Topcoach Masterclass Alyson Annan: 9 tips hoe je moet scoren
In de serie ‘Topcoach Masterclass’ delen topcoaches hun lessen. Deze week Alyson Annan, bondscoach van de Oranje Dames en voormalig wereldspeelster van het jaar. Zij werd driemaal uitgeroepen tot beste coach van de wereld. De geboren Australische scoorde 166 doelpunten in 228 interlands voor de Australische ploeg die twee olympische titels en twee wereldtitels veroverde.
‘Het is heel Nederlands om heel veel kansen te creëren en veel doelpogingen te hebben’, vindt de Oranje-bondscoach, die als voorbeeld voor deze Topcoach Masterclass de voorbereiding op het gewonnen WK in 2018 aanhaalt.
In de voorbereiding op dit toernooi focuste Annan zich samen met haar staf op de cirkelpenetraties en het rendement, om te kijken waar de meeste winst te halen was. De Oranje Dames haalden genoeg cirkels, maar er volgden te weinig doelpogingen. En de doelpogingen die er kwamen hadden niet het beoogde rendement.
Training Nederlands Elftal Dames, 2017. Alyson Annan met een scoringsoefening. Foto: Willem Vernes
Een doelpoging of een strafcorner halen als je in de cirkel bent
Annan ging toen eerst met de staf kijken hoe de doelpogingen tot stand kwamen: ‘Wij analyseerden hoe we de kwaliteit van de doelpogingen konden verbeteren, en vanaf welke positie ze kwamen. Specifiek hebben we gekeken wat er aan een doelpoging vooraf gaat. Wij gingen ons daarbij focussen op de eindpass, wat wij de scoringspass zijn gaan noemen. De pass naar een speler in de cirkel, die daarna kan aannemen en schieten of scoren.’
Ook het rendement moest omhoog, als de cirkel werd bereikt. ‘Je wilt als je bijvoorbeeld 23 cirkelpenetraties hebt 20 keer rendement halen. Rendement is een doelpoging of een strafcorner. Het kan natuurlijk zijn dat de tegenstander de bal afpakt. Dat verlaagt de effectiviteit in de cirkel. Maar het percentage ‘geen doelpoging uit een cirkelpenetratie’ zou zo laag mogelijk moeten zijn. Daar hebben we toen hard aan gewerkt, voor het WK. Dat is toen beter geworden.’
Superspits Alyson Annan die op het WK 1998 in Utrecht tegen Oranje scoort. Een van haar 166 doelpunten in 228 interlands. Foto: KNHB/Jeroen van Bergen
Tips van Alyson Annan voor het scoren van doelpunten
Tip 1: Zorg dat je stilstaat
‘Iedereen kan een goal scoren. Zorg alleen dat je stilstaat. Hockeyers hebben de neiging om veel te snel en te gehaast te schieten en veel in de cirkel te lopen. Het verschil tussen een goede en een matige doelpoging zit in de voorbereiding.’
Tip 2: Een doelpunt maken is als het bakken van een taart. Voorbereiding is alles
‘Als ik de jeugd training geef, vergelijk ik het scoren van een doelpunt met het bakken van een taart. Om een taart te bakken heb je ingrediënten nodig. Voordat je de taart in de oven gooit, moet de voorbereiding kloppen. Ik vertel de kinderen dat de cirkel de oven is. Voordat je op goal slaat, moet alles daarvoor in orde zijn: je voetenwerk, je ruimtes, je kennis – waar is de goal, waar is mijn tegenstander, waar is de ruimte die ik straks wil gebruiken om te schieten, je intentie. Om dit allemaal waar te kunnen nemen is weinig beweging in de cirkel belangrijk. Dan ben je namelijk bezig met je voorbereiding.’
Tip 3: De bal moet op de goal, als je kunt schieten
‘Ieder schot op de training moet als het schot zijn in de olympische finale. Dit is een algemene regel voor ons. In de jeugd is dat natuurlijk iets anders. Als je een kans hebt om te schieten vanuit een goede positie, moet de bal op de goal. Dat heeft behalve techniek vooral met de mindset te maken. De bal moet op goal. Dan kunnen ook de rebounders en je teamgenoten daar rekening mee houden. Dan wordt scoren ook echt teamwork!’
Tip 4: Leg de bal richting de goal, voor een schot
‘Leg de bal voor je slaat richting de goal, dit geeft de bal extra snelheid en richting. Voetenwerk speelt daarbij een hele belangrijke rol.’
Tip 5: Eerst de bal verplaatsen, dan de voeten
‘ Verplaats eerst de bal en dan je voeten. Dan kun je met goed en snel voetenwerk op goal schieten. Als je de voeten eerst verplaatst is de bal vrijwel nooit op de goede plek. Dus eerst de bal, daarna de voeten.’
