Het EK in Mönchengladbach (18-27 augustus) is voor het Nederlands elftal het eerste grote toernooi onder de vleugels van Paul van Ass. Internationals Maria Verschoor en Josine Koning zijn tevreden over hoe hij het prestatieklimaat heeft voortgezet dat was gecreëerd onder zijn voorganger Jamilon Mülders. ‘Wij hebben het gevoel dat elke speelster nu meer zichzelf kan zijn’, concluderen zij.
Pieter van den Hoogenband, chef de mission van de olympische ploeg volgend jaar in Parijs, stelde onlangs dat sportkoepel NOC*NSF het accent verlegt. De zogenoemde ‘toptienambitie’, het verwezenlijken van een plek bij de beste tien landen van de wereld, is in Parijs niet langer het ultieme streven. ‘In Parijs gaat het niet om de medailles, maar om de verhalen’, zei de drievoudig olympisch kampioen zwemmen tegen de NOS.
Verschoors ogen beginnen te twinkelen als de uitspraken van Van den Hoogenband ter sprake komen, in de lounge van het Wagener Stadion. Ze heeft het interview met hem gezien. ‘Ik ben er blij mee. Ik denk dat het goed is, deze shift bij NOC*NSF. Het gaat niet alleen om het resultaat, maar ook om de weg ernaartoe. Druk is er al genoeg. Je moet ook met plezier op het veld staan.’
Lachende gezichten bij het maken van de teamfoto in het Wagener Stadion. Foto: Willem Vernes
Er was al veel werk verricht voordat Paul werd aangesteld. Hij heeft zich bewust moeten worden van wat zich allemaal heeft afgespeeld. Maria Verschoor
Het is inmiddels ruim zestien maanden geleden dat het rapport verscheen over het onderzoek naar het prestatieklimaat van de Oranje Dames onder bondscoach Alyson Annan. De conclusies waren zorgwekkend. Meer dan de helft van de speelsters van het Nederlands elftal ervaarde de prestatiecultuur als negatief tot zeer negatief. De ambities en de wil om te winnen waren zó groot dat er een blinde vlek ontstond voor het welzijn van de speelsters. Mentale problemen en relationele en emotionele worstelingen werden binnen het team niet opgemerkt.
Bij zijn aantreden een jaar geleden luidde de belangrijkste missie voor Van Ass om verder te bouwen aan het veilige sportklimaat dat door zijn voorganger Jamilon Mülders was gecreëerd. Verschoor: ‘Er was al veel werk verricht voordat Paul werd aangesteld. Hij heeft zich bewust moeten worden van wat zich allemaal heeft afgespeeld. Vervolgens heeft hij de puntjes op de i gezet.’ Koning: ‘De cultuur was al een stuk veiliger. Als groep hebben we echt stappen gezet. Jamilon en de rest van zijn staf verdienen daar alle credits voor.’
Een training van het Nederlands elftal in het Wagener Stadion onder leiding van bondscoach Paul van Ass. Foto: Willem Vernes
‘Nu is er vertrouwen’
Afgelopen januari, tijdens de trainingsstage in Zuid-Afrika, staken de speelsters op eigen initiatief de koppen bij elkaar. Dat deden ze voor het eerst. Zonder de stafleden erbij voerden ze check-in gesprekken met elkaar. Puur om te kijken hoe het met iedereen gaat. Afgelopen juni, gedurende de Pro League-campagne, deden ze dat voor de tweede keer.
Verschoor: ‘We hebben afgesproken dat we om de zoveel tijd met elkaar om tafel zitten. Dat doen we in groepjes. Even inchecken bij elkaar. Hoe gaat het met je? Voelt iedereen zich goed? Zijn er dingen waar we scherp op moeten zijn? We kijken echt naar elkaar om. De cultuur is nu goed, maar we blijven waakzaam.’
Koning: ‘Voorheen voerden we dit soort gesprekken ook al. Alleen destijds werd het ons wat meer opgelegd. Nu komt het initiatief echt vanuit onszelf. Dat is een wezenlijk verschil.’
Verschoor: ‘Nu is er vertrouwen. Daardoor is het voeren van dit soort gesprekken nuttig geworden. Zonder vertrouwen kun je het net zo goed niet doen.’
Josine Koning: ‘De cultuur was al een stuk veiliger. Jamilon Mülders en de rest van zijn staf verdienen daar alle credits voor.’ Foto: Willem Vernes
De concurrentiestrijd uit zich op een gezondere manier. Ik heb minder bewijsdrang dan vroeger Josine Koning
Verschoor en Koning zijn blij met de wijze waarop Van Ass het nieuwe prestatieklimaat heeft voortgezet. Hij is bijvoorbeeld geïnteresseerd in hun leven buiten het hockey. Ze vinden het fijn dat hij aandacht besteed aan hun persoonlijke en mentale ontwikkeling. Af en toe leest hij voor uit psychologische boeken. Eén van zijn stokpaardjes luidt dat je de kans op succes vergroot door juist niet over succes na te denken.
Verschoor: ‘De sfeer is gemoedelijk. We hebben wel een hiërarchie, maar geen keiharde. We zijn elkaars concurrenten, maar wel op een fijne manier.’ Koning: ‘De concurrentiestrijd uit zich op een gezondere manier. Ik heb minder bewijsdrang dan vroeger.’
De nieuwe cultuur kwam volgens hen onder meer tot uiting tijdens de trainingsstage in Zuid-Afrika, afgelopen januari. Koning: ‘Wat mij in Zuid-Afrika opviel, was vooral hoe leuk het was. De druk lag niet op het presteren, maar op het leren kennen van elkaar. Dat deden we op een ontspannen manier in plaats van op een geforceerde manier. Dat hadden we eigenlijk nooit zo eerder meegemaakt. Wilde je aan het zwembad gaan liggen, dan deed je dat lekker. Daar was ruimte voor.’
Afgelopen week verscheen op het Instagram-kanaal van OranjeHockey een toepasselijke video (zie hieronder). Op het veld in het Wagener Stadion stonden tien internationals in tweetallen op een rij. De camera gleed vlot langs hun gezichten. Op het einde sprong plotseling Paul van Ass in beeld. Het zegt iets over hoe hij in de groep ligt. Ogenschijnlijk coacht hij het Nederlands elftal op dezelfde wijze als hij bij Meisjes C2 zou doen. Ontspannen en met plezier.
Dit bericht op Instagram bekijken
Geen angst om fouten te maken
De spelers omarmen bovendien zijn manier van hockeyen. Onder Van Ass ligt de focus niet op een gesloten verdediging. Er is ruimte om aan te vallen en een actie aan te gaan. Speelsters zijn niet bang om een fout te maken.
Verschoor: ‘Paul zegt vaak dat we niet in sjablonen moeten spelen. Dat vind ik fijn, dat hij ons die vrijheid geeft. Sommige coaches hanteren tijdens de wedstrijd strakke regels. Paul niet. Onder hem mag je creatief en intuïtief zijn. Als je denkt dat er ruimte is, mag je een actie aangaan. Verlies je vervolgens de bal, dan is dat niet erg. Je mag een fout maken. Dat helpt om aanvallender te spelen, in tegenstelling tot wanneer je bang bent om fouten te maken. Dan ga je geen acties meer aan.’
Koning: ‘Halen we in Duitsland geen goud, dan sta ik waarschijnlijk alsnog met tranen in mijn ogen. Maar ik kijk dan wel met een andere blik terug op het proces. Met een glimlach.’
Wat vind jij? Praat mee...
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.