Naomi van As: ‘Een persoonlijke bekroning na een moeilijk jaar’

Na een moeizaam 2015 waarin ze veel kritiek te verduren kreeg, is Naomi van As (33) donderdag door de FIH uitgeroepen tot Wereldspeelster van het Jaar 2016. Een persoonlijke bekroning voor de oud-international, die de prijs in 2009 ook in ontvangst nam en hem toen moest delen met de Argentijnse Luciana Aymar. ‘Dat was ook een mooi jaar, maar ik hecht meer waarde aan déze prijs dan aan die van 2009.’

Na het vertrek van Sjoerd Marijne in 2015 als bondscoach van de Oranje Dames voelde Van As voor het eerst in haar carrière de kritiek op haar toenemen. ‘Er is toen veel over het Nederlands team geschreven, ook over mij, behoorlijk negatief. De toon was min of meer dat het twijfelachtig was of ik naar Rio zou gaan. Althans, zo las ik het. Ik dacht echt: hè, waarom? Op dat moment was ik nog helemaal niet met de selectie van Rio bezig. Die kritiek deed veel met me, ik begon aan mezelf te twijfelen. Ik dacht: kan ik het nog wel? Dat sloeg natuurlijk nergens op, maar ik was onzeker geworden. Dat is zo’n klotegevoel, als je aan jezelf gaat twijfelen.’

‘Alyson heeft me erg gesteund’

Vlak voor de trainingsstage met de Oranje Dames begin 2016 naar Singapore, luchtte Van As haar hart bij de opvolger van Marijne, bondscoach Alyson Annan. Ze spraken bij Annan thuis af en Van As was eerlijk over haar onzekerheid. ‘Eigenlijk was het mijn hele carrière goed met me gegaan. Ik heb weliswaar in 2013 een kruisbandblessure opgelopen waardoor ik bijna een jaar niet heb kunnen spelen, maar dat was anders. Nu werd ik persoonlijk aangevallen. Ik wist heus nog wel dat ik goed kon hockeyen, maar er zijn meerdere factoren die ervoor moeten zorgen dat je kunt excelleren. Bijvoorbeeld of je goed in je vel zit.’

‘Alyson heeft me daarin erg gesteund. We hebben een superchill, open gesprek gehad en ik ben haar dankbaar dat ze naar me geluisterd heeft. Daarna is het alleen maar beter met me gegaan. Wat dat betreft is 2016 is een lekker jaar voor me geweest. Ik voelde me goed en kon mezelf zijn. Ik zie de prijs als een mooie eer en een prachtige afsluiting van mijn internationale carrière. Natuurlijk had ik zonder mijn teamgenoten nooit zo kunnen spelen en daar ben ik ze erg dankbaar voor.’

‘Ik lag in bed en begon opeens te huilen’

Van As excelleerde vooral in de olympische finale tegen Groot-Brittannië, die de Oranje Dames na shoot-outs verloren. ‘Veel mensen zeiden na de finale tegen me dat ik goed had gespeeld, maar daar had ik natuurlijk geen reet aan. Ik had liever goud gewonnen. Ik wist ook wel dat ik lekker gespeeld had, maar dat werd overschaduwd doordat we de finale verloren. Terwijl wij als team zó goed waren. Het was onze beste wedstrijd onder leiding van Alyson’, zegt Van As.

Twee maanden lang kampte de 229-voudig international met de nasleep van de Olympische Spelen in Rio de Janeiro, waar ze na een interlandcarrière van twaalf jaar haar laatste wedstrijd met de Oranje Dames speelde. ‘Ik lag een keer in bed en begon opeens te huilen. Waarom weet ik niet precies, ik moest gewoon huilen. Waarschijnlijk omdat ik besefte dat ik het nooit meer ging meemaken, denk ik. Omdat ik besefte het over was. De mooie herinneringen kwamen voorbij, de foto’s, de filmpjes. Ik heb er onwijs van genoten, van al die jaren.’

‘Ik heb me maandenlang op de winterstop verheugd’

Toch heeft ze ondanks haar sterke optreden in de finale geen moment getwijfeld of ze haar interlandcarrière misschien toch moest voorzetten. ‘Ik zag laatst foto’s op Instagram van al die meiden die vorige maand naar Spanje op trainingsstage zijn gegaan. Ik wist meteen: daar hoef ik niet meer bij te zijn. Het was een bevestiging dat ik de juiste keuze heb gemaakt.’

Het leven na Oranje bevalt haar goed. ‘Ik heb me maandenlang op de winterstop verheugd, haha. Ik wist dat we dit jaar een lange winterstop zouden hebben en ik had er zó ontzettend veel zin in. Voor het eerst sinds jaren hoefde ik op Tweede Kerstdag niet meer voor mezelf te rennen. Ik kon nu in de winterstop met mensen afspreken, of een weekendje weggaan. Ik ben naar Ellen (Hoog, red.) naar Amerika geweest en we hebben een geweldige tijd gehad.’

Stopt ze ook bij Laren?

Het leven na het hockey lonkt. Misschien sluit ze na dit seizoen ook haar carrière als clubspeelster af, misschien ook niet. Ze weet het nog niet. ‘Dat besluit ik in ieder geval vóór de play-offs. Laren verdient het om het op tijd te weten en daarnaast vind ik het leuk – indien ik stop – om op een leuke manier afscheid te nemen. Ik hink op twee gedachten. Aan de ene kant vind ik het spelletje nog te leuk, aan de andere kant is deze hockeyloze winterstop me goed bevallen en beginnen Sven (Kramer, haar vriend, red.) en ik misschien ooit aan gezinsuitbreiding. Die plannen zijn er nu nog niet, maar ooit hopelijk wel. Als ik stop, ga ik in ieder geval niet in Dames 2 spelen. Daar ben ik te fanatiek voor.’