De nacht van de speech van Dicke: zo won Nederland het WK

Jong Oranje was zondagavond bij een 0-2 ruststand in de WK-finale tegen Argentinië op sterven na dood, toen Jip Dicke in de kleedkamer als eerst het woord nam. Ze zei: ‘Meiden, is er iemand bang of zo voor die Argentijnen?’

Het bleef muisstil. Er was niemand die zei dat ze bang was. ‘Waarom spelen we dan alsof we voor hen in onze broek schijten? Waarom hockeyen we dan zonder lef? Waarom spelen we de bal niet gewoon rond, zoals we dat het hele WK al doen?’ Bondscoach Dave Smolenaars hoefde daar weinig meer aan toe te voegen. Hij zei: ‘Dat is alles wat er gezegd moet worden.’

Als Jong Oranje de bal soepel van stick naar stick laat gaan, dan is de ploeg veel beter dan Argentinië. Maar dat is precies wat Nederland de eerste helft van de WK-finale niet deed. Het spel leek totaal niet op de masterclass van tijdens de halve finale tegen Engeland. Nederland was geen schim van zichzelf. Te veel passes kwamen niet aan. Het tempo lag veel te laag. Het rondspelen van de bal waarmee Jong Oranje de afgelopen dagen in Chili zoveel indruk maakte, gebeurde nu totaal niet.

Las Leoncitas – De Kleine Leeuwinnen – voelden instinctief aan dat er iets te halen viel. Zij gooiden hun ziel en zaligheid in de strijd. Ongecontroleerd pompten zij ballen de cirkel in, wat leidde tot de tweede Argentijnse strafcorner. De eerste werd via een variant binnengetipt bij de tweede paal door de zestienjarige Zoe Diaz. De tweede sloeg aanvoerder Valentina Raposo van Argentinië snoeihard tegen de plank: 0-2. Het zwartste scenario voltrok zich voor Nederland.

Lilli de Nooijer ontkurkt na het winnen van de wereldtitel een fles champagne. Foto: WorldSportPics/Frank Uijlenbroek

Het nieuwe tactische plan

Verdediger Mikki Roberts, die later met twee verzilverde strafcorners uitgroeide tot de heldin van Jong Oranje, zei over de eerste helft: ‘We stonden stijf van de spanning. Speelsters die normaal gesproken een actie maken en een één-tegen-één aangaan, deden dat nu niet. Of op vijftig procent. Maar daar zijn die Argentijnen te goed voor. Verdedigend stonden we bovendien ons mannetje niet. We gaven zomaar twee corners cadeau. Scoops nemen wij normaal probleemloos aan, maar nu lukte dat te vaak niet. We maakten het onszelf onnodig lastig.’

De speech van Jip Dicke in de kleedkamer was vooral bedoeld om vuur in de ploeg te krijgen. Maar er was meer voor nodig om het onmogelijke te presteren en de comeback te realiseren. De timmermansogen van Dave Smolenaars en zijn assistent Bas Bogaard zagen welke tactische omzetting er moest worden gedaan.

Nederland bouwde de eerste helft op in een viermanskom. Maar aanlopen deden de Argentijnen eigenlijk niet. Ze stonden laag op het veld, om de ruimtes zo klein mogelijk te houden. Het plan werd gesmeed om na rust meer in een driemanskom op te gaan bouwen en vooral de linksachter – Pam van der Laan of Sam Luttmer – wat hoger te positioneren. Daardoor kon er links op het middenveld een overtal worden gecreëerd en schoven vervolgens ook middenvelders als Lilli de Nooijer, Emma Reijnen en Eline Jansen wat naar voren.

Manager Leonoor Voskamp, Mikki Roberts, Guusje Moes en Eline Jansen zijn uitzinnig van vreugde na de winnende shoot-out van Jip Dicke. Foto: WorldSportPics/Frank Uijlenbroek

Het leidde ertoe dat Nederland na rust de bal beter van stick naar stick liet gaan. Smolenaars: ‘Vanaf dat moment kwam de schwung erin. We kwamen direct een aantal keer door over links, waardoor het vertrouwen toenam. Het tempo van het rondspelen van de bal ging omhoog. De passes werden beter. Eindelijk speelden we met lef.’

