WK 2014: De dubbele lijnstop die Stockmann en Oranje fataal werd

In aanloop naar het WK in India blikken we in de serie ‘WK-historie Oranje’ terug op de laatste WK’s van het Nederlands elftal. Vandaag het WK 2014 in Den Haag, waar Nederland in de finale met 1-6 werd vernederd door Australië, dankzij een hattrick van krachtpatser Chris Ciriello, die met een slimmigheidje zijn oude teamgenoot Jaap Stockmann drie keer passeerde met de sleeppush. De doelman nam last minute een beslissing die verkeerd uitpakte.

Het is zaterdag, 14 juni 2014. De avond voor de finale van het WK hockey in het stadion van ADO Den Haag. Chris Ciriello kijkt in zijn hotelkamer uren naar de strafcorners die Jaap Stockmann moet stoppen. De videoman van de Kookaburras heeft vijf jaar strafcorners van Stockmann achter elkaar gemonteerd. Ciriello observeert, analyseert en trekt conclusies. Ziet waar Stockmann sterk is, waar gaten vallen, waar hij moet pushen. ‘The Big Dog’, zoals de krachtpatser in Australië wordt genoemd, bedenkt een list, zeker omdat de twee elkaar zo goed kennen van hun tijd bij Bloemendaal.

Ciriello is met Jeremy Hayward en Kieran Govers een van de drie Australische topschutters op de kop van de cirkel. Hij denkt dat die vuurkracht van de strafcorner er op het WK voor zorgt dat teams bang zijn om strafcorners tegen te krijgen, waardoor de aanvallers weer meer ruimte krijgen om te schieten op goal.

Hattrick-held Chris Ciriello kust de wereldbeker. Hij gelooft dat je de beker nooit mag aanraken voor de wedstrijd. Foto: Willem Vernes

Oranje verdedigde strafcorners het hele WK met één lijnstopper, op de finale na

Keeper Jaap Stockmann is in topvorm. Na het WK wordt hij gekozen tot beste keeper van het toernooi. 2014 is ook het jaar dat hij tot beste keeper van de wereld wordt gekroond. Toch besluit hij vlak voor de finale om tegen de munitie van Australië twee lijnstoppers neer te zetten bij de verdedigende strafcorner. Terwijl Oranje het hele WK met één lijnstopper heeft gespeeld. Zo kan Stockmann mooi de hoek aan de stickkant vrijhouden en vertrouwen op zijn eigen reflexen. Iets dat bij de tweede strafcorner ook gebeurt, wanneer er maar een lijnstopper is en Stockmann schitterend redt.

Toch besluit hij tot een extra slot op de deur. Een beslissing gebaseerd op veiligheid in plaats van vertrouwen. Vier keer mag Ciriello pushen. Een keer wordt de corner eruit gelopen. Drie keer sleept het krachtmens de bal laag in dezelfde ruimte, tussen legguards en de hoek, waar zowel Stockmann als de lijnstoppers er onmachtig uitzien en elkaar in de weg lijken te lopen. Drie corners die er op het oog klungelig ingaan. 1-1, 1-4 en 1-5. Hattrick Ciriello. Finale beslist.

‘Het was een call van Jaap, waarover ik me heb verbaasd’, analyseert Klaas Vermeulen vier jaar later. Vermeulen was een van de lijnstoppers , die achter Stockmann stond bij de 1-4 en 1-5. ‘Jaap wilde dat graag, maar het heeft niets opgeleverd. Het heeft ons meer last bezorgd, dan dat we er profijt van hadden. Het waren corners, die hij had moeten hebben. Het is heel zuur, want Jaap is een topkeeper. Al die corners kwamen precies in het gebied van de keeper, net rechts van het midden. De bal ging volgens mij twee keer door z’n benen.’

Lijnstopper Klaas Vermeulen, die ook weinig kon uitrichten. Foto: Koen Suyk

‘Het is een kracht om het met één lijnstopper te doen’

Marcel Balkestein stond bij de eerste rake Australische strafcorner op de lijn. Dat was de corner die Stockmann met de punt van zijn klomp raakte, waardoor de bal er net invloog, langs de stick van Balkestein. ‘De keeper is altijd verantwoordelijk voor de lijnstoppers. Ik denk dat Jaap beducht was voor het cornergeweld van Ciriello. Als je kiest voor twee lijnstoppers straalt dat toch minder vertrouwen uit. Het is een kracht om het met één lijnstopper te doen’, denkt de oud-international van Oranje-Zwart. Balkestein vindt dat de dubbele lijnstop, door de fantastische uitlopers van nu, tegenwoordig is achterhaald. Hij verbaast zich erover dat deze situatie nooit is geëvalueerd.

