Primeur: WK hockey5s wordt gespeeld met ‘slimme sponsbal’

Het WK hockey5s voor vrouwen dat vanaf woensdag in Oman losbarst, wordt het eerste mondiale toernooi dat op een volledig droog kunstgrasveld gespeeld zal worden. Het toernooi heeft ook nog een andere primeur. In Muscat wordt gespeeld met de zogenaamde Rewetta-bal, een slimme hockeybal die water afgeeft tijdens het spelen.

Laten we meteen maar een voor de hand liggende gedachte de wereld uithelpen: de waterafgevende bal is níet bedoeld om het droge veld alsnog te kunnen bevochtigen. Het is vooral bedoeld om de vertrouwde omstandigheden – nat veld, droge bal – zo goed mogelijk na te bootsen.

Dat benadrukken ook Dagmar D’Hooghe en Mustafa Erkoç van het Belgische innovatiebedrijf MakinH, dat de met water gevulde bal bedacht. Het bedrijf is al jaren verbonden aan de Universiteit Gent, waar een bijzondere belangstelling bestaat voor innovaties in de sport en rond kunstgras in het bijzonder. De Universiteit houdt er dan ook intensieve contacten met grote sportbonden als de FIFA en de FIH op na.

De FIH streeft naar een duurzame hockeywereld, waarin het constant besproeien van watervelden flink teruggeschroefd moet worden. In deze missie lag de focus van de wereldhockeybond tot nu toe volledig op het kunstgras. De FIH heeft zelf nooit aan de bal gedacht. D’Hooghe: ‘Daarom dachten wij: kunnen we ook iets doen aan de bal zodat hockeyers nog steeds kunnen profiteren van de voordelen die een waterveld biedt? Het minimaliseren van de wrijving tussen het droge veld en de bal, daar ging het ons om. Daar is water voor nodig. Met bevochtiging van de bal op een droog veld, kom je heel dicht bij de balervaring van het huidige hockey. En per wedstrijd heb je aan tien liter water genoeg om dat voor elkaar te krijgen.’

De spons-bal met zijn filter aan waterdruppels. Foto: MakinH

En zo ontstond het idee om een bal te ontwikkelen die zelf voor zijn bevochtiging zorgt. In tegenstelling tot de vertrouwde hockeybal is de Rewetta-bal – een Engelse verbastering van ‘opnieuw bewateren’ – niet hol van binnen, maar heeft juist een hoge dichtheid. ‘Er zit een structuur in die ervoor zorgt dat het water eruit komt als er kracht op worden uitgeoefend’, legt Erkoç uit. ‘Het is als het ware een slimme spons. Als de bal over het veld rolt, komt er een filter van waterdruppels vrij. En ook bij aanraking met de stick geeft de bal water af, waardoor de frictie tussen bal en stick vermindert.’

No hit, no water

Uiteraard is het water dat in de bal zit beperkt. Het bijzondere aan de bal is dat hij ook weer herladen kan worden met een nieuwe hoeveelheid water. D’Hooghe: ‘Lege ballen zijn in paar minuten weer gevuld. We hebben daarvoor speciale ballencontainers ontwikkeld, die langs het veld kunnen worden gezet [zie hoofdafbeelding]. Daar kunnen zo’n vijftien ballen in. Je stopt een lege bal aan de ene kant in de koker met water en aan de andere kant komt er een geladen bal uit. Die blijft gevuld tot er mee gespeeld gaat worden. No hit, no water, zo simpel is het.’

Erdoç: ‘Een gevulde bal gaat gemiddeld drie tot vier minuten mee, uiteraard afhankelijk van de intensiteit van het spel. Want wordt er bijvoorbeeld veel gescoopt, dan gaat ie langer mee. In de lucht geeft de bal namelijk geen water af. Met een lege bal kun je nog prima spelen. Zo’n bal is te vergelijken met een normale bal en voelt echt niet aan als een pingpongbal. Maar het zal logisch zijn dat een lege Rewetta-bal geen optimale werking meer heeft. Die wil je uiteindelijk toch snel vervangen door een geladen bal.’

Spelmoment tussen Nederland en België uit het EK hockey5s van vorig jaar zomer in het Poolse Walcz. Foto: Martyna Michalska

Hoe zit het met de sticks en schoenen?

D’Hooghe, Erdoç en hun collega’s hebben zo’n drie jaar gewerkt aan deze bal. De eerste prototypes werden getest bij het eerste hockey5s-toernooi dat in juni 2022 in het Zwitserse Lausanne werd gehouden. Daarna volgden nog de nodige aanpassingen, ingegeven door de feedback van spelers en coaches. Deze week zijn de ontwikkelaars allebei aanwezig op het WK in Oman, om de eerste ervaringen van de hockeyers van dichtbij te kunnen volgen.

‘Maar de bal is slechts één onderdeel’, zegt D’Hooghe. ‘Ook de sticks en het schoeisel zullen ongetwijfeld aanpassingen ondergaan op weg naar hockeyen op droog kunstgras. Al die ontwikkelingen en toepassingen geven een duidelijk signaal af: het hockey is aan het verduurzamen en we moeten daarin mee. Spelers, coaches en bonden moeten misschien wennen, maar we merken dat ze bereid zijn alle aanpassingen te accepteren. Dat is het mooie aan de hockeysport.’

Eerdere berichtgeving over dit onderwerp:
FIH: Parijs 2024 wordt laatste hockeytoernooi op waterveld
Veld van toekomst hot topic op Hockeycongres: ‘Voelt als tapijtje’
De veldrevolutie: ‘We gaan watervelden niet verbieden’
Wereldprimeur in Weesp met kunstgrasmat van de toekomst
De eerste keer op droog kunstgras: ‘Sliding is geen optie’