Dirkse van den Heuvel stopt bij Oranje: ‘Het is mooi geweest’

Ze twijfelde sinds de Olympische Spelen van Rio in 2016 al wel vaker, maar vond het spelletje nog te leuk en de uitdaging nog te groot om te stoppen. Maar nu haar toekomst als fysiotherapeut in het gedrang dreigt te komen, heeft Oranje-aanvoerder Carlien Dirkse van den Heuvel (31) toch besloten per direct een punt achter haar imposante interlandcarrière te zetten. ‘Als ik terugkijk op mijn carrière ben ik trots, maar ik ben toe aan een nieuwe uitdaging. Het is mooi geweest.’

De gewonnen WK-finale in Londen blijkt achteraf de laatste van haar 203 interlands. Het wereldkampioenschap waar de Oranje Dames domineerden als bijna nooit tevoren. Met het bewierookte tikkie-takka-hockey waarvan Dirkse van den Heuvel zo houdt. Korte passje, hoog druk zetten en de snelste weg naar het doel zoeken. Het WK ook, waar zij als aanvoerder na de 6-0 tegen het kansloze Ierland voor 15.000 toeschouwers de World Cup omhoog mocht houden. ‘Ik bedacht me pas later: de WK-finale als laatste interland. Hoe mooi is dat’, vertelt Dirkse van den Heuvel deze week in een nagenoeg leeg clubhuis van haar club SCHC in Bilthoven.

Twijfel

Ze zit op haar gemak, vertelt honderduit en neemt haar toehoorder mee in het traject dat leidde tot de beslissing om het Oranje-shirt nooit meer om haar schouders te dragen. De eerste twijfel was er na de Spelen in Rio. Het moment dat veel generatiegenoten aangrepen om Oranje vaarwel te zeggen, zoals Ellen Hoog, Naomi van As en Maartje Paumen. Dirkse van den Heuvel ging door. Begin 2017 zei ze daarover: ‘Het vuurtje brandt nog vanbinnen. Ik ben nog niet klaar, heb het gevoel dat ik nog beter kan worden.’

Vreugde bij Oranje na winst in de halve finale van het WK via shoot-outs tegen Australië. Foto: Koen Suyk

‘Van die beslissing heb ik geen moment spijt gehad’, vertelt DvdH nu. ‘Ik heb sindsdien een prachtige tijd gehad. Werd aanvoerder, kreeg een iets andere rol. Nog meer verantwoordelijkheid. Daar heb ik van geleerd. Er kwamen veel nieuwe spelers. Dit is ook een gouden generatie. We hebben geweldige hockey gespeeld, met het WK als absolute hoogtepunt. Daar waren we zo goed, zo dominant. Dat had ik echt niet willen missen.’

Stellig

De Oranje-ploeg met Dirkse van den Heuvel won een jaar eerder ook al de Europese titel in eigen land en de Hockey World League Final in Nieuw-Zeeland. Het kon niet op. Toch sloeg begin dit jaar de twijfel toe bij Dirkse van den Heuvel, zo erkent ze nu. Al hield ze naar de buitenwereld vol dat ze pas na de Spelen van 2020 in Tokio ging stoppen. ‘Ik werd vaak gevraagd wat ik ging doen. Ik wilde daar geen discussie over, daarom ben ik altijd heel stellig gebleven.’

Diep in haar hart zou Dirkse van den Heuvel ook maar wat graag doorgaan, tot ze er – bij wijze spreken – bij neervalt. De liefhebber krijgt eigenlijk nooit genoeg van het spelletje met bal en stick, zeker niet op het hoogste podium. Maar ze is ook een speelster geweest die altijd wat naast het hockey wil doen, want hockey stopt een keer en dan is het belangrijk een vangnet te hebben.