Training Nederlands Elftal Dames. Bondscoach Alyson Annan (ned) en Pien Dicke (Ned). Foto: Willem Vernes
Tip 6: Taakgericht hockeyen is belangrijk. De taak van de spits is scoren
‘Ken je taak als spits. Hockey taakbewust. Als spits moet je scoren en daarmee bezig te zijn. Het valt mij op dat speelsters soms te weinig taakbewust zijn als spits. Dat ze te veel met de aanval mee willen doen in plaats van dat ze zich in de cirkel klaar maken om te scoren. Dat voorbereiden om te scoren is belangrijker dan mee willen doen met de aanval.’
Tip 7: De medespelers moeten de spits vinden en niet andersom
‘De medespelers moeten de spits vinden en niet andersom. Als je in de cirkel staat als spits, moet je wachten en niet door de cirkel heen rennen. Hoe meer rust jij hebt in de cirkel, hoe beter je verbinding met je teamgenoten. Als de verdediger jou dekt is dat prima. Dan zoek je die verdediger op en weet je als je de bal krijgt waar jouw ruimte is om te schieten. Daardoor creëer je je eigen schietzone. Dat is wat iemand als Mirco Pruyser heel goed doet. Hij creëert zelf de ruimte, waarin hij wil schieten.’
Tip 8: Maak afspraken over locaties in de cirkel waar je schiet of andere dingen doet
‘Deel de cirkel in verschillende delen. Wijs locaties aan vanwaar je wil schieten. Maak afspraken met het team vanaf welke locaties je de cirkel wil binnenkomen om in die schietzones te eindigen. Vlak voor de keeper, in het centrum, is nog steeds de plek waar de meeste goals worden gemaakt.’
Tip 9: Het gaat niet om de scoringstechniek, maar de gedachte erachter
‘Iedereen heeft zijn eigen scoringstechniek. Respecteer dat als coach. Je hebt spelers die heel goed kunnen slaan. Een ander kan goed flatsen. Ik denk dat je niet te veel bezig moet zijn met de scoringstechniek, maar meer met de intentie en voorbereiding. Iedereen heeft zijn eigen specialiteit. Zo heeft Laurien Leurink een waanzinnige flats op goal. Dat is haar beste techniek. Iedere speler is uniek. De een kan weer beter slaan of tippen. Het gaat niet om de techniek, maar om de gedachte erachter.’
25 Reacties
kasparstevens
Mooi stuk, zou ik graag vaker vanuit de top coaches lezen. Als ik mag aanvullen ... - voetenwerk met kruispas - backhand doorlopen en vanuit beide voeten kunnen slaan (geen huppeltjes) - wat ze in AUS zeggen, 'stick to balk) Geen grote uithalen, liever korte (short handed) slag of push. - breng de bal in de W voor de goal (realiseer je de 'onmogelijke hoeken') En de aller belangrijkste, vrij naar Roy Makaay. Schiet NOOIT naast de palen, laat ALTIJD de keeper werken... Een gehouden bal is prima, maar een gemiste bal (mn ook bij SC) is super stom. 😀
pietersmits
Mooi stuk. Behoeft geen aan vulling. @kaspar Stevens Professionele adviseur?
Hockeyfeest
Denk het wel gezien de open deuren.....
K.IJker
Met 8 tips ben ik het eens. Maar met misschien wel de belangrijkste tip ben ik het oneens: Tip 9 "Het gaat niet om de scoringstechniek maar de gedachte erachter." Het gaat juist wel om de techniek! De kern van elke sport is techniek. Hoe beter je techniek, hoe hoger je rendement. Iedereen heeft 1 beste techniek (je wapen). Maar de kunst van een trainer en coach moet zijn om de mindere technieken naar hoger niveau te brengen. Want je komt in de cirkel in situaties dat er geen ruimte is voor je beste wapen en dat je andere techniek moet gebruiken. Een speelster met meer wapens heeft grotere kans om raak te schieten en (wereld)kampioen te worden.
christiaan-loeber
Daar ben ik het niet met je eens. Beter heel erg goed in 1 techniek en die optimaal benutten, dan overal een middelmatige speler van maken. Marc Lammers heeft dit inzicht mooi beschreven in een van zijn boeken. Zo is er een heel duidelijk verschil tussen verschillende spitsen in de cirkel afgelopen 10 jaar. Kijk maar naar Kim Lammers vs Kelly Jonker vs Kitty van Male vs Frederique Matla.
