Toptalent Jonas de Geus keek altijd naar Xavi

Vorig jaar werd Jonas de Geus (19) met Nederlands A gekozen tot beste speler van het EK in Ierland. Een jaar later werd hij Europees kampioen met het Grote Oranje. Ondertussen is hij derdejaars student economie en bedrijfskunde op de UVA. Middenvelder De Geus vertelt over zijn stormachtige ontwikkeling.

‘Xavi’. Om de hoek van de Universiteit van Amsterdam, bij Artis, twijfelt Jonas de Geus geen moment. Met liefde legt hij uit waarom hij zo’n fan is van de voormalig spelmaker van FC Barcelona. Uitgebreider dan hij over zijn eigen spel zal praten. ‘Xavi onder trainer Guardiola.’ De Geus doet nu z’n armen omhoog. ‘Die Xavi verliest nooit de bal. Komt nooit in een duel. Oogt onaantastbaar op het veld, maar is best klein (1,68, red.).’

Het is een beetje alsof De Geus zichzelf beschrijft, want de middenvelder hockeyt steeds meer naar z’n Spaanse evenbeeld op het voetbalveld. De Geus moet fysiek nog stappen maken, maar als hij op dreef is lijkt hij ogen in z’n rug te hebben. Dan hockeyt hij op internationaal niveau of het hem geen moeite kost en weet hij altijd de juiste beslissing te maken. ‘Hij leest het spelletje zó goed. Hij is zo slim, zo balvast. Jonas is een bizar goede hockeyer’, zegt vriend en teamgenoot Terrance Pieters, die sinds de C’tjes van Almere met De Geus hockeyt.

De Geus vindt het woord ‘pre-scannen’ al bijna een cliché, omdat elke hockeycoach daar over praat tegenwoordig, vindt hij. Maar pre-scannen, het van tevoren weten wat jouw positie is op het veld en waar de anderen staan, is waar de sluwe De Geus in excelleert.

Jonas de Geus met overzicht, in de wedstrijd op het EK 2017 tegen Oostenrijk. Foto: Willem Vernes

Meedraaien op het middenveld van het Nederlands elftal is voor hem een voorrecht. Het zegt genoeg dat hij als enige talent op de HWL3 in Londen mocht meedoen met de sterkste linies van Oranje. Met spelers van topclubs als Billy Bakker (Amsterdam), Seve van Ass (Rotterdam), Robbert Kemperman (Kampong) en Valentin Verga (Amsterdam). De vijfde middenvelder in Londen: Jonas de Geus, van degradatiekandidaat Almere.

Een paar dagen ervoor had hij met de beslissende shoot-out zijn club Almere in de Hoofdklasse gehouden. Als laatste sloot hij aan in Londen. Hij presenteerde zich op het wereldtoneel als iemand om rekening mee te houden. Zelf bagatelliseert hij het. De Geus had naar eigen zeggen toch niets te verliezen na de degradatiewedstrijden en dus speelde hij vrijuit. ‘Vooral zo snel mogelijk de bal bij een van de andere middenvelders inleveren’, lacht hij als het over zijn beroemde collega’s in de middenlinie gaat.

Het talent begon met hockeyen in Almere op straat, met zijn vrienden Daniël de Haan, Daan Hoepman, Timo Jonker en Justo Engelander van Almere. Sinds zijn zestiende hockeyt De Geus in het eerste. Hij speelde vorig jaar het EK in het Ierse Cork met Nederlands A en mocht meteen aansluiten bij Jong Oranje, dat zich voorbereidde op het WK in het Indiase Lucknow in december. Mede door het uitvallen van de geblesseerde Lars Balk stond de piepjonge De Geus dat hele toernooi centraal op het middenveld. Toen hij terugkwam in Nederland, belde bondscoach Max Caldas. Of hij meeging naar de trainingsstage in Zuid-Afrika? Daar speelde De Geus tegen Zuid-Afrika zijn eerste officiële interland en leerde hij wat topsport inhoudt. Toen de sfeer soms wat al te jolig werd bij het zwembad in Zuid-Afrika, kwam Caldas de jongens even vertellen dat dit wel een trainingsstage was en het Nederlands elftal, en geen Jong Oranje.

Jonas de Geus blijft ijzig koel in zijn tweede shoot-out en geeft Schaerweijde-doelman Matuszak het nakijken. Hij zet de keeper op het verkeerde been, zoals hij dat met spelers ook vaak doet. Met deze shoot-out houdt hij Almere in de Hoofdklasse. Foto: Frank Uijlenbroek.