Carlien Dirkse van den Heuvel: ‘Op het WK waren we zo goed, zo dominant. Dat had ik echt niet willen missen.’ Foto: Koen Suyk

Dirkse van den Heuvel realiseerde zich dat al jaren geleden. Ze volgde daarom een opleiding tot fysiotherapeut. Net als haar ouders. Ze ging aan de slag als fysiotherapeut, maar het behandelen van patiënten bleek lastig te combineren met haar hockeycarrière. Zeg eigenlijk maar niet. ‘Ik heb een praktisch beroep, kan vanuit het buitenland patiënten niet behandelen.’ Ze probeerde van alles: als oproepkracht bij een praktijk, een eigen praktijk beginnen, bij haar ouders aan het werk. Maar dingen half doen, zit niet in haar karakter. ‘Ik wil een heel goede fysio worden.’

BIG-registratie

Daar komt bij dat ze als fysiotherapeut een BIG-registratie heeft, die haar verplicht tot een minimaal aantal behandelingen per jaar. ‘Als ik zou doorgaan tot Tokio, had ik dat aantal behandeluren nooit kunnen maken. Uiteindelijk moest ik dus kiezen tussen mijn registratie en een gouden medaille in Tokio. Toen ik hem zo stelde, was die beslissing niet meer moeilijk. Ik weet nog dat ik zó blij was dat ik mijn diploma haalde. Ik had iets achter de hand voor na mijn hockeycarrière. Iets waarin ik ook mijn passie en ambitie kwijt kan. Dat wil ik niet op het spel zetten. Zelfs niet voor een gouden olympische medaille.’

Ze besprak haar dilemma met haar vriendin en haar ouders. Later ook met bondscoach Alyson Annan. Maar dat was pas na het gouden WK. ‘Al begreep me, snapt helemaal het belang van mijn maatschappelijke carrière. Dat waren goede gesprekken.’

Uiteindelijk moest ik dus kiezen tussen mijn registratie en een gouden medaille in Tokio. Toen ik hem zo stelde, was die beslissing niet meer moeilijk Carlien Dirkse van den Heuvel

Hoewel de beslissing toen al wel in de lucht hing, duurde het vervolgens nog tot vlak voor de Champions Trophy voordat de middenvelder daadwerkelijk de knoop doorhakte. Haar tenniselleboog werkte uiteindelijk als een soort katalysator. De speelster die nooit een noemenswaardige blessure had, kampte plots met hevige pijn in haar elleboog. ‘Achteraf denk ik dat het zo had moeten zijn. Dat die blessure ook min of meer in mijn hoofd is ontstaan. De druk van de beslissing. De drukte door het hockey bij SCHC, de studie manuele therapie die ik was gestart en ook nog Oranje. Die blessure gaf me ook meer tijd om na te denken.’

Stoppen

Een aanbieding van een praktijk uit Hilversum, waar ze voor 20 uur per week aan de slag ging, was uiteindelijk de bekende druppel. ‘Ik weet nog dat ik een paar weken geleden tegen mijn vriendin zei: ik ben eruit. Ik ga stoppen bij Oranje. Ze reageerde heel lief. Zei dat ik zelf bij mijn gevoel moet blijven. Dat ligt mij het beste. Ik heb het daarna tegen mijn ouders gezegd. Pas toen ik het een paar dagen later aan een vriendin uit Den Bosch vertelde, realiseerde ik me: ik ga echt stoppen.’

Carlien Dirkse van den Heuvel met Alyson Annan tijdens Nederland-Japan bij de 4 Nations Trophy dames 2018 . Foto: Koen Suyk

Ze deelde de beslissing in de aanloop naar de Champions Trophy in China met Annan. Voor het toernooi werd ze ook niet geselecteerd. Naar de buitenwereld toe was de tennisarm een sluitende verklaring, die geen vragen opriep. Ze bekeek de Champions Trophy vanachter haar laptop. Ze zag en voelde dat het goed was. ‘Ik heb zeker contact met de meiden gehad. Natuurlijk waren er daardoor momenten dat ik dacht: daar had ik bij willen zijn. Maar aan de andere kant, vond ik het ook prima.’

