De Waard: ‘Hoop dat iedereen op deze Spelen zichzelf kon zijn’

Er zijn al heel veel woorden geschreven en gesproken over de veranderde cultuur bij de Oranjevrouwen. Onder Paul van Ass moesten de Spelen heel anders worden dan in 2021. Andere teamnormen, die moesten leiden tot hetzelfde resultaat: goud. En dat gebeurde. Aanvoerder Xan de Waard hoopt dan ook dat Parijs 2024 op ieder vlak onvergetelijk is geweest. ‘Bij zilver had men ons wellicht als prinsessen beschouwd.’

Na een paar minuten praten over de gigantische verschillen tussen beide olympische toernooien, laat De Waard haar hart spreken. Natuurlijk waren deze Spelen anders door de Oranjezee aan mensen, in plaats van het coronalege stadion in Japan. Is het specialer om na afloop in tribunes te klimmen vol vrienden en hele families, dan met een mondkapje op naar lege stoeltjes te zwaaien. Maar het gevoel dat bij deze Spelen hoort zit dieper bij Oranje. Zo diep dat het een gouden plak meer kan laten glanzen.

‘Ik hoop dat deze Spelen voor iedereen een fijne herinnering opleveren. Dat je niet, ondanks een eerste plaats, toch met een bitter gevoel op iets terugkijkt. Dat gun ik deze groep enorm. Tuurlijk, het is niet altijd leuk, want er moet gewoon gepresteerd worden. De coach kan gewoon harde dingen zeggen, er is stress, noem maar op. Maar uiteindelijk wilde ik graag dat iedereen een mooi tijd zou hebben. Een tijd waarin iedereen helemaal zichzelf kan zijn.’

‘Ik kan natuurlijk niet voor iedereen spreken. Maar ik hoop echt dat dit gelukt is. Als dat zo is, zijn de Spelen helemaal geslaagd.’

Foto: Willem Vernes

Genieten van Nadal en schaterende Insta-filmpjes

Natuurlijk zijn het woorden met een lading. Ze passen bij de nieuwe cultuur die onder Paul van Ass is neergezet. Hij gaf de speelsters meer ruimte. De lach was belangrijker dan ooit. Die woorden sluiten ook aan bij de uitspraken van De Waards maatje Maria Verschoor, die voor Parijs al hardop hoopte dat dit toernooi ‘haar leukste toernooi ooit’ zou worden.

Natuurlijk is het bruggetje naar de vorige Spelen, toen nog onder Alyson Annan, snel gemaakt. Ook toen werd er goud gepakt, maar sneuvelde de Australische een paar maanden later omdat haar aanpak allesbehalve matchte met het grootste deel van de groep. De Waard: ‘Elke gouden medaille is mooi. Het is ook niet compleet zwart-wit. Maar ik vind het ontzettend belangrijk om ook plezier te hebben. Kan doen en laten wat je wil, zonder dat er een oordeel aan vastzit. Dat niemand naar je kijkt of diegene wel, weet ik veel, gefocust is.’

Tussen de serieuze woorden door, komt er een lach. Eentje over de voorbije weken. Waarin ze haar teamgenoten selfies zag maken met de grote sporthelden der aarde. Van Rafael Nadal tot Serena Williams. Waarin op Instagram schaterende filmpjes werden gedeeld vanuit de eetzaal van het sportersdorp. Speelsters met hun drieën op een fiets zaten en in de gigantische olympische ringen klommen als ze daar zin in hadden. Ze ziet het zo vlak na de finale zo voor zich. En dat maakt haar blij. ‘Dat je soms ook even toerist mag zijn in het dorp, dat is toch prachtig. Neem zoveel foto’s als je wil. Iedereen is professioneel genoeg dat als het erom gaat, dat die focus omgaat.’ 

Kortom: genieten van een bijzondere tijd, terwijl er ook geleverd moet worden. ’Precies.’

Foto: Willem Vernes

De torenhoge verwachtingen

En dat genieten was er door de combinatie van de strikte coronaregels en de minder vrije teamcultuur, dus minder in Tokio? ‘Dat geldt niet voor iedereen, maar ik denk dat een aantal dat zo wel hebben gevoeld. Wel als ik voor mezelf spreek. Ik was toen niet altijd honderd procent mezelf, al hebben we daar natuurlijk ook mooie momenten gehad.’

Los van die vrije sfeer, was er in Parijs ook wel degelijk de prestatiedruk. Die was torenhoog. Een gevolg van de suprematie van het laatste decennium. Sinds het gewonnen WK van 2014 – waar De Waard trouwens ook al bij was – verloor Nederland op een mondiaal toernooi alleen de OS-finale van 2016. Voor de rest was het winnen, winnen en nog eens winnen.

Het maakte Oranje met een enorme afstand de favoriet voor goud in Parijs. ‘Ik ben trots dat dit, met een andere aanpak, het resultaat is. Als we dat niet hadden gehaald, zouden we ongetwijfeld onderuit worden gehaald door de buitenwereld. Dan had men gevonden dat het prestatieklimaat toch anders of beter had gemoeten. Waren we wellicht als prinsessen gezien die het op hun eigen manier wilden doen.’   

‘Maar echt. Dat zijn we niet. We hadden het recht om het deze keer anders te willen.’