Comeback-koningin Kitty van Male móét en zál een WK spelen  

Twee magische doelpunten in de olympische finale kleurden de sprookjesachtige comeback van Kitty van Male in het Nederlands elftal goud, ook al bleek het ‘slechts’ genoeg voor zilver. Gelukkig stopt de 28-jarige blondine niet na haar beste wedstrijd ooit met Oranje. Daarvoor is de pijn van het tot twee keer afvallen voor het WK en het gemis van een toernooi in eigen land te groot.

In oktober liep Kitty van Male het appartement binnen op de achttiende verdieping in het centrum van Rotterdam, om hét nieuws aan haar vriend Sjoerd Gerretsen te vertellen. Ze wil nog minimaal twee jaar door. Dat betekent weer veel dagen en avonden zonder zijn vriendin, als Van Male straks op Papendal traint of op trainingsstage is in het buitenland. Met dat vooruitzicht vroeg Gerretsen – hoofdklassehockeyer bij Rotterdam – uitgebreid naar haar motivatie.

Rotterdam. Kitty van Male en Sjoerd Gerretsen. Foto: Willem Vernes

‘Omdat ik het Nederlands Elftal nog steeds superleuk vind. Ik wil een WK meemaken en ik gá dat ook meemaken. Ik heb nog nooit een toernooi in eigen land mogen spelen. Het WK in Den Haag niet in 2014. De HWL niet. De Champions Trophy niet. Straks is het EK in Amstelveen, in mijn oude achtertuin. Ik ben opgegroeid in die wijk. Achter de snackbar die je tegenkomt als je het Amsterdamse Bos uitloopt.’ Met deze argumentatie kon Gerretsen leven. Maar het is geen eenrichtingsverkeer in hun relatie. Vandaar dat de voor Amsterdam spelende Van Male twee jaar geleden naar Rotterdam verhuisde om daar samen te wonen met Gerretsen. De havenstad bevalt nu zo goed, dat ze niet meer naar de hoofdstad terugkeert.

Eerst het dieptepunt bereiken

Over de miraculeuze comeback in Oranje van Van Male is veel geschreven. In de zomer van 2015 gaf ze zichzelf geen kans om Rio te halen. Bondscoaches Max Caldas en Sjoerd Marijne lieten haar buiten de selectie. Ze moest het dieptepunt bereiken, voordat ze begreep wat ze moest doen wat ze echt goed kan: op haar eigen gevoel vertrouwen, op zichzelf focussen en heel fit zijn.
Het hockeystel is nu zeven jaar samen, maar zelfs Gerretsen kon zich nog verbazen zich over de maniakale aanpak van zijn vriendin, toen ze weer was geselecteerd onder de nieuwe bondscoach Alyson Annan. ‘We zijn twee sportmensen in één huis,’ vertelt hij. ‘Maar ik was degene die een voorbeeld aan haar kon nemen. Als we op vrijdagmiddag met vrienden op het terras een biertje dronken, nam zij als enige een spa rood. Normaal aten we op zondagavond na de competitiewedstrijd samen een pizza. Nu moest er per se een salade op tafel staan. Ik vroeg me af of ze niet doorsloeg. Maar zij had het plezier in hockey weer teruggevonden en vond dit soort dingen er gewoon bij hoorden.’

Halverwege de samenvatting liep Van Male weg

De emoties waren zó lang zó groot na de verloren olympische finale tegen Groot-Brittannië (3-3 en Oranje miste alle shoot-outs), dat het tot oktober duurde dat de aanvalster de samenvatting terug kon zien. Zelfs toen, thuis op de bank in Rotterdam, liep de hockeyster halverwege de samenvatting weg. De tranen kwamen te snel. ‘Het was niet alleen de pijn dat we goud hadden verloren. Ik besefte me ook dat je nooit meer zoiets gaat spelen.’

De goals die ze maakte staan nog steeds als een huis. De 1-1: een schitterende backhand in ‘het dak’ van het doel, nadat ze de Britse goalie Maddie Hinch had gepasseerd. De 3-2: een mooie strafcornervariant, die zij als aangever perfect in het goal flatste. Hockey.nl laat Van Male nog een keer de juichfoto zien na de backhand.

Na de 1-1 in de olympische finale. Foto: Mark Kolbe/Getty Images

De blik van een kampioen

‘Oh mijn god. Wat een blik hè,’ zegt ze aan de Rotterdamse keukentafel. ‘Zo intens heb ik mezelf nog nooit gezien. Dit is zo anders dan dat ik buiten het veld ben. Ik kreeg na die goal overal kippenvel. Mijn haren stonden recht overeind. Het was gruwelijk gaaf dat ik hem er zo goed in schoot. Ik weet nog dat ik voor de wedstrijd met Kelly Jonker en Carlien Dirkse van den Heuvel de Britse keepster Maddie Hinch had geanalyseerd. We wisten dat zij als een gek zou komen uitrennen. Dus ik dacht alleen maar: trek die bal breed. Trek die bal breed.’