K.IJker
@oranje_boven. Interessant dat je uitgerekend de naam noemt van Kitty van Male. Kijk even goed naar deze golfbeelden van haar tijdens Beat the Pro op KLM Open 2019. Haar eerste bal vliegt de tribune in. Een Olympisch hockeykampioene die de golfbal niet in de baan kan houden... technisch nog veel te leren en te winnen. Niet alleen in golf maar ook in hockey. Want beide sporten draaien om hetzelfde: optimale balans op het moment van bal raken. https://www.golfchannel.com/video/klm-open-2019-netherlands-hockey-star-errant-tee-shot
ronald
De slagtechniek bij golf is toch wel heel anders dan in het hockey.... een golfstick lijkt weinig op een hockeystick en een golfbal is geen hockeybal. Of kunnen volgens jou lange afstand renners ook de 100 meter sprint winnen? Topsport is specialisme
Avdd
Sorry maar kennelijk heb jij nog nooit een hockey en/of golfbal geslagen. Dit is een compleet andere techniek. Daarnaast als je het filmpje afkijkt zie je dat ze een keurige bal slaat.
K.IJker
@avdd. De keurige bal is haar 2e slag. Maar in een wedstrijd krijg je maar 1 kans. Daarnaast haalt de keurige bal niet de green. Hoe hoog leg je de lat voor jezelf? Topsport is de lat zo hoog mogelijk leggen. Bal binnen 5 meter van de vlag is keurige slag op Par 3 hole.
Avdd
Laatste keer dat ik heb gechecked was Kitty geen golfpro.... Beat a pro heet dit onderdeel...
K.IJker
@Topsport is specialisme. Omdenken is... de basis van hockeyslag hetzelfde zien als als de basis van golfswing. Namelijk: het menselijk lichaam. Het menselijk lichaam start en stuurt zowel de slagbeweging als swingbeweging. LET OP: Hockeyslag is iets anders dan golfswing. Wat hockeyers van golf kunnen leren is dat SWINGbeweging snellere rotatie en hogere balsnelheid oplevert dan SLAGbeweging. Waarom trainen hockeyers op hockeyslag en niet op hockeyswing? Het verschil? Minder spierkracht, meer zwaartekracht. Let it swing!
Avdd
Sorry maar als je het stukje van Annan hebt gelezen gebruiken hockeyers korte slagen en op kracht. Op een driver red je het nog wel met je korte hockey slag maar met ijzers ben je kansloos. Daarnaast doe je golf uit stand en heb je druk van tegenstanders. Laat je gedachtenspinsels varen..
K.IJker
@ Op een driver red je het nog wel met je korte hockeyslag maar met ijzers ben je kansloos. Dat is een aanname die klopt als je op kracht speelt. Maar ik pleit er juist voor om minder op kracht te spelen. Meer loslaten, dat is de kunst. Minder controlfreak, meer loslaten. Dat is het geheim van succes in sport. En van een gelukkiger leven.
maaja
Je draait nu wel heel erg door.... Of is dat de kracht van het loslaten?
Avdd
Een hockey is ongeveer 4/5x zwaarder en groter dan een golfbal. De hockeystick is ook zwaarder en groter dan een golfclub. Het oppervlakte van een stick is plat. Het zwaartepunt van een hockey stick ligt niet in de haak. Dus je hebt zoveel meer kracht nodig om een hockey bal te slaan....
K.IJker
@Avdd. OLD SCHOOL versus NEW SCHOOL discussie. Jij kijkt, denkt en doet traditioneel. Maar je kan ook op nieuwe manier kijken, denken en doen. Als kijkt, denkt en doet op nieuwe manier dan laat je oude aanname los en probeer je nieuw standpunt in te nemen. Wat gebeurt er als je het tegenovergestelde doet? Avdd, mag ik een quote met je delen van Ben Hogan, de golfer met de allerbeste techniek ooit (volgens Tiger Woods en vele andere topgolfers)? Ben Hogan zei ooit "Reverse every natural instinct and do the opposite of what you are inclined to do, and you will probably come very close to having a perfect golf swing." Draai om wat je normaal doet. Implementeer golftechniek in hockey. En vice versa, implementeer hockeytechniek in golf. Dan kom je tot andere, betere techniek die leidt tot ander, beter resultaat. Hockeytechniek in golf leidt tot stevigere lichaamsbalans. Golftechniek in hockey leidt tot minder kracht, meer snelheid, grotere precisie.
Avdd
Dit soort luchtfietserij veroorzaakt middelmaat. Waarom denk je dat er een top hockey coach het niet in het voetbal redt? Schoenmaker blijf bij je leest....Omdenken en new school is de huidige hockey slag verbeteren met nieuwe analyse technieken en oefenstof. Denk je dat Mercedes F1 naar wielrennen gaat kijken?
slbal
@K.Ijker gaan we lekker allemaal golf spelen op het hockeyveld. Leer jij het de kinderen aan die lekkere swing maken en het hoofd van anderen eraf “swingen”. Misschien moeten we dan weer gevaarlijk spel met de stock gaan invoeren(sticks vliegen dan weer veel te hoog en gevaarlijk langs hoofden). Nog niet gekeken naar hoe moeilijk het is om volle sprint een golfswing te maken en in balans te blijven....
