Trainen op ritme topwedstrijd: ‘Of je continu onder druk staat’

Vroeger speelde je een hele wedstrijd en rustte je uit in het veld. In dit tempo trainen we in Nederland nog steeds. Niet handig, volgens oud-Oranje-trainer Thomas Tichelman. ‘Een topwedstrijd nu is zeven minuten vol gaan en dan drie tot vier minuten rust: dat kun je alleen doen als je daar in trainingen ook aan blootgesteld wordt. Dat vraagt dus een andere vorm van training geven. Korter, intenser en sneller. In actieve trainingsmomenten kun je niet uitrusten.’

Hockey is één van de zwaarste sporten die er is, omdat je door het doorwisselen steeds een maximaal vermogen op het veld kunt brengen, vertelt Tichelman, die jarenlang training gaf aan de Oranje teams (2004-2014). ‘Als de vermoeidheid intreedt, heeft dat invloed op de waarneming, coördinatie en concentratie. Vergelijk het met het langzaam afbrokkelen van een gebouw. Daarom wordt er ook meer gescoord in de laatste minuten. Dat moet je voorkomen door fitter te zijn dan de rest.’

De basis voor hoe je dat voor elkaar krijgt, ligt in de training. Op dat gebied is Tichelman bijzonder ervaren. Op woensdag 27 juni, tijdens één van de masterclasses in aanloop naar wedstrijden van de Champions Trophy, zal hij er meer over vertellen. Inclusief een demotraining met Nederlands B. Voor hockey.nl licht hij alvast een tipje van de sluier op.

Op de training het ritme van de wedstrijd nabootsen

‘In de training moet je het ritme van de wedstrijd nabootsen’, stelt Tichelman. ‘Vroeger speelde je een hele wedstrijd en rustte je uit in het veld. Nu wordt er continu doorgewisseld. Maar we trainen nog hetzelfde als vroeger.’ Dat wil zeggen: te langzaam, te lang en vaak ‘onderbelast’. Niet handig, vindt Tichelman.

In plaats daarvan moeten we het wedstrijdritme met wissels overnemen in de training. Zeven minuten volle bak, vier minuten rust. Niet uitrusten in bewegende momenten, en de trainingsduur inperken. In de praktijk ziet dat er volgens Tichelman uit ‘alsof je continu onder druk staat’. Bij de nationale teams wordt al jaren op deze manier getraind, maar daarbuiten nauwelijks. En dat is wel aan te raden, volgens de oud-Oranje-trainer.

Hard trainen, maar niet té

‘De wedstrijden zijn anders een te hoge belasting in vergelijking met de training. Je moet er wel naartoe groeien, dit soort intensieve trainingen. Eraan wennen. Maar of het lukt, daar twijfel ik niet over.’ Overigens pleit hij niet voor het afschaffen van andere trainingen, zoals technische of strafcornertraining. ‘Maar ook dat kán anders. Ik laat op rustmomenten in de training bijvoorbeeld steeds drie strafcorners nemen. Dat is meer vergelijkbaar met een wedstrijd: je bent al moe en dán moet je geconcentreerd een strafcorner kunnen nemen.’

Op 27 juni zijn op HC Prinsenbeek ook inspanningsfysiologen Rick Cost (Feyenoord) en Doris van der Laan (KNHB) aanwezig om het publiek over de hockeyspecifieke belasting te vertellen. ‘De inspanningsfysiologen monitoren het team’, vertelt Tichelman. ‘Het gaat om de cyclus van belasting en monitoring. Hard trainen, maar niet té. Een inspanningsfysioloog houdt dat in de gaten.’

Veel spierblessures in het team? Dat is de trainer aan te rekenen Thomas Tichelman

Gebeurt dat niet, of niet voldoende, dan ligt overbelasting op de loer. Tichelman is daar stellig over. ‘Als het opvalt dat je meerdere spierblessures ofwel soft tissue blessures hebt in je team: ‘ontsla’ dan je trainer. Natuurlijk kunnen er ook andere factoren meespelen, maar in het geval van overbelasting en spierblessures is dat voor 90 procent de belaster, dus de trainer, aan te rekenen.’

Trainers bij de nationale elftallen hebben de hulp van een inspanningsfysioloog, maar hoe kun je als trainer nu zelf in de gaten houden dat er niet te hard getraind wordt? Kijk dan bijvoorbeeld hoe en of er nog wordt bewogen niet aan, maar rondom de bal, geeft Tichelman als tip. ‘Als de ruimtes klein zijn en de spelers bewegen als een bijenzwerm om de bal heen: dan zijn ze superfit. Als de verzuring intreedt spelen ze nog steeds hockey, maar is er minder beweging rondom de bal en reageren ze trager. Daar moet je gevoel voor zien te krijgen. Je moet opletten dat de veerkracht erin blijft.’

Hoe je zo’n training opbouwt, daar heb je technieken voor nodig, stelt Tichelman. Begrip van de fases in een training, een continue flow van in- en ontspanning. Meer weten? Geef je op voor de masterclass ‘De inspanningsfysiologische reis van hockey’ met demo-training met Nederlands Meisjes B of één van de andere masterclasses.