De ambities en wil om te winnen waren de afgelopen jaren binnen het Nederlands Elftal Dames zo groot dat een ‘blinde vlek’ is ontstaan voor het welzijn van de speelsters. Binnen het team werden relationele en emotionele struggles en problemen met mentaal welzijn niet opgemerkt. Een aanzienlijk deel van de internationals – en ook enkele leden van de staf – hebben hierdoor (grote) druk, onzekerheid en angsten ervaren.
Dat is de harde conclusie van het onafhankelijk onderzoek naar de misstanden bij het Nederlands team uitgevoerd door Fijbes Consultancy dat donderdagmorgen door de KNHB wereldkundig werd gemaakt.
In het rapport wordt een prestatiecultuur geschetst die de afgelopen jaren tot enorme successen heeft geleid. In een ‘professioneel programma dat hockeyinhoudelijk van een hoog niveau is’ groeide Oranje uit tot de absolute nummer 1 van de wereld. De ploeg werd onder leiding van bondscoach Alyson Annan wereldkampioen, olympisch kampioen en meerdere keren Europees kampioen.
‘Onprettige, kwetsende en dubbelzinnige interacties in relatie tot de bondscoach’
Maar de andere kant van de (gouden) medaille was zwart voor een aanzienlijk deel van de speelsters. ‘In de prestatiecultuur raakten openheid, eigenheid en eerlijkheid op de achtergrond. Speelsters en stafleden gingen aangepast gedrag vertonen door cultuurkenmerken, selectiedruk, sportieve ambitie en angst door kwetsende/dubbelzinnige interacties’. In het conclusies van het rapport wordt (alleen niet met naam) ondubbelzinnig verwezen naar de in januari vertrokken Annan. De speelsters ervoeren ‘onprettige, kwetsende en dubbelzinnige interacties in relatie tot de bondscoach’, staat in het rapport van Fijbes Consultancy.
Dat bureau werd vorig jaar door de KNHB ingeschakeld nadat in de evaluatie van de gewonnen Olympische Spelen duidelijk werd dat een aanzienlijk deel van de spelersgroep grote moeite had met de prestatiecultuur bij Oranje. De KNHB greep in, stelde een externe begeleider en vertrouwenspersoon aan. Daarnaast werd een onafhankelijk onderzoek ingesteld. Nog voor het onderzoek was afgerond, trok Annan haar conclusies. Zij kon zich niet vinden in de veranderingen die de speelsters en de hockeybond wilden doorvoeren en vertrok in januari. Haar taken worden tot en met het WK deze zomer in Nederland en Spanje overgenomen door haar voormalige Duitse assistent Jamilon Mülders.
Bondscoach Alyson Annan vertrok in januari. Foto: Koen Suyk
Reactie KNHB
Fijbes Consultancy sprak in januari en februari met 47 betrokkenen rond het Nederlands team, waaronder speelsters, oud-speelsters, (oud-)stafleden en betrokken bestuurders. Het bureau trekt in haar rapport niet alleen conclusies, maar doet de KNHB ook een vijftiental aanbevelingen om misstanden in de toekomst te voorkomen. Fijbes adviseert een cultuurverandering door te voeren. Daarbij moeten de sterke kenmerken worden behouden om succes te kunnen blijven behalen, maar dienen speelsters zich veilig te voelen en zichzelf te kunnen zijn. In het rapport wordt ook hardop de vraag gesteld of Oranje wel moet blijven deelnemen aan de FIH Pro League.
De KNHB zegt in een schriftelijke reactie ‘de uitkomsten van het onderzoek volledig te erkennen’. De bond vindt deze ‘onwenselijk, concludeert dat het prestatieklimaat niet veilig genoeg is geweest en betreurt dat. De KNHB omarmt dan ook de aanbevelingen van de onderzoeker, neemt haar verantwoordelijkheid en streeft ernaar de aanbevelingen zo snel mogelijk door te voeren.’
Volgens de bond zijn er inmiddels al ‘een aantal verbeteracties en/of besluiten genomen in lijn met de aanbevelingen’. Zo gaat de bond een periodieke welzijnscheck invoeren voor alle spelers, speelsters en stafleden van alle nationale teams inclusief de nationale jeugdteams, krijgen alle spelers en stafleden elke jaar een evaluatiecheck, komt er via het Centrum voor Veilige Sport Nederland een onafhankelijke vertrouwenspersoon en is de KNHB gestopt met de potentialgroep.