Avdd
En bij elk hoog schot op doel foreeee roepen!
K.IJker
@Avdd en hockeyster. Ik snap wat jullie zeggen. Tip: Wel of geen sticks maken en laag of hoog op het doel schieten, hangt af van je grip. Kwestie van techniek. Hoe meer techniek en technieken, hoe meer rendement, hoe meer je scoort, hoe meer wedstrijden je wint. En zo is de cirkel weer rond. Want dat is precies het punt dat ik maakte in mijn allereerste reactie.
ruurdjanrauwerda
@K. IJKER: Ik denk dat je 2 belangrIjke cirkels nog niet genoemd hebt. De golfswing is namelijk een swing die voornamelijk in het verticale vlak beweegt. De hockeyswing is daarentegen een swing die voornamelijk in het horizontale vlak beweegt. Dit staat dus bijna letterlijk haaks op elkaar. Zowel motorisch als technisch heb je mij niet duidelijk gemaakt wat Alyson en anderen van je kunnen leren. Wat is nu je punt ?
ruud-stork
In de bovenstaande comments nog nooit zoveel idioterie gelezen.
K.IJker
@hockeyvader. Ik weet niet zoveel van biomechanica. Heb het daarom even opgezocht. Ik kwam volgende tegen: "Geen enkel gewricht maakt een eenvoudige tweedimensionale beweging maar heeft altijd vrijheidsgraden in alle richtingen. Bij een beweging van elk levend wezen spelen niet alleen starre maar juist ook elastische variabelen een rol: de spieren en pezen." Vrij vertaald: ons menselijk lichaam kan veel meer soorten bewegingen maken dan jij schetst. Jij schetst beperkte 180 graden bewegingen (2 dimensionaal), namelijk de golfswing is voornamelijk een verticale beweging en de hockeyslag is voornamelijk een horizontale beweging. Ik denk onbeperkter, 360 graden (4 dimensionaal): een hockeyswing is ook mogelijk (lees: meer verticale beweging) en een golfslag is ook mogelijk (lees: meer horizontale beweging). Het grote verschil is de grip. Als je anders gript, ontstaat andere beweging. En andere (nieuwe) beweging leidt tot ander (nieuw) rendement en resultaat. Met ruimer denken, kan je meer bereiken. Al zal @juistja nog nooit zoveel idioterie gelezen hebben :-).
ruud-stork
Toevallig een opleiding van sport/tennisleraar genoten. Toen ik fulltime tennisleraar was begon ik of keek ik altijd naar de grip van de speler,daar vanuit bouw je een bepaalde techniek daar was een hulpmiddel voor. GRAS greep, raakpunt, armactie stand van het lichaam. Iedereen heeft een eigen motoriek en daar maak je het beste van om tot een bepaald resultaat te komen in het spel. Maar let wel, techniek is een hulpmiddel maar mag nooit het doel op zich zijn. Het resultaat staat voorop. In veel sporten zie je topsporters met een eigenaardigheid in hun handelen maar daarmee toch wereldtop zijn, helemaal goed. Verschil tussen golf en hockey is bij de ene sport ligt het balletje stil en bij de andere rolt hij waardoor je steeds anders achter de bal staat. Zo zou ik nog uren kunnen vullen met prietpraat.
K.IJker
@juistja. Tof dat je de moeite neemt om je kijk te delen. Ik snap helemaal wat je zegt. Mijn uitgangspunt is niet de grip (techniek), mijn uitgangspunt is universele kracht: de zwaartekracht. Meeste topsporters trainen veel te veel op spierkracht. De topsporters die harder trainen dan de rest winnen op korte termijn titels (Nederlandse titel, Europese titel, wereldtitel, Olympische titel). Totdat ze serieus geblesseerd raken omdat ze hun lichaam te lang stelselmatig gemanipuleerd hebben en zich laten opereren. Voorbeelden: Sven Kramer (rug) , Kiki Bertens (achillespees), Joost Luiten (pols 2x). Mijn uitgangspunt is: Er zijn meer verschillende grips en lichaamsevenwichten mogelijk dan iedereen ziet, denkt, doet. De kunst is om een grip en lichaamsbalans te vinden die meer gebruik maakt van zwaartekracht en minder van spierkracht. Spierkracht is domme kracht. Zwaartekracht is slimme kracht. Ook in hockey.