‘Ik wist gewoon niet wat ik moest doen’

Ook de 3-2 was bijzonder en had zomaar het winnende doelpunt van de Olympische Spelen kunnen zijn. ‘Toen Caia (van Maasakker) die bal naar mij speelde, wist ik voordat ik de bal had geraakt, dat het een goal zou worden. Hij kwam perfect. Het is een variant die Naomi van As normaal speelt. Ik train er vaak op, maar had het nog nooit bij het Nederlands Elftal in de wedstrijd gedaan. Na die goal rende ik weg. Dat doe ik normaal nooit. Ik wist gewoon niet wat ik moest doen.’

Meteen na de verloren finale kwam assistent-trainer Santi Freixa naar haar toe. Hij zei: ‘Weet je wie er ook ooit twee keer scoorde in een olympische finale? Alyson Annan.’ De bondscoach deed dit tijdens de Olympische Spelen in 1996 in Atlanta. Zij werd olympisch kampioen in 1996 en 2000. De reactie van de spits: ‘Oké, dan had ik er nog een moeten maken, dan waren we kampioen geworden.’

Jeugd in het Amsterdamse Bos

Haar vader zei altijd al, toen zij in de jeugd van Pinoké speelde: ‘Als we iets te laat bij de wedstrijd komen, heb jij de bal er al in liggen. Jij schiet altijd uit de startblokken.’

En inderdaad: als Van Male het kunstgras betreedt, maakt ze een transformatie door. Vindt ze ook zelf: ‘Kitty buiten het veld is bescheiden en lief. Sjoerd noemt het naïef. Omdat ik altijd rekening houd met anderen. Omdat ik op m’n werk altijd degene ben die zegt: ‘Ik help je wel even.’ Maar op het veld heb ik schijt. Dan heb ik honger naar de bal. Dan loop ik door je heen als het moet. Terwijl ik buiten het veld sorry zou zeggen.’

Foto: Willem Vernes

Dat is niet hoe de mensen Van Male in Rotterdam kennen. Ze loopt als student Sociaal Pedagogische Hulpverlening stage bij Rotterdam Sportsupport. Ze is er vooral om de kinderen te laten hockeyen, zodat ze daarna  lid kunnen worden van hockeyclub Delfshaven of hockeyclub Feijenoord.

‘Voor mij lijken de Olympische Spelen daarom alweer jaren geleden, omdat ik snel 32 uur in de week stage ben gaan lopen. Ik moet elke ochtend vroeg m’n bed uit. Ik help de kinderen met problemen, de kinderen met overgewicht of uit probleemwijken. Veel kinderen weten helemaal niet wie ik ben. Soms is het moeilijk. Er zitten kinderen bij, waar een permanente sigarettenwalm vandaan komt. Of jongetjes waarvan al hun tanden zijn weggerot, omdat er geen geld is voor de tandarts. Daar schrik ik echt van, maar ik probeer er voor iedereen te zijn.’

De kar trekken met de andere routiniers

Vanaf januari maakt de stage weer plaats voor tophockey. Van Male is ook hard nodig bij Oranje. Na het vertrek van Maartje Paumen, Ellen Hoog, Naomi van As en Willemijn Bos en de sabbatical van haar goede vriendin Eva de Goede, is zij straks een van de laatste overgebleven ervaren krachten. Maar verwacht niet dat Van Male zich nu als enorme voortrekker gaat opstellen. Dat was juist een valkuil die leidde tot het missen van het WK in 2014.

De weg richting het EK in Amsterdam begint met een trainingskamp in Spanje, met een grote groep van 32 potentiële internationals. Een eerste stap op weg naar het afvinken van haar Oranje–bucketlist: Een groot toernooi in eigen land en daarna haar eerste (en laatste) WK. Sjoerd Gerretsen zal nog minimaal twee jaar met een international samenwonen: ‘Het offer dat ik moet brengen ben ik inmiddels gewend. Zij zal vaak naar Papendal moeten. Dat is voor mij minder gezellig. Maar ik weet hoe graag zij het wil, dus laat ik haar daarin vrij. Al haar opofferingen zag ik afgelopen jaar terug in Rio. Ik had haar nog nooit zo goed zien spelen als in die finale. Ze was zó fit en zó sterk. Kit was helemaal down na de finale. Maar ik zei: je hebt twee keer gescoord in de olympische finale. Daar mag je zó trots op zijn.’

Foto: Willem Vernes