Annan: ‘Ik moet mentaal net zo fit zijn als de speelsters’

Een hitteplan. Een jetlagprotocol. En ondertussen natuurlijk de finetuning op de laatste trainingen. Alyson Annan doet er alles aan om haar speelsters te laten pieken in Tokio. Maar hoe zorgt de bondscoach er zelf voor dat zij op haar best is tijdens de Spelen?

‘Ik heb naar deze periode gehunkerd’, zegt Alyson Annan, op een donderdagochtend begin deze maand in het Wagener Stadion. ‘Om eindelijk met elkaar de laatste stappen te zetten. Om echt een langere tijd samen te zijn. Vanaf april tot het EK heb ik de groep nauwelijks gezien. Was het ook door blessures vooral veel ‘managen buiten het veld. Nu gaan we elkaar vier weken dagelijks zien. Zo samen naar de Spelen toewerken, dat vind ik het leukste dat er is.’

Ze kijkt naar haar rechterpols. Daar draagt Annan een soort smartwatch, alleen kan je op dit exemplaar niet de tijd aflezen. ‘Dit apparaatje meet mijn dagelijkse activiteit. Aan de onderkant zitten sensoren, die zijn gekoppeld aan een app. Hierdoor wordt mijn hartslag, beweging en slaap gemeten. Het is mijn monitor, die mij helpt om bewuster bezig te zijn met mijn eigen fitheid. Goed slapen is bijvoorbeeld voor mij heel belangrijk. Maar ik weet uit eerdere piekmomenten dat dit niet altijd goed lukt.’

Na de gewonnen EK-finale tegen Duitsland tussen haar speelsters. Foto: Koen Suyk

Analyseren tot diep in de nacht

Annan denkt meteen terug aan het EK. ‘Toen hadden we een avondwedstrijd en was ik tot diep in de nacht aan het analyseren. Ik ben altijd vroeg wakker, dus krijg ik op zulke dagen heel weinig slaap. Ik heb het nodig dat iemand of iets dan zegt: ho, stop. Je doet te veel. Dan moet ik daarop anticiperen. Want ik weet, dat ik die rust – zeker bij de hitte in Tokio – nodig heb. Dan blijf ik scherp.’ Lachend: ‘Ach, je leert jezelf ook steeds beter kennen. Hoe ik me gedraag als ik minder scherp ben. Dus moet ik daar ook naar handelen. Ik moet mentaal net zo fit zijn als de speelsters.’

Onbewust verwijst ze naar de vorige Spelen, toen Annan in de halve finale tegen Duitsland een black-out had. Zij meende dat er nog een kwart te spelen was, terwijl er shoot-outs moesten worden genomen. Een moment dat veel vragen opriep bij Annan. Waarom overkwam haar dit? Het is nu een gesloten boek voor de bondscoach. Het is leermoment geweest in haar toen nog prille carrière als internationale coach. In het najaar van 2016 – een paar maanden na Rio – concludeerde Annan, die direct haar verontschuldigingen aanbod aan haar speelsters, dat ze fitter van geest had moeten zijn.

Annan tijdens de halve finale van het EK tegen België. Op de voorgrond Stella van Gils. Foto: Koen Suyk

Rust houden en het analyseren van haar eigen team en de tegenstander. Het lijkt elkaar – zeker in een extreem vol toernooi – tegen te spreken. ‘Soms wel, meestal niet. De druk is een stuk minder dan tijdens de vorige Spelen. Toen gaf ik veel minder uit handen. Was ik aan het overanalyseren. We hebben nu al veel werk kunnen doen. Ik weet van alle andere teams hoe zij spelen. Voor 96 procent zijn we klaar. Dat geeft rust.’

Het maakte niet uit hoeveel ik sliep, als ik alle informatie maar had. Zo extreem ben ik niet meer. Alyson Annan

Even de blik op het heilige gras van het Wagener, waar de Oranjevrouwen een maand eerder Europees kampioen werden. ‘Misschien klinkt het heel simpel’, zegt Annan. ‘Maar de speelsters en ik kennen elkaar ook veel beter dan 4,5 jaar geleden. Toen stond er deels een andere groep. Maar ik was ook een andere coach. Een coach die zichzelf compleet wegcijferde. Het maakte niet uit hoeveel ik sliep, als ik alle informatie maar had. Zo extreem ben ik niet meer. Als ik nu terugkijk, was ik echt een beginnende bondscoach. De groep had buiten het veld veel meer aandacht nodig dan ik verwacht had. Het was, toen ik kwam, wat onrustig. Nu is er helemaal niet zo’n fase geweest. Kunnen we elkaar beter lezen.’

Een voorbeeld? ‘Ik ben wel eens als eerste in de spelersbus gaan zitten. Stilletjes in mijn eentje. De speelsters dachten dat ik gespannen was. Maar eigenlijk was er niets aan de hand. Ik zocht alleen even de rust op. Bij de meesten weten wij als staf al hoe het met ze is, als wij ze aankijken. Andersom is dat hetzelfde, trouwens.’

Foto: Willem Vernes

Het uiterste verlangen

Als coach is Annan veeleisend. ‘Alles draait om prestaties. Ik hoor vaak – te vaak – het woord proces. Maar als je te lang in het proces blijft, kom je nooit tot een resultaat. Het moet niet meer zijn dan een raamwerk. Een checklist die je afvinkt. Van de meiden verlang ik het uiterste. Elke bal die ze slaan, moeten ze zo goed mogelijk willen slaan. Het gaat om de beste willen zijn, goud willen winnen. Ik ben degene die het beste uit die individuen wil halen. Moet halen.’

En dus uit zichzelf. ‘Ik ben scherp op mijn eigen signalen. Ik vergeet een tas. Waarom vergeet ik die? Is het scherpte? Heb ik goed geslapen? Ben ik voldoende buiten geweest? Genoeg gewandeld? Niet alleen de spelers moeten op hun best zijn. Dat eis ik ook van mijzelf.’