Dirkse van den Heuvel won een medaille op alle achttien toernooien die ze speelde

Nu de Champions Trophy, waar de Nederlandse vrouwen opnieuw goud pakten, voorbij is, mag het hoge woord eruit. De Oranje Dames vervolgen hun weg naar olympisch goud in Tokio zonder hun aanvoerder. Het zal wennen zijn. Dirkse van den Heuvel maakte meer dan tien jaar lang bijna onafgebroken deel uit van de Oranje Dames. Ze nam binnen en buiten het veld het voortouw. Stond er altijd als het moest.

De geboren Brabantse heeft misschien niet de bekendheid van een Maartje, Ellen of Naomi, maar haar statistieken vertellen dat afscheid wordt genomen van een monument uit de Nederlandse hockeygeschiedenis. Ze debuteerde op 17 mei 2008 tijdens Nederland-Duitsland op de Champions Trophy in Mönchengladbach. Ze speelde vervolgens 203 interlands, scoorde 28 doelpunten, boekte 162 zeges en verloor slechts 13 keer. Ze ging elk groot toernooi waaraan ze met Oranje deelnam (18 stuks) met een medaille naar huis. Liefst negen keer stond ze op de hoogste tree, waaronder twee keer op een WK en een keer bij de Spelen van 2012 in Londen.

Vreugde bij Oranje nadat Naomi van As (r) de stand op 1-1 heeft gebracht tijdens  Nederland – Groot-Brittannië (2-1) op de Spelen in Londen. Links Kim Lammers, midden Carlien Dirkse van den Heuvel. Foto: Koen Suyk

Dirkse van den Heuvel, glimlachend: ‘Ik had echt nooit gedacht dat ik ooit tien jaar in Oranje zou zitten en meer dan 200 interlands zou spelen. Zo’n speler ben ik niet, vond ik. Na een paar jaar heb ik dat wel gezien. Maar ik vond het veel te leuk. De beginjaren zijn heel relaxt, dan hockey je alleen en ben je er verder niet zo mee bezig. Pas later kreeg ik een andere rol, meer verantwoordelijkheid, mocht ik meepraten en meedenken over de tactiek. Die ontwikkeling en uitdaging vond ik fijn.’

‘Ik speel omdat ik het spelletje zo geweldig vind’

Dirkse van den Heuvel wordt al jarenlang binnen Oranje gewaardeerd en geprezen. Voor de buitenwereld bleef ze vaak wat op de achtergrond. Ze zocht de spotlights ook niet op. ‘Ik ben daar nooit mee bezig geweest. Ik zet nu af en toe wel wat op social media, omdat het van me wordt verwacht en de fans het leuk vinden. Maar in alle eerlijkheid heb ik nooit voor de fans gespeeld. Ik vind een vol stadion supermooi, maar zodra de wedstrijd begint, gaan mijn oogkleppen op en krijg ik niks meer mee van de omgeving. Ik speel omdat ik het spelletje zo geweldig vind. Het is heerlijk om op het veld te staan, te pielen met de bal.’

Carlien Dirkse van den Heuvel juicht met Xan de Waard  en Kitty van Male(l). Foto: Willem Vernes

Ook al draagt ze het Oranje-shirt niet meer, van haar hockeykwaliteiten als middenvelder van SCHC kunnen de fans voorlopig nog genieten. ‘Ik heb een contract voor dit en volgend seizoen, dus jullie zijn nog niet helemaal van me af, zegt ze lachend.

De eerste stap richting haar het nieuwe leven, zet ze dus nu al. Twijfel over die beslissing is er niet meer. Maar missen gaat ze Oranje zeker. ‘Ik denk vooral de intensiteit van de samenwerking. Ik ben nu aan het werk. Dat is leuk en we doen af en toe of dat te vergelijken is. Maar qua beleving, qua intensiteit en de emotie die erbij komt kijken, is het een andere wereld. In de topsport zie je elkaar zo vaak, ook op slechte dagen. Je lacht samen, je huilt samen. Door die intensiteit heb ik echt vriendschappen voor het leven gemaakt. Die koester ik.’