Elin van Erk: ‘Ik heb mijn haarziekte nog niet volledig geaccepteerd’

Negen maanden nadat ze een hersenschudding opliep, is Elin van Erk weer helemaal terug bij Victoria. Eenvoudige bezoekjes aan de supermarkt voelen niet langer meer als het rennen van een marathon. De 26-jarige middenvelder blikt terug op de voorbije maanden, waarin het hockey, haar studie en haar sociale leven on hold stonden. En ze vertelt over de kale plekken op haar hoofd, die waarschijnlijk nooit meer weggaan. ‘Ik heb het nog niet volledig geaccepteerd, maar ben er wel van overtuigd dat ik er goed mee kan omgaan.’

Ze kijkt fris uit haar ogen en de woorden komen in rap tempo over haar lippen. Zittend op een terras in het Amsterdamse Bos is Elin van Erk zichtbaar gelukkig dat ze weer inhoudelijk over hockey kan praten na een lange periode aan de zijlijn. Op 10 maart, in de Gold Cup-wedstrijd tegen Bloemendaal, speelde Van Erk haar eerste veldwedstrijd van dit seizoen en inmiddels heeft ze ook weer vier wedstrijden in de Hoofdklasse gespeeld.

‘Man, wat heb ik het gemist om met de meiden het veld op te gaan’ zegt ze lachend. ‘Gewoon weer meedoen. Wedstrijden spelen. Vechten voor de punten. En lekker trainen. Eén van de dingen die ik heb geleerd tijdens de afgelopen maanden is dat ik niet zonder hockey kan. Ik ben zo trots dat ik nu weer op het veld sta. Je krijgt me niet meer snel chagrijnig na een wedstrijd, haha.’

Supersnel moe

Hoe anders zag het leven van Van Erk er een paar maanden geleden uit. Begin augustus 2021 begon de ellende, met een onschuldige struikelpartij tijdens de training. Ze stapte op een stick, verloor haar evenwicht alsof ze over een bananenschil gleed en viel met haar achterhoofd tegen het kunstgras. Ook haar nek kreeg een flinke klap te verwerken.

‘In de eerste dagen na die val dacht ik: even rustig aan doen en dan komt het wel weer goed. Maar na een paar weken was het nog steeds niet goed. Ik kon niets hebben. Ik werd vaag in mijn gevoel, alsof er een filter om me heen zat: óf geluiden kwamen heel heftig binnen, óf ik hoorde vrijwel niets. In beide gevallen kun je niet functioneren. En ik werd supersnel moe. Het trok me helemaal leeg.’

Een beeld van 28 maart 2021, waar Elin van Erk (geheel rechts) met haar teamgenoten van Victoria uitloopt na een zege op Laren. Foto: Bart Scheulderman

Uitje naar de supermarkt

Van Erk had het geluk dat ze – als lid van de groep potentials bij Oranje – in contact stond met sportarts Irene Engelbertink. Die hielp haar te herstellen met een stappenplan. ‘Op mijn schema stond als hoofdactiviteit: ergens op de dag naar de supermarkt om een boodschapje te doen. Dat was het enige. Dat kostte me al zoveel energie. Je moet tot de grens kunnen gaan van wat je aankan, maar je mag er absoluut niet overheen. Want dan word je meteen weer een paar weken teruggeworpen in je herstel.’

Dat je een hersenschudding vooral in je eentje moet verwerken, was een pijnlijke constatering. ‘Als je een normale blessure hebt, zoek je afleiding in je studie of ga je meer afspreken met vriendinnen. Met een hersenschudding kan dat juíst niet. Ik heb in die beginperiode veel gehad aan Irene. Op momenten dat een bezoek aan de supermarkt voelt als het rennen van een marathon, raak je het vertrouwen soms even kwijt. Dan is het fijn als iemand positief op je inpraat. Ook Johannes Veen, de KNHB-fysio van de Oranje Dames Zaal, heeft me daarin veel gesteund.’

