Annan strijdt tegen Oranje voor bijzonder slot Chinees sprookje

Voor de derde Spelen achtereen staat Alyson Annan als coach in de dames hockeyfinale. In Rio 2016 verloor ze met Oranje van Groot-Brittannië, in Tokio 2020 pakte de Australische goud met Nederland en nu treft ze in Paris 2024 haar voormalige team met China. Wie had dat drie jaar geleden kunnen bedenken? ‘Jeetje, het is wat.’

Hand in hand, met tranen in hun ogen, huppelen en jubelen de speelsters van China langs de tribunes richting de kleedkamers. Een handvol Chinese hockeyfans roept hun helden wat toe. Ze steken de handen in de lucht. Een juichkreet volgt. Oh, wat zijn de Chinese hockeysters blij na de via shoot-outs gewonnen halve finale tegen België.

Taeke Taekema, de Nederlandse assistent van de Chinese bondscoach Annan, aanschouwt de blijdschap vanaf een afstandje met een tevreden blik op zijn gezicht. ‘Wij coachen natuurlijk op een andere manier dan Chinese coaches doen. Dus misschien heeft dat er wel iets mee te maken hoe ze zich uiten. Maar ook voor hen is dit natuurlijk groots. Na de kwartfinale (winst op Australië, red.) was de ontlading al groot, was iedereen op het veld aan het huilen. Nu is dat niet anders. Zij zijn ook al zo lang bezig om hier naartoe te werken. Ze weten van blijdschap niet wat ze moeten doen. Dat is alleen maar mooi. Dit is pure sportbeleving.’

Terwijl naast de juichende Chinezen de teleurgestelde Belgen via de zijdeur de aftocht blazen in het Yves-du-Manoir Stadium, nemen Taekema en Annan uitgebreid de tijd om de pers te woord te staan. De interviews gaan hoofdzakelijk in het Engels, ook bij de Chinese media die een eigen tolk heeft meegenomen. Maar ook de internationale media, dol op mooie verhalen, is massaal aanwezig.

Chinees sprookje

Het verhaal van het Chinese hockeyteam begint immers steeds meer de vorm aan te nemen van een sprookje. Na de zilveren medaille in Beijing 2008 stelde het dameshockey in het communistische land jarenlang weinig tot niets voor.  De ploeg speelde in de marge, met steeds wisselende selecties die soms werden samengesteld uit spelers van één provincie van het immense land. Tenminste, dat was de info die mondjesmaat doorsijpelde uit het gesloten bolwerk. Na de mislukte Spelen van Tokio 2020, waar de Chinese ploeg niet eens de kwartfinales haalde, moest het anders, vonden de Chinese beleidsbepalers.

Annan viert feest met de geëmotioneerde Chinese speelsters. Foto: Willem Vernes

Ze grepen onmiddellijk hun kans toen Annan in ongenade was gevallen bij de Nederlandse hockeybond, waar binnen de damesploeg het draagvlak voor haar werkwijze was weggevallen. Annan ontwikkelde een ambitieus plan dat tot succes op deze Spelen in Parijs zou moeten leiden. Ze stelde een ervaren staf samen, met naast Taekema onder andere ook haar Australische leermeester Ric Charlesworth, met wie ze als speelster de successen aaneenreeg. De Chinese hockeybond trok de knip voor een campagne van ruim twee jaar, die Annan de mogelijkheid gaf om overal te wereld te spelen en te trainen.

Een pittige periode, erkent Annan na de gewonnen halve finale. ‘We hebben onwijs veel gedaan. Het is gelukkig nog maar een wedstrijd. Ik ben op. Het was echt lang. Ik ben in de afgelopen ruim twee jaar amper thuis in Nederland geweest. Af en toe kwam de familie naar mij toe. Dat we nu de finale gaan spelen, is ongelooflijk. Hier hebben we het allemaal voor gedaan.’

Krochten van het internationale hockey

Annan stuwde China dus in een paar jaar tijd vanuit de krochten van het internationale hockey op naar de finale op het hoogste niveau. De snelheid waarmee dat is gebeurd, verbaast haar zelf ook. ‘Als je begint, spreek je het wel uit en wil je het wel geloven. Maar ik had niet gedacht dat we in dit tijdbestek al zover zouden zijn, dat we over zo’n lange periode achtereen kunnen presteren. En op dit niveau. Vergeet niet dat deze meiden nog nooit een kwartfinale, laat staan halve finale of finale op zo’n niveau hebben gespeeld. Alles is nieuw voor ze.’

Annan en Taekema bulken daarentegen zelf beiden van de ervaring op Olympische Spelen. Annan won als speelsters goud op de Spelen van 1996 en 2000, als coach van de Oranje Dames pakte ze zilver in Rio en goud in Tokio. Taekema speelde voor Oranje op de Spelen in 2004 (verliezend finalist) en 2008. Het overbrengen van die ervaring is nog wel een uitdaging, zegt de voormalige strafcornerspecialist. ‘We hebben altijd een tolk nodig. Ik spreek een paar woorden Chinees, Alyson echt wel wat meer, maar een bespreking gaat via een tolk. Als wij dus vier minuten pauze tussen een kwart hebben, is dat voor ons eigenlijk de helft.’

Taeke Taekema en Alyson Annan vieren feest. Foto: Willem Vernes

Voordeel is wel dat Annan haar speelsters veel tot haar beschikking heeft. Taekema: ‘Ze zijn allemaal full-prof en zo’n 48 weken per jaar met de nationale ploeg bezig.’ Behalve technisch en tactisch heeft Annan de speelsters ook in de sportschool aan het werk gezet. De frêle meisjes van weleer, zijn stuk voor stuk sterke vrouwen geworden die opvallend hard kunnen flatsen en slaan. Ook mentaal is er een switch gemaakt, legt Taekema uit: ‘Chinezen zijn van nature gewend snel de underdogpositie in te nemen. Wij hebben ze ingeprent dat ze bepaalde dingen heel goed kunnen, beter dan andere landen. Er zit echt kwaliteit in de ploeg. Het is niet voor niets dat je in de Olympische finale staat.’

Pikant affiche

In die finale Nederland de tegenstander, een pikant affiche door het verleden van Annan bij Nederlandse link . ‘Als je me dat drie jaar geleden had gezegd, had ik je natuurlijk niet geloofd’, erkent Annan. Ze laat even een stilte vallen. ‘Jeetje, het is wat.’

Maria Verschoor prikt Nederlands derde doelpunt binnen tegen China. Foto: Willem Vernes

De gold medal match wordt de tweede keer dit olympische toernooi dat de beide ploegen elkaar treffen. In de poulefase won Nederland met 3-0. ‘Maar voor het eerst in onze historie waren, op de score na, al onze statistieken beter dan Nederland’, weet Annan. ‘Een jaar geleden speelden wij tegen Nederland. Toen hadden zij meer dan dertig cirkelpenetraties en wij vier. Je ziet daaraan dat we stappen hebben gemaakt. Dus ja, wij geloven erin. Wij hebben niks te verliezen, we staan al op het podium. Dat is al een overwinning.’