Voetbalshirtprofessor Floor Wesseling: ‘Shirts zijn draagbare vlaggen en schilden’

Floor Wesseling is grafisch ontwerper en eigenaar van Studio Wesseling. Hij wordt beschouwd als de voetbalshirtprofessor. Bij de verkiezing van het mooiste hockeyshirt van Nederland aller tijden neemt hij plaats in de jury. ‘Shirts zijn draagbare vlaggen en schilden.’

Aan de noordkant van het Amsterdamse IJ ligt de voormalige scheepswerf van de NDSM. Het is een van de laatste rafelrandjes van de hoofdstad, die langzaam wordt ontwikkeld naar een stadswijk. Op het terrein waar vroeger schepen werden gebouwd, zitten nu creatieve bedrijven. In de enorme loods van voormalige Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij houdt Wesseling kantoor.

Shirts

In zijn studio hangen voetbalshirts ingelijst aan de muur, in rekken of zijn uitgestald op een van de vele paspoppen. Wesseling is een enthousiast verteller waardoor je aan zijn lippen hangt en al snel de tijd vergeet. Hij neemt je mee in zijn fascinatie voor de wereld van de shirts.

‘Ik ontdekte al vrij vroeg dat er een bepaalde emotionele band aan een shirt zit. Een persoonlijk verhaal’, begint Wesseling, die afstudeerde aan de Rietveld Academie. ‘Je draagt op een training een shirt dat je hebt gekocht in een stad waar je bent geweest. Anderen vinden dat interessant en vragen er naar. Je vertelt je verhaal en daar ben je trots op. Of je bent bij een wedstrijd geweest en daarom wil je een shirt. Laatst was ik in een winkeltje, stond daar een man van tachtig die met zo’n haak er een half uur over deed om dat ene shirt eruit te halen. Dat vind ik geweldig en dat interesseert mij dan meer dan het shirt. Een shirt heeft een verhaal.’

Combinatieshirts op het kantoor van Floor Wesseling. Foto: Peter Klanke

Eigen studie

Als ontwerper dook Wesseling vervolgens dieper in op de materie. ‘Begin jaren 2000, toen ik was afgestudeerd, ging ik specifieker naar shirts kijken. Daarvoor vond ik een shirt gewoon mooi en keek ik er niet echt naar. Ik ging nu ook kijken naar contrast, kleur, de hoeveelheid strepen. Het werd op die manier een eigen studie naar shirts.’

Deze eigen studie werd aangewakkerd door zijn belangstelling in heraldiek, de leer van familiewapens. In de loop van de twaalfde eeuw werden wapenuitrustingen van ridders versierd met symbolische voorstellingen en uit deze emblemen ontstonden wapens die werden gebruikt als herkenningsteken van personen, families en organisaties.

Heraldiek

‘Shirts zijn draagbare vlaggen en schilden’, legt Wesseling de connectie met de heraldiek. Zijn interesse in de beeldtaal werd gevoed door een handleiding heraldiek uit 1894 dat van zijn opa was. Dat boek stond vol met regels en systemen voor het maken van familiewapens.

In 2004 kwamen voetbalshirts en heraldiek tezamen voor Wesseling. Met vrienden zat hij naar het EK voetbal te kijken toen een vriend zei dat hij naar Milaan zou gaan om te werken. Er ontstond een discussie. Voor welke club moest die vriend kiezen: Internazionale of AC Milan? Wesseling kwam uiteindelijk met een oplossing. Hij zou voor die vriend de shirts van beide clubs combineren tot een shirt volgens de regels van de heraldiek.

Combineren

Wesseling combineerde daarna onder meer de shirts van Nederland en Duitsland en verbond op deze manier voor een teamgenoot Nederland en Marokko met elkaar. Onder de projectnaam Blood in & Blood out ging Wesseling zijn shirts exposeren. Het wekte de interesse van Nike, dat sinds 1996 de shirtleverancier is van het Nederlands voetbalelftal.
‘Ik kon niet als freelancer aan de slag, dus toen heb ik gezegd dat ik alleen wilde komen als ik het Nederlands elftalshirt mocht doen’, zegt Wesseling. Dat mocht en zo ontwierp hij het shirt waarmee Oranje in 2014 aan het WK in Brazilië deelnam.

