KNHB krijgt bijzondere foto’s in handen na zeldzame vondst

Het fotoarchief van de KNHB is in één klap een aantal unieke foto’s uit een bijzondere tijd rijker. Vlaardinger Rob Ketting ontdekte zeven enveloppen met stokoude persfoto’s in de garage van zijn ouderlijk huis. Ze bleken onder meer nooit eerder gepubliceerde hockeyfoto’s van interlands van vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog te bevatten. Een zeldzaam mooie aanvulling op de collectie van de hockeybond. 

Sinds Ketting, een 67-jarige gepensioneerde sportliefhebber, de enveloppen vorig jaar in handen kreeg, is zijn leventje er niet rustiger op geworden. In de enveloppen zaten in totaal bijna tweehonderd sportfoto’s, gemaakt door professionele fotobureaus in opdracht van het Algemeen Handelsblad. Op de zwart-wit afbeeldingen prijkten allerlei topsporters in actie, in diverse takken van sport: atletiek, autosport, hockey, zwemmen, boksen, golf, turnen, tennis en rugby.

‘De foto’s komen uit de periode 1935-1941′, weet Ketting, die de afdrukken met de grootst mogelijke voorzichtigheid en zorg heeft uitgestald op een tafel in de woning van zijn moeder. ‘Tot vorig jaar waren ze nog nooit uit de enveloppen gekomen. Simpelweg omdat bijna niemand wist dat ze er waren. Ik heb ze bij toeval bij een rondje opruimen ontdekt.’

Foto’s als bedankje

De eerste vraag die op onze lippen brandt, is hoe deze persfoto’s uit de oorlogsjaren in het gezin Ketting zijn beland. ‘Mijn oma heeft in het verzet gewerkt en heeft aan veel mensen onderdak geboden in de beginjaren van de Tweede Wereldoorlog. Aan het einde van de oorlog heeft ze van een buurman als bedankje voor haar hulp en de ontstane vriendschap deze collectie enveloppen gekregen. Ik denk dat die man destijds bij de krant werkzaam was. Anders kan ik niet verklaren hoe hij aan die foto’s kwam.’

Toch hadden de grootouders van Ketting nooit de moeite genomen de inhoud van de enveloppen te bekijken. ‘Ook mijn moeder, die zelf fanatiek korfbalde en een echte sportliefhebber was, heeft er eigenlijk nooit wat mee gedaan’, zegt Ketting. ‘Zij kreeg de foto’s in handen toen mijn oma in 1994 overleed. De enveloppen werden ergens opgeborgen in haar huis in Vlaardingen. Ze zijn 75 jaar ongeopend gebleven.’

Rob Ketting toont één van de twaalf hockeyfoto’s waarop de Oranje Heren zich klaarmaken voor een interland.

Na het ontdekken en openen van de enveloppen, begon voor Ketting een drukke periode. Als sportliefhebber herkende hij meteen het bijzondere karakter van de foto’s. Dit waren unieke beelden die nog nooit eerder aan het publiek waren getoond. Beelden, waarvan maar weinig mensen überhaupt wisten dat ze bestonden. De missie voor Ketting was helder: die foto’s moesten bij de juiste mensen in handen komen. Mensen met een passie voor sport en historie die het belang van de afbeeldingen op waarde konden inschatten.

Niet zomaar verkopen

‘Ik heb er geen seconde aan gedacht om de foto’s zomaar voor wat centen te verkopen’, zegt Ketting. ‘Ik wilde dat ze terecht zouden komen bij de betreffende sportbonden en musea, plekken waar ze de historie koesteren en omarmen.’ En dus begon Ketting eerst aan een intensieve speurtocht om de inhoud van de foto’s nader te kunnen duiden. Want bij slechts enkele van de bijna tweehonderd afbeeldingen stond keurig op de achterkant vermeld om welke sporters het ging en waar en wanneer de foto was genomen.

‘Ik heb veel uren via Google en het digitale krantenarchief Delpher gezocht naar de context van de foto’s’, legt Ketting uit. ‘Ik heb alle afbeeldingen ingescand, zodat ik via zoekopdrachten kon bepalen wat de locatie van de foto was. Als ik de tijd en plaats van een foto had bepaald, kon ik gericht gaan zoeken naar het evenement of de wedstrijd die erbij hoorde. En wie er op de foto’s stonden. Intensief werk, maar heel leuk om te doen. Je voelt je een soort detective.’

De twaalf hockeygerelateerde foto’s komen onder meer uit 1936, toen Nederland en België het in het Olympisch Stadion van Amsterdam tegen elkaar opnamen in voorbereiding op de Olympische Spelen van Berlijn later dat jaar. Ook heeft Ketting beelden van het vierlandentoernooi van 1938 in het toen gloednieuwe Wagener Stadion.

Met dat mini-EK werd toen de opening van het stadion én het veertigjarig jubileum van de KNHB gevierd. Behalve Nederland deden ook België, Frankrijk en Duitsland mee. Dit toernooi gold destijds in de hockeywereld als een officieus Europees kampioenschap, 32 jaar voordat het eerste officiële EK werd gespeeld.

Een momentopname uit de interland Nederland-Duitsland van 16 oktober 1938 in het gloednieuwe Wagener Stadion. De bal is zo hoog in de lucht dat hij buiten beeld is verdwenen.

‘De mensen bij de KNHB hebben verheugd gereageerd op de foto’s. Ik draag ze dan ook met plezier over’, zegt Ketting, die veel voldoening heeft gehaald uit het speurwerk dat hij heeft geleverd om alle sportfoto’s in de juiste tijd en context te plaatsen.

Eén anekdote wil hij ons niet onthouden. Niet zo lang geleden kreeg Ketting post uit het buitenland. Het was een brief van de burgemeester van de Italiaanse gemeente Sequals, in de provincie Pordenone. Hij bedankte Ketting persoonlijk voor het schenken van een foto van voormalig topbokser Primo Carnera (geboren in Sequals), die inmiddels een prominente plek heeft gekregen in een plaatselijk museum.

‘Zo’n persoonlijk bedankje van de burgemeester… dat is toch de ultieme beloning voor mijn speurwerk? Dat is me meer waard dan wat ook. En ik weet meteen dat de foto’s in goede handen zijn gekomen. Dat is het allerbelangrijkste.’

Spannend moment tijdens de interland Nederland-Duitsland van 25 april 1937 in het Olympisch Stadion. Oranje zou met 1-0 winnen door een goal van Max Westerkamp.