Vijf minuten na rust gloorde er voor Nederland weer hoop toen Mikki Roberts de eerste Nederlandse strafcorner direct raak pushte, de 2-1. Smolenaars: ‘Dat gaf ons rust. Dat merkte ik aan de meiden als ze gewisseld werden en op de bank gingen zitten. Ze hadden er vertrouwen in dat het nog goed zou komen.’

Die Argentijnen stonden goed te dekken. Ze gaven ons geen centimeter ruimte. Op een gegeven moment zag ik wel in dat we gewoon vol voor de corner moesten gaan. Jip Dicke

Nu slaagde Jong Oranje er wél in om mooie aanvallen op te bouwen. Jip Dicke: ‘We bleven de bal rondspelen en geduldig wachten op onze kans. Maar die Argentijnen gooiden het achterin potdicht. Ze stonden goed te dekken. Ze gaven ons geen centimeter ruimte. Op een gegeven moment zag ik wel in dat we gewoon vol voor de corner moesten gaan.’

De klok tikte richting een deceptie voor Nederland. Maar met nog drie minuten op de klok kwam de wonderbaarlijke comeback alsnog tot stand, toen Roberts de bal op een Argentijnse voet legde en een strafcorner versierde, de derde op rij. De verdediger van Tilburg klaarde de klus vervolgens zelf: ze sleepte de bal laag via de stick van de Argentijnse keeper Mercedes Artola net boven de plank: 2-2. Het vak met meegereisde familieleden van de speelsters van Jong Oranje ontplofte. Roberts: ‘Dit was een heerlijk gevoel. Ik werd helemaal gek.’

Het Oranjelegioen barstte in juichen uit na de 2-2 van Mikki Roberts drie minuten voor tijd. Foto: WorldSportPics/Frank Uijlenbroek

De bidon van Ter Kuile, die niet nodig was

Nu op de valreep het gelijkspel over de streep was getrokken, waren alle ogen ineens gericht op keeper Sofie ter Kuile. Heel dit WK had zij onder de lat amper iets te doen gehad, maar nu moest zij Nederland in de shoot-outserie naar de wereldtitel leiden. Een voordeel voor haar was dat Argentinië in de halve finale tegen België ook al shoot-outs had moeten nemen. De beelden daarvan bestudeerde Ter Kuile de afgelopen dagen minutieus. Ze schreef haar aantekeningen ervan op een briefje en plakte die op haar bidon.

Ter Kuile: ‘Maar uiteindelijk liet ik die bidon liggen. Ik keek er niet één keer naar. Ik ging volledig op mijn gevoel af. Technisch zijn die Argentijnen goed, dus het was zaak om zo lang mogelijk te blijven staan. En te wachten op wat zij gingen doen.’

Bij de eerste Argentijnse shoot-out, genomen door Zoe Diaz, veegde Ter Kuile de bal met haar stick weg. De shoot-out daarop van Valentina Raposo deed ze dat wederom. Mette Winter, Guusje Moes en Eline Jansen scoorden voor Jong Oranje. Hierdoor kwam Nederland met een 3-0 voorsprong op matchpoint. Ter Kuile maakte daarna ook de shoot-out van Sol Pagella onschadelijk, maar deze moest worden overgenomen en toen scoorde Pagella wel (3-1). Jip Dicke voltooide het sprookje vervolgens door de bal via de Argentijnse keeper Mercedes Artola in het doel te schieten.

Eigenlijk was het precies zoals Mikki Roberts zei: ‘Wij zijn echt een team geworden. Dat zag je in de tweede helft van deze finale heel goed terug. Er was niemand die dacht: ik ga voor eigen succes. We deden het echt samen. Als collectief.’