Flamingo

Ze moest in haar herstelperiode allerlei testen doorstaan. Daaruit bleek dat haar visueel geheugen niet goed werkte. ‘Ik kreeg een aantal plaatjes te zien die ik moest onthouden, zoals bij het spelletje memory. Ik weet nog goed dat ik maar één plaatje kon onthouden, de flamingo. Die lag linksboven. Alle overige plaatjes die ik omdraaide, vergat ik meteen. Ik wist gewoon niet meer waar ze lagen. Heel raar.’

Elin van Erk viert een doelpunten tegen Kampong samen met ploeggenoten Daphne Voormolen en Marise Weijschede. Foto: Bart Scheulderman

Inmiddels zijn die problemen verleden tijd voor Van Erk. Ze is nog wat sneller vermoeid dan normaal en kan nog niet ouderwets razen. ‘Vroeger pakte ik ’s ochtends mijn sticktas, ging ik naar college, deed ik wat werk, dronk ik nog een koffietje met een vriendin, ging ik trainen en coachte ik ook nog. Nu bouw ik meer rust in. Ik ben gestopt met het coachen van Victoria Meisjes A1, dat deed ik drie dagen in de week. Op zaterdagen vind ik het nu heerlijk om met vriendinnen af te spreken. Die zijn er ook altijd voor mij geweest in de afgelopen maanden.’

Van Erk, bezig aan haar masteropleiding Human Movement Science aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, had haar studie eigenlijk al afgerond kunnen hebben. Maar door de naweeën van de hersenschudding was in de boeken duiken geen haalbare activiteit. Ook haar sociale leven lag vijf maanden lang plat.

‘Je moet echt proberen rust in jezelf te vinden. Dat heb ik enorm geleerd in de afgelopen periode. Ik weet nu ook honderd procent zeker dat ik meer tijd wil besteden aan de mensen om me heen. Zij hebben mij zo fijn geholpen. Ik heb ook gemerkt dat ik het hockey heel erg gemist heb. Ook het nadenken over hockey. Dat kon ik wel een beetje, maar niet voor de volle honderd procent. Altijd met de rem erop. Dat is nu gelukkig weer als vanouds.’

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Elin van Erk (@elinvanerk)

Haarziekte

Praten over haar rentree na de hersenschudding wilde Van Erk al een tijdje. Maar er is ook een gevoelig gespreksonderwerp dat meer weerstand opriep. Ze draagt tijdens het interview een stijlvolle, blauwe hoed. Gekregen van haar ouders voor haar 26ste verjaardag. Dat is niet zomaar. Van Erk heeft een haarziekte, alopecia areata, waarbij er kale plekken op haar hoofd verschijnen.

‘Het is een auto-imuunziekte waarbij imuuncellen de haarzakjes aanvallen’, legt Van Erk uit. ‘Ik ben er niet ziek van. Het kan komen en weer gaan. Het is bij mij al langer aanwezig. Toen ik in 2020 van Laren naar Victoria overstapte, werd mijn haar al dunner. Nu heb ik best wat kale plekken op mijn hoofd. En ik durf niet meer te hopen dat ik mijn haren terugkrijg.’

Ik vind het nogal wat om als 26-jarige te googelen op het woord pruik Elin van Erk

Volgens deskundigen is haarverlies bij vrouwen een serieus rouwproces en kan het een grote impact op het zelfbeeld hebben. Van Erk: ‘Het is als vrouw niet normaal. En het is niet gemakkelijk. Ik vind het nogal wat om als 26-jarige te googelen op het woord pruik. Soms is het fijn om mijn hoofd te bedekken, voor mezelf en voor mijn omgeving. Dan heb je geen zin om de confrontatie aan te gaan. Dan wil ik schrikreacties van mensen voorkomen, ook omdat ik er zelf ook nog aan moet wennen.’

