Rick Mathijssen: van vlotte babbelaar op slippers tot prijzenpakker

Rick Mathijssen rijgt de laatste jaren de prijzen aan elkaar. Na de dubbelslag bij de vrouwen van Amsterdam in 2019, hoopt hij ook in zijn debuutseizoen bij Bloemendaal op twee titels. Hoog tijd om de regisseur eens zelf in de spotlights te zetten.

‘Zijn eerste mediaoptreden, dat zal ik niet snel vergeten.’ De lach van Eric van der Pol klinkt door de telefoon.

‘Pol’ maakte in 2007 als hoofdcoach van Hurley de eerste stappen in de Hoofdklasse mee van Mathijssen, die hem assisteerde en later opvolgde. ‘Ik kende ‘m niet, maar hoorde goede verhalen over Rick. Hij was 26, 27 jaar en wilde ons graag laten zien dat hij wist hoe het werkt. Een jonge, ambitieuze gozer uit Amersfoort met een vlotte babbel. Hij kon goed een boodschap overbrengen, dat merkte ik al snel. Maakte tactische zaken niet te ingewikkeld en kon zijn keuzes goed beargumenteren. Dat viel goed in de groep.’

Rick Mathijssen in 2011 als coach van Hurley, in gesprek met zijn toenmalige aanvaller Dorith Claushuis. Foto: Koen Suyk

Maar hoe zat het nou met dat media-optreden? ‘Ach ja. We speelden een degradatiepot, ik meen tegen Pinoké. Er zou die dag een item worden gefilmd. Helemaal prima. De wedstrijd was niet zo bijzonder, volgens mij werd het 0-0. Wat wel opviel, was dat Rick die dag – het was een mooie, zonnige dag – op zijn slippers liep. Dat was duidelijk te zien in dat item. Daar baalde hij na afloop wel van. Hij vond het niet zo professioneel van hemzelf. Terwijl hij dat juist wel is. Ik denk dat hij er nu wel om kan lachen. Dat kan je sowieso goed met Rick, lachen.’

Geen joystick-coach

Dat laatste beaamt ook Fleur van de Kieft, die jarenlang de manager was in de Nederlandse jeugdteams die Mathijssen coachte. Ze maakte hem mee bij Jong Oranje – in twee verschillende periodes – en Nederlands A. ‘We zijn goede vrienden geworden en spreken elkaar nog steeds veel’, vertelt de oud-international. ‘Wat ik heel mooi vind aan de coach Rick, is dat hij mensenkennis heeft én tactisch/technisch sterk is. Die combinatie zie je niet zo vaak. Hij is op de hoogte van zijn spelers. Weet wat er thuis speelt, hoe iemand zich voelt.’

Op het WK in 2013 met Jong Oranje. Links assistent Mathijssen, daarnaast Van de Kieft. Rechts op de voorgrond Raoul Ehren, destijds bondscoach. Foto: Koen Suyk

Van de Kieft roemt de verantwoordelijkheid die Mathijssen zijn spelers geeft. ‘Hij is geen joystick-coach, wil zijn team niet tot in het oneindige sturen. Ik merkte al bij Nederlands A dat hij speelsters zelf wil laten leiden. Elin van Erk was toen onze aanvoerder. Een tactisch sterke speelster, dat had iedereen wel door. We speelden een wedstrijd tegen Engeland, toen Rick na een minuten al zei: ‘Elin, zie je hoe ze staan en wat ze doen?’ Elin knikte. Ze wist dus wat er moest gebeuren. Ze kreeg van Rick het vertrouwen om haar plan uit te voeren.’

Kwetsbaarheid

Onder de leiding van Mathijssen veranderden de vrouwen van Amsterdam van ‘net-niet-ploeg’ naar het beste team van Nederland en Europa. Oud-international Kitty van Male, inmiddels gestopt, kan zich het absolute dieptepunt van die periode nog heel helder voor de geest halen. ‘De Europacup in Londen, waar we vierde werden. Niet arrogant bedoeld, maar dat kon echt niet. Het moest anders. Dat besefte iedereen.’

‘We moesten in de spiegel kijken’, vertelt de voormalige spits. ‘Als coach kan je dan naar je groep wijzen. Maar ik weet nog dat Rick ook juist naar zijn eigen rol keek. Hij stelde zich heel kwetsbaar op en stelde daardoor een voorbeeld. Dat zelfreflecteren kan hij heel goed. Hij wil zich steeds verbeteren en kijkt wat het team nodig heeft. We hebben daarna veel meer aandacht besteed aan het mentale deel. Achteraf kan je zeggen dat we daar in Londen de eerste stap hebben gezet naar die latere successen.’

Mathijssen in extase als coach van Amsterdam, als zijn ploeg in 2019 op het veld van Den Bosch de titel pakt. Foto: Willem Vernes

‘Ik denk dat Rick meer boven de groep staat dan in zijn eerste jaren’, zegt Van de Kieft. ‘Ik weet dat hij daar wel een keer tegenaan gelopen is. Als coach moet je natuurlijk ook de persoon zijn die spelers laat afvallen, keuzes maakt. Hij heeft daar een goede weg in gevonden. Kan die beslissingen makkelijker nemen, omdat hij ietsjes verder van het team afstaat.’

‘Jacques’

Mathijssens huidige assistent Stijn van Roosendaal kent zijn bondgenoot op de bank al jaren. ‘We komen oorspronkelijk allebei van Amersfoort, al hadden we daar weinig contact met elkaar. Later, in de tijd dat Rick bij Hurley kwam en ik bij Pinoké zat, bleek dat we veel dezelfde vrienden hadden. Ricks oude maten van Amersfoort noemen ‘m nog Jacques. Van die autocoureur van vroeger, Jacques Villeneuve. Ze vonden Rick op hem lijken.’

Van Roosendaal (links) en Mathijssen, beiden uit Amersfoort, samen bij Bloemendaal. Foto: Koen Suyk

Van Roosendaal noemt Mathijssen ‘een echte professional, die dicht op de groep staat.’ ‘Hij stopt veel tijd in zijn voorbereiding. Weet alles van zijn tegenstanders. Niet alleen van Kampong, Rotterdam of Den Bosch, maar ook van Almere. Wat ik opvallend en heel mooi vind, is dat hij heel veel ruimte geeft aan de staf. Hij vertrouwt je volledig en luistert goed. Een aardig voorbeeld: Bart Post, onze videoman, had laatst een analyse gemaakt over een aantal wedstrijden. Rick gaf hem de ruimte om zijn prestatie ook aan de spelersgroep te geven. Dat had Bart nog nooit eerder gedaan. Hij deed het top trouwens, maar het is ook mooi dat iemand zo’n podium krijgt.’

Vrijheid

Nog over die persoonlijke ruimte gesproken. Van Male herinnert zich nog een periode waarin ze buiten de boot viel bij Oranje. ‘Ik zat dus niet lekker in mijn vel. Rick gaf me toen de vrijheid die ik als speelster nodig had. Ik kon lekker hockeyen en vond het plezier terug. Uiteindelijk ging het zo goed, dat ik weer bij Oranje kwam en ook nog meeging naar de Olympische Spelen. Rick en ik hebben echt weleens gebotst. Zijn beiden direct in het veld, recht voor z’n raap. Maar ik ben ‘m echt dankbaar voor zijn aanpak op dat moment. Hij voelde precies aan waarmee ik het beste geholpen was.’