Graham Reid: ‘Invloed voetbal zichtbaar in Nederlands hockey’

Een spektakel. Dat worden zaterdag de wedstrijden van de Oranje Heren en Dames tegen Australië in de FIH Pro League. De tribunes van het State Netball and Hockey Centre in Melbourne zullen bomvol zitten met vijfduizend in geel uitgedoste Aussies, die hun nationale ploegen vol vuur aanmoedigen. ‘Melbourne is dé spectator city van Australië, met een geweldige sporthistorie’, zegt Graham Reid, de Australische assistent van bondscoach Max Caldas.

‘De mensen zijn hier gek op sportevenementen. Wat je ook organiseert, ze komen massaal. Al doe je een wedstrijd flip the coins. Kijk, daar ligt het Marvel Stadium’, zegt Reid en wijst vanuit het café in de Docklands naar het tegenovergelegen Australian Football stadion. ‘Dat is het kleine stadion in de stad, daar kunnen bijna 60.000 mensen in. Wacht maar tot je de Melbourne Cricket Ground ziet. Dat is geweldig, huge, daar passen meer dan 100.000 mensen in. Die zitten er ook bij cricketwedstrijden.’

Het Marvel Stadium, het kleine stadion van Melbourne. Foto: Jeroen Mansier

Cricket behoort tot de grooste en populairste sporten in Australië, net als Australian Rules Football (de hardere variant van rugby op een ovaal veld), rugby en voetbal. Hockey is in de Top 10 van populairste sporten niet terug te vinden. Zo’n 110.000 mensen beoefenen de hockeysport op een bevolking van 25 miljoen mensen. Die wonen in een land dat een slordige 185 keer groter is dan Nederland.

Monopoly

Die enorme oppervlakte van het land is volgens Reid, die behalve assistent-bondscoach bij de Oranje Heren ook hoofdcoach is van de mannen van Amsterdam, de belangrijkste reden dat er geen nationale hockeycompetitie