De reconstructie van Ciriello zelf gaat over de schijnbeweging die hij maakte: ‘Ik heb ooit een ernstige rugblessure gehad. Voordat ik die blessure kreeg, pushte ik anders op goal. Dat was een manier die Jaap niet kende. Hoe precies? Dat is mijn geheim, maar het heeft met de positie van de bal en mijn lichaamshouding te maken. Zoals ik in de finale pushte, had ik dat nog nooit gedaan tegen Jaap’, zegt Ciriello, die nu assistent is bij India en spelers traint op hun sleepcorner. ‘Ik weet niet of de twee lijnstoppers het probleem waren. Als je daar opeens twee spelers neerzet, moet je je afvragen of ze dan genoeg getraind hebben om daar te staan? Dat weet ik niet.’

Dat hij drie keer in dezelfde hoek pushte, was onderdeel van het mentale spel. ‘Ik kan alleen zeggen dat ik wist waar hij zwak was. Toen ik de eerste twee daar had gescoord, dacht ik dat Jaap wel zou denken dat ik hem de derde keer niet weer daar zou pushen.’

De Kookaburras vieren het prolongeren van de wereldtitel. Foto: Valerie Kuipers/KNHB

Australië eindigde het toernooi met een doelsaldo van 30-3

Wie de finale van vier jaar geleden in zijn geheel terugkijkt, valt het niveauverschil op tussen beide teams. 6-1 was een grote uitslag, maar wie de statistieken bekijkt, kan concluderen dat het zilver het hoogst haalbare was voor Oranje. Australië creëerde 15 kansen, Oranje 5. Ook het aantal cirkelpenetraties was duidelijk: 37-17 in het voordeel van Kookaburras. De Australiërs eindigden het toernooi met een doelsaldo van 30-3.

Kookaburras voelden zich thuis in het land waar groot deel competitie speelde

Ciriello herinnert de wereldkampioen van 2014 als het team waar de spelers het meest verbonden waren met elkaar, ooit.  Australië kon zich fulltime en in alle rust kon voorbereiden op de titelstrijd. Oranje had een lang seizoen clubhockey achter de rug. De strafcornerschutter verbaast zich dat sommige Nederlandse spelers bij het betreden van het veld in het ADO Stadion in Den Haag de bokaal van de wereldtitel aanraakten. Hij gelooft erin dat je hem niet mag aanraken, voordat je hem hebt gewonnen. Ciriello denkt ook dat de Nederlandse spelers de fysieke duels liever uit de weg gingen. Toch heeft hij veel respect voor de Nederlanders.

‘Nederland had een geweldig team, met zoveel goede spelers als Robbert Kemperman, Valentin Verga, Mink van der Weerden, Seve van Ass. Those guys can play! Maar zelfs toen Jeroen Hertzberger heel knap de 1-0 maakte, lieten wij ons hoofd niet hangen. Het enige dat we konden, was voor die goal klappen. Acht spelers bij ons hadden in Nederland in de Hoofdklasse gehockeyd. Dat hielp ook. Daardoor voelden we ons erg thuis tijdens het WK.’

De statistieken van de finale tussen Nederland en Australië. Bron: KNHB

Ciriello is Stockmann na de finale vaak tegengekomen. Hij bewaart warme herinneringen aan zijn voormalige teamgenoot. Keeper Stockmann liet na het lezen van dit artikel als reactie weten dat hij het een ‘mooi stuk’ vond, maar dat hij er niets aan toe te voegen had. De topkeeper nam dit jaar afscheid van het tophockey met de Europese titel met Bloemendaal en botste met bondscoach Max Caldas, waardoor hij na Rio niet meer uitkwam voor Oranje. Ciriello: ‘Ik heb Jaap altijd gemogen. Ik heb in mijn Bloemendaal-tijd nog bij zijn moeder thuis gegeten. He is a legend of a guy. Maar we hebben het sinds Den Haag nooit meer over de finale gehad.’

Lees ook

• De wereldtitel in 1998, dankzij verboden sleepsessies in de ochtend
• WK-brons 2002: de ‘geweldige slijtageslag’ van Kuala Lumpur
• WK 2006: Met ‘beste ploeg ooit’ na salonremise Duitsers roemloos 7e
• WK 2010: Bronzen afscheid met gouden rand voor Guus Vogels