeten zelf het geld bij elkaar krijgen om naar toernooien te gaan. Maar dat betekent niets voor het fanatisme: er wordt ’s zomers doorgetraind door de Nederlandse selectie, en in de winter staan ze sowieso 2 keer per week op het ijs. Daarnaast hebben we een Zweedse bondscoach, die af en toe overvliegt.’

Goede hockeyer = goede bandyer?

Zijn goede hockeyers ook automatisch goede bandyers? ‘Als je kan schaatsen wel’, lacht Peters. ‘De techniek met bal en stick is vergelijkbaar. In de Nederlandse selectie zitten 2 jongens die ook aan veldhockey doen.’

Peters probeert bandy intussen weer een grotere sport te maken. Dat is moeilijk, maar lukt wel mondjesmaat. ‘Bij hockeyclub Bloemendaal is er nu bijvoorbeeld een groep jeugdspelers die in de winter aan bandy doen, in plaats van aan zaalhockey. En Amsterdam heeft laatst contact met ons opgenomen: zij willen voor het 125-jarig bestaan van de club ook iets gaan doen met bandy in januari of februari. Dat helpt misschien wel om de sport weer wat aan te slingeren.’