De Geus mocht na Zuid-Afrika met de groep blijven trainen, in tegenstelling tot zijn teamgenoot Terrance Pieters. Zijn propedeuse bedrijfskunde aan de universiteit had hij al gehaald. Ook daar was hij er vroeg bij. Het talent dat nog bij zijn ouders in Almere woont, is al derdejaars student. Hij sloeg op de basisschool groep drie over. In 2017 leerde hij het topsportleven kennen. Noodgedwongen liet hij één vak per trimester vallen, zodat hij met het Nederlands elftal kon blijven trainen. Maandag en dinsdag zat hij tot de zomer op Papendal. Woensdag ging hij vaak naar college. Donderdag had hij dubbeltraining met Almere. Op vrijdag had hij tijd om te studeren.

Toen hij ook nog bij de selectie behoorde richting de EK in eigen land, waar hij na Jorrit Croon de jongste was in de selectie, werd dat traject geïntensiveerd. Soms trainde hij wel twaalf keer per week. Zijn rol was niet zoals hij had gedacht. De Geus: ‘Ik dacht dat ik echt als jonkie het water moest dragen, maar zo ging het helemaal niet. Ik werd echt goed opgevangen en de oudere jongens zeiden dat ik gewoon hetzelfde moest doen als wat ik bij Almere doe. Dat vond ik positief. Maar wat je tijdens die trainingen meemaakt… het niveau. Wat Seve (van Ass) soms doet is ongelofelijk. Een één tegen één met Billy (Bakker) die je elke keer uit je voegen draait. Mirco (Pruyser) die echt elke bal op de goal krijgt. De aannames zijn van zulk hoog niveau. Zij weten van tevoren al wat er moet gebeuren.’

Robbert Kemperman geeft Jonas de Geus een aai over z’n bol nadat de middenvelder van Almere z’n eerste (en tot nu toe enige) doelpunt maakt voor Oranje tegen China, op de HWL3 in Londen. Foto: Frank Uijlenbroek

Het was Kemperman die tegen De Geus zei dat een EK in eigen land een van de mooiste dingen is die je mee kunt maken. De speler van Kampong had het EK in 2009 nog meegemaakt in Amstelveen. Andere teamgenoten vertelden de rookie over hoe bijzonder de WK in Den Haag was. Nog steeds krijgt De Geus kippenvel als hij terugdenkt aan de kanonskogel van Kemperman in de finale tegen België. ‘Ik kijk nog best vaak de video’s terug. Toen Kemp die goal maakte en je dat publiek hoorde, voelde je op het veld gewoon dat we niet meer gingen verliezen, ook al stonden we nog 2-1 achter.’

De eerste harde les had De Geus al geleerd op het EK, na de 0-5 nederlaag in de poulewedstrijd tegen de Zuiderburen. Het was ook van de minste wedstrijden van de jonge strateeg op het middenveld. ‘Volgens mij heb ik die hele eerste wedstrijd tegen België twee ballen goed geraakt’, zegt De Geus. ‘Ik zei tegen mezelf dat ik op m’n top moest spelen. Dat ik alles goed moest doen. Dat werkte juist averechts. Daardoor speelde ik gehaast. In de bespreking daarna bleek dat ook. Ik moest vertrouwen op wat ik goed kan en gewoon eerst rustig de tijd nemen. Dat zeiden de oudere jongens ook tegen me. Daarna ging het ook beter.’ Als negentienjarige jongen stond De Geus op 27 augustus dan in eigen land – als enige speler van Almere – met de beker van de Europese titel in de hand. Iets meer dan een jaar na het EK met Nederlands A in het Ierse Crok.

Voor wie dacht dat het missen van de HWL Final in India (niet geselecteerd) een prettig rustmoment was voor het talent dat afgelopen jaar zoveel hockeyuren maakte, heeft het mis. De middenvelder die zo kalm overkomt, verraadt zijn fanatisme: ‘Ik vond het wel even zuur. De groep is een tijdje bij elkaar daar en die momenten in India mis ik dan. Het is niet dat ik niet tevreden ben over alles wat ik al heb meegedaan, maar het gevoel was echt dubbel.’ Het vuur brandt in hem, hoewel dat soms moeilijk is te zien bij de sympathieke, maar stoïcijns ogende De Geus. Maar dat vuur zag je bij Xavi ook niet. Dat zag je in zijn spel. Onaantastbaar.

Talenten Joep de Mol, Floris Wortelboer en Jonas de Geus met de gouden medaille van de Europese titel in het Wagener Stadion. Foto: Koen Suyk