Elin van Erk, terug in de selectie van Victoria. Foto: Bart Scheulderman

Het feit dat Van Erk nu is hersteld van haar hersenschudding en als hockeyster uit de Hoofdklasse én veelgeprezen zaalinternational van Oranje weer vaker in beeld zal zijn, heeft haar aan het denken gezet. Ze geeft eerlijk toe dat het nog een grote zoektocht is hoe ze met de haarziekte wil omgaan.

‘Ik vind het niet moeilijk om erover te praten, maar het is soms lastig dat het er is. Op het hockeyveld draag ik nu een brede haarband. Ook als bescherming tegen de zon, want er ligt huid bloot die nog nooit zonlicht heeft gezien. Wat sociale settings betreft, daar ben ik nog zoekende wat ik wil. Of ik het geaccepteerd heb? Nee, dat is nog te vroeg. Emotioneel en mentaal heeft het natuurlijk zijn weerslag. Het houdt me bezig. Over hoe mijn afgelopen jaar is verlopen, ben ik heus weleens verdrietig. Dan denk ik: waarom heb ik dit nou? Waarom toch weer zo ingewikkeld allemaal?‘

Steun en begrip

Van Erk bracht haar teamgenoten bij Victoria een tijdje terug al op de hoogte van haar haarziekte. Een paar meiden – onder wie Daphne Voormolen, die afgelopen jaar herstelde van baarmoederhalskanker – wisten het al. De rest sprak Van Erk toe in een groepsgesprek.

‘Het was fijn om mijn verhaal te delen. Ik merkte ook wel dat mensen het moeilijk vinden om aan mij te vragen wat er aan de hand is, juist omdat het zo zichtbaar is. Van mijn teamgenoten en vriendinnen krijg ik zoveel steun. Dan zeggen ze: je doet het echt fucking goed met alles wat je doormaakt. Zelf weet je dat ergens wel, maar het voelt soms heel zwaar allemaal. Het is zo lief als mensen zoiets zeggen. Dat emotioneert me nu weer.’

Elin van Erk jaagt op de bal in een wedstrijd tegen Hurley. Foto: Kees Boelhouwer

Vooral gezond zijn

Dat Van Erk na haar hersenschudding weer volop kan meedoen aan alle teamactiviteiten bij Victoria en als student op het universiteitsterrein kan rondlopen, maakt het omgaan met de haarziekte minder moeilijk. Zin om een medisch traject in te gaan om het immuunsysteem plat te leggen en zo te hopen op minder haaruitval heeft ze niet. Er zijn namelijk geen garanties dat de haarziekte wegblijft als de medicatie eenmaal wordt stopgezet.

‘Ik wil graag haar, maar ik wil vooral gezond zijn’, zegt Van Erk. ‘Juist na die hersenschudding wil ik lekker in mijn vel zitten. Genieten van de kleine dingen. Ik weet dat dat ook zonder haar kan. Energiek zijn en dingen doen die ik leuk vind. Dat maakt het draaglijker. Dan durf ik ook meer tijd te besteden aan het zoeken naar hoeden of pruiken. Ontdekken wat ik wil. Dat proces op gang brengen, daar heb je dan energie voor.’

Kwetsbaar

Van Erk gaf al aan dat volledige acceptatie van haar haarziekte nog te vroeg komt. Erover praten helpt enorm, zo heeft ze gemerkt. ‘Ik word begeleid door een sportpsycholoog. Dat vind ik erg prettig. Ik heb er ook veel aan om het met mensen te bespreken die dicht bij me staan. Ik ben ervan overtuigd dat ik het kan accepteren en dat ik er goed mee kan omgaan. Dat ik me nu kwetsbaar opstel, helpt daarbij. Dat deed ik voorheen nooit. Nu moet ik wel. Ik ben van nature een vechter. Maar dit gevecht ga ik niet winnen. Het ís er gewoon, dus vechten heeft geen zin.’

En dan, lachend: ‘Vriendinnen laten me weleens een afbeelding zien van een paarse pruik. Zeggen ze: Joh Elin, is dit misschien wat voor je? Daar kan ik dan stiekem ook wel weer om lachen.’