8 Reacties
robertdewijn
Wat een ontzettend dappere daad is dit geweest van degene die dit hebben aangekaard en wat is hier goed mee omgegaan door de bond. Chapeau aan alle betrokkenen en op naar betere tijden met hopelijk net zo veel medailles.
jan-willem-dekker
Nu nog een onderzoek bij de nationale jeugdselecties (al jarenlang dezelfde groep spelers/speelsters) naar cultuur, belangenverstrengelingen en kwaliteit van (door)selecteren.
robdux
En wat dacht je van het altijd in dezelfde vijver vissen bij het aanstellen van volgzame (assistent) bondscoaches / clubcoaches.
marit_r
Eens, als je niet op jonge leeftijd geselecteerd wordt kom je er eigenlijk nooit meer terwijl sommige speelsters later tot bloei komen en op die leeftijd de druk nog niet goed aankunne
rudi wortmann
als je de aanbevelingen van het raport van Fijbes leest, dan valt het op dat er echt te weinig toezicht was/is op hoe ons dames team heeft gefunctioneerd. Ik neem aan dat er rapporten zijn van de spelers groep (meestal ervaren speelsters) en de staff (waar de bondscoach een grote stem heeft). Maar dat is koffie dik kijken engebaseerd om mijn eigen ervaring. Tot op heden is Annan als de ‘grote schuldige’ afgeschreven, maar ik denk dat we als organisatie daar meer aan hadden kunnen doen, door bv preventie, bewaken van normen en waarden, en begeleiding aan te bieden. Ik denk dat openheid naar de leden van de bond (dus wij allemaal) op de hoogte moeten worden gehouden dat de bond onze teams goed begeleid. Dus staff en spelers. Dit geldt voor mannen en vrouwen teams van alle leeftijden. Wat we hadden voorkomen is wat nu is gebeurd: Een beschadigde bondscoach en een verdeelde en partly beschadigde spelers groep. Dit mag een bond als de KNHB zich ten sterkste aantekenen. Als 16e punt wil ik graag aan dit rapport toevoegen dat de bond hier samen met de teams uit moet komen. Met als taak dat de cultuur niet alleen wordt veranderd maar ook bewaakt.
albert-monpelliergmail-com
Cultuur ontstaat door verschillende soorten oorzaken. Cultuur is alles wat door de mens is gemaakt en wordt voortgebracht, dus zowel voorwerpen (materiële cultuur) als dingen die bedacht zijn (ideeën, theorieën, wetten, normen en dergelijke) Hoe en wat trainen wij? Laten wij de media hier niet vergeten. Suggestieve en insinuerende vragen die worden gesteld. Wat mag je wel zeggen en wat niet. Killing lijkt mij. Onderzoeksbureau’s die dan met een onderzoek komen en dan 1 voor 1 gesprekken aangaan met speelsters en dan vage conclusies trekken is niet altijd legitiem te noemen. Sommige personen bij deze bureaus denken altijd de sport psychologische bijbel te hebben met de goede antwoorden en praten naar de mond. En zijn ook niet al te neutraal. Goede prestaties waren er in deze zelfde cultuur. Gaat het er niet altijd om je aan te passen in een nieuwe sportcultuur? Bevalt het je dan niet, dan lijkt het mij ook beter om een pas op de plaats te maken. Er ontstaat nu weer een andere cultuur waar het team weer naar andere automatismen moeten gaan zoeken.😏 Het zal wel weer een proces worden genoemd. Oudere en ervaren speelsters die zich wel conform vonden in de oude sportcultuur zijn de winnaars en staan nu als verliezers en vragen zich af…. Wie zijn er nu te vertrouwen? Ik zie het woord verschijnen als vriendjespolitiek en meer van die onzin…Het is aan een coach om te kijken is er een klik met de desbetreffende persoon die nieuw is in het team? Pas diegene zich aan ja of nee? Nederland heeft een sport klimaat waar ze bij sommige sporten denken mensen met fluwelen handschoenen moet behandelen. Hockey, tennis, golf zijn daar wel goede voorbeelden van. Bemoeienissen (ouders die weer vriendschappelijk andere ouders in een kliek kennen met veel achter de ellebogen, manipuleren en stoken) van buiten een bepaalde cultuur zijn altijd stoorzenders. De dame in kwestie die wel genoemd wordt Alyson Annan moet het boetekleed aantrekken. Namen die hebben gepraat of beter gezegd hebben geklaagd blijven uit de luwte. Het lijkt mij nu hetzelfde te zijn “weer kan men zijn of haar ei niet kwijt” ze worden weer de mond gesnoerd 😶 O jee er heerst weer een nieuwe cultuur. Heel veel schone schijn en we gaan weer verder met de orde van de dag. Zo vermoeiend want er zijn nooit winnaars. Alyson’s legacy is no more? Shame on you, to break someone down!
robdux
Je doet nogal wat aannames. We weten de details niet.
Runa Honig
Mijn mening hierover is niet mild. Wat mij betreft heel veel open deuren, jeukwoorden en managementjargon, zoals ik die zo vaak lees in dit soort rapporten. Wat zegt dit nu eigenlijk? En hebben we het hier over topsport? De knhb organisatie mag zichzelf dit hele gebeuren aanrekenen. Slap en niet scherp genoeg. In een normaal bedrijf lig je er gewoon uit. Ik zou zeggen kies juist voor een individuele benadering: selecteer en train meer op mentale weerbaarheid, assertiviteit en zelfsturing. De speelsters kunnen de oorzaken van hun problemen wel externaliseren en Annan de schuld geven, maar dan neem je geen eigen verantwoordelijkheid en het is juist zaak je eigen aandeel hierin kritisch te beschouwen. Dan verandert er iets. Niet als je het bij een ander legt. Hoe hoger je komt, des te groter is de druk, des te onveiliger het meestal wordt. Zo is het ook in het gewone werkleven. Daar moet je mee leren omgaan.