De wondere Wit-Russische wereld van Herman Kruis

Zijn palmares is indrukwekkend. Hij won als coach acht landstitels met de dames van Den Bosch, werd acht keer Europees kampioen en pakte met de Oranje Dames zilver op het wereldkampioenschap. Als bondscoach van Wit-Rusland heeft hij nu na twee wedstrijden op het EK in Antwerpen nul punten en een doelsaldo van 0 voor en 24 tegen. Welkom in de wondere wereld van Herman Kruis.

‘Dit is natuurlijk echt verschrikkelijk’, zegt Kruis als we hem kort na afloop van het tweede duel tegen Ierland spreken. De eerste wedstrijd tegen Duitsland werd 13-0. Things can only be better, zou je denken. Maar zelfs het allesbehalve geweldige Ierland scoort tegen de Wit-Russische dames elf keer, waarvan negen treffers in de tweede helft. ‘Je moet positief blijven, maar dat is niet altijd gemakkelijk. Zo verliezen zal mijn hockey niet worden.’

‘Maar ik hoop dat het voor iedereen in Wit-Rusland nu duidelijk is dat het anders moet’, vervolgt Kruis. ‘Ik ben eerlijk gezegd niet verrast door deze nederlagen. Mijn speelsters zijn gewoon niet fit genoeg. Voor de rust ging het nog redelijk, maar in de tweede helft worden ze er helemaal af gelopen. Dat is ook niet gek: als je deze meiden zo uit de Belarus competitie haalt en hier op het EK zet. Hier op het EK zijn de speelsters zoveel fitter en beter. Het is het verschil tussen schoolhockey en grote mensen hockey.’

Harder trainen

Zo, de toon is gezet. Een toon die de speelsters niet vreemd in de oren klinkt. Kruis houdt zijn meiden steevast voor dat ze meer in zichzelf moeten investeren, maar harder trainen. ‘De meiden hier willen wel, zij balen natuurlijk ook van die grote nederlagen. Maar ze zijn niet gewend om hard te werken. Als ze met een keer trainen hun geld verdienden, waarom zouden ze dan twee keer trainen?’

Een oplossing zou kunnen zijn dat de Wit-Russische speelsters in het buitenland gaan spelen? Kruis: ‘Dat is lastig omdat de vrouwen in Wit-Rusland vaak jong moeder worden. Als ze een gezin hebben, willen ze thuis blijven.’ Kruis mist op het EK ook zijn vaste aanvoerder omdat ze zwanger is.

Herman Kruis spreekt zijn speelsters toe. ‘Dat gaat via een tolk. Ze spreken geen Engels. De aanvoerster gaat op Engelse les. Dat vind ik goed.’ Foto: Willem Vernes

Behalve met zijn speelsters heeft Kruis ook heel wat te stellen met de beleidsbepalers van de hockeybond in het communistische land. De oud-bondscoach van de Oranje Dames wil Wit-Rusland graag vooruithelpen in de hockeywereld, maar de medewerking vanuit het land zelf is beperkt. ‘Kijk, het niveau van de trainingen bij de clubs moet omhoog om internationaal mee te kunnen. Ik heb meerdere keren de coaches  een cursus gegeven. Maar die nemen dat gewoon niet over. Ze vinden het niet nodig. Ze zeggen: het gaat toch goed? Kijk hoe goed de speelsters het hier doen? Maar ja, in de Wit-Russische competitie kunnen ze hun tegenstander uitspelen alsof het pionnen zijn. Dat is hier op een EK toch wel even anders.’

Geldgebrek

Hier in Antwerpen maken de Wit-Russische speelsters kennis met de harde wetten van het internationale hockey. Dat is een ware schok. Kruis zou ze maar wat graag vaker tegen sterke tegenstanders laten spelen, maar hij heeft twee problemen, waarvan geld de grootste is. ‘We hebben amper mogelijkheden om uitwedstrijden tegen andere landen te spelen. De voorbereiding op dit toernooi werd tijdens mijn vakantie ook plots met een week ingekort vanwege geldgebrek. Het is daarnaast ook lastig om ploegen te vinden die bij ons willen spelen. Ze denken dat het gevaarlijk is. Dat slaat nergens op. En soms is het eten minder. Okay, maar hoe erg is dat?’

Het gebrek aan ervaring en fysieke kracht breekt de Wit-Russische ploeg keihard op tijdens dit EK in Antwerpen. Op zondag walste Duitsland over de nummer 22 van de wereldranglijst, maandag doet Ierland dat nog eens dunnetjes over. Al na vier minuten ligt de eerste treffer achter keepster Maryna Navitskaya, die daar op z’n zachtst gezegd wat ongelukkig uit ziet. Kruis ziet het hoofdschuddend gebeuren. Een ritueel dat zich tijdens het duel veelvuldig herhaalt op het veld aan het Wilrijkse Plein. Wit-Rusland is volstrekt kansloos en krijgt tot overmaat van ramp ook nog twee gele kaarten, waardoor de ploeg het duel met negen spelers eindigt.

Herman Kruis: ‘Ik zie voldoende mogelijkheden, die ik graag wil benutten. Voor het hockey is het ook belangrijk dat de kleinere landen de aansluiting behouden. Na deze dikke nederlagen valt dat niet altijd mee.’ Foto: Willem Vernes

Tijdens de wedstrijd staat Kruis vaak uiterlijk onbewogen aan de kant. ‘Ball pressure’, schreeuwt hij als een Ierse speelster in alle vrijheid een bal kan aannemen, wegdraaien en passen.

‘Houd druk, houd druk’, klinkt het later ook een keer in onvervalst Nederlands vanuit de Wit-Russische dug-out.

Kruis lacht als hij daarmee wordt geconfronteerd. Nederlands verstaan zijn speelsters immers zeker niet. ‘Maar ook geen Engels. Ik spreek tegen de meiden via een tolk. Mijn nieuwe aanvoerder Nastassia (Syrayexhka, red.) gaat in september een cursus Engels doen. Dat vind ik heel goed.’

Afscheid Push

Want ook na dit toernooi gaat de inmiddels 63-jarige Kruis onverdroten verder met zijn missiewerk in Wit-Rusland. Komend seizoen zelfs fulltime, nadat Push na de degradatie uit de Promotieklasse afgelopen seizoen afscheid van hem nam. Dat het af en toe een wondere wereld is in Minsk en omgeving, neemt hij op de koop toe. ‘Ik zie voldoende mogelijkheden, die ik graag wil benutten. Voor het hockey is het ook belangrijk dat de kleinere landen worden ondersteund. Niemand vindt het toch leuk dat wij hier worden afgeschoten? Wat schiet de hockeysport daar nu mee op. Ik wil daar graag mijn bijdrage aan leveren. Na deze dikke nederlagen valt dat niet altijd mee. Maar we gaan door.’

Op het EK speelt Kruis nog drie wedstrijden. Te beginnen woensdagmorgen tegen Engeland de laatste poulewedstrijd. Een nieuwe afstraffing dreigt. We wensen Kruis veel succes. ‘Dat zullen we nodig hebben. En nog veel meer dan dat.’