View this post on Instagram

Hear the roar of the new generation. Support the uprising! Bring the noise! #blacklivesmatter #stopracism #unity . @memphisdepay bless up! . #bloodinbloodout

A post shared by Blood In Blood Out (@bloodin_blood0ut) on Jun 8, 2020 at 2:00am PDT

Nederlands voetbalteam

‘Alles bij elkaar was het een geweldig project’, herinnert Wesseling zich. ‘Ik heb alle shirts van het Nederlands elftal bekeken en ben tot een essentieel shirt gekomen: oranje, wit, oranje. Ik had er een spartaans ontwerp van gemaakt. Oranje zonder franje, alles moest eraf. Het enige wat er op het shirt kwam was een grote, witte bonte leeuw. Een eenvoudig shirt.’

Wesseling presenteerde zijn shirt aan toenmalig bondscoach Louis van Gaal. ‘Het was de meest enge presentatie die ik ooit heb gegeven. Na mijn presentatie was het tien seconden doodstil. Van Gaal zat aan het eind van een lange tafel en iedereen keek naar hem. Ik voelde mijn hart naar mijn tenen zakken, maar hij vond het geweldig.’

Populair shirt

Onder leiding van Van Gaal eindigden de voetballers in Brazilië als derde. Hierdoor werd het shirt ook een succes. ‘Het valt of staat natuurlijk bij die ene wedstrijd. Nederland wint die eerste wedstrijd met 5-1 tegen Spanje. Dat blauwe shirt liep vooraf niet echt lekker, maar toen ik terugkwam in Nederland was het shirt uitverkocht. Het is een van de factoren die bepaalt of een shirt in de smaak valt of niet.’

Volgens Wesseling moet een shirt in ieder geval aan een aantal voorwaarden voldoen. ‘De basis, en dat geldt ook voor hockey, is altijd: uitstraling op het veld, niet te ingewikkeld en geen gekkigheid. Het thuisshirt moet altijd de clubkleuren of de kleuren van het land zo goed mogelijk laten zien. Die kleuren zijn de essentie. Die hebben een directe lijn met de cultuur van de club. Er moet ook een bepaalde balans zijn tussen het embleem, het merkje van de kledingsponsor en eventuele sponsors. Dat vind ik heel belangrijk, met de print en de kleuren die daarin eventueel meedoen.’

Polo

Als hij naar hockeyshirts kijkt, concludeert Wesseling: ‘Het is wel conservatief. Iets traditioneler. Het shirt zit vaak richting een polo. Dat is bij voetbal ook heel lang mode geweest met een kraagje en van die knoopjes. Ik denk dat het hockey redelijk overeenkomt met het voetbal, alleen heeft het voetbal meer uitzonderingen en diversiteit in het ontwerp vanwege de commercie.’

Combinatieshirts op het kantoor van Floor Wesseling. Foto: Peter Klanke

Op de vraag of het ultieme shirt bestaat, moet Wesseling lang nadenken. ‘Dat is een lastige vraag. Het ultieme shirt kan op verschillende manieren bestaan. Dat kan te maken hebben met de pasvorm. Er kan ook technologie in zitten, zoals bij rugby waar de spelers in hun shirt in de nek een zakje hebben waar allemaal meetapparatuur in kan zitten. Het heeft te maken met cultuur, maar mijn cultuur is anders dan die van een Italiaan. Een shirt kan volmaakt zijn in uitstraling, maar misschien toch niet zo lekker zitten.’

Liefde voor shirts

Ondanks dat Wesseling is teruggekeerd naar zijn stiel van grafisch ontwerper is de liefde voor de shirts gebleven. ‘Af en toe is het zakelijk, maar het blijft hobby. Geld verdienen we op een andere manier. Meestal koop ik dan weer een berg shirts.’

Hoe doe je mee?

Stuur een foto in van het shirt dat jij het mooist vindt. Daarbij zijn onderstaande punten belangrijk:

• Het moet een shirt uit Nederland zijn. Dat mag een officieel clubshirt zijn, waarin je bijvoorbeeld zelf speelt of hebt gespeeld, maar ook het shirt van een Nederlands (jeugd)elftal. Het is ook mogelijk om het shirt van een club in te sturen die inmiddels is opgeheven of is gefuseerd met een andere vereniging.
• Indien je in het bezit bent van het shirt dat je wilt aanmelden, maak dan een foto waarop de voorkant goed zichtbaar is. Indien je het shirt niet in je bezit hebt, volstaat een actiefoto waarop het shirt duidelijk te zien is.
• Stuur je inzending in via redactie@hockey.nl, Whatsapp (0657862503) of ons Instagram-, Facebook- of Twitteraccount.
• Vermeld bij de foto het team dat in het shirt speelt of heeft gespeeld (bijvoorbeeld Kampong Jongens C1 of Voordaan Dames 2) en het bijbehorende seizoen. Stuur ook een motivatie mee waarom je vindt dat jouw inzending moet winnen.
• Inzenden kan tot en met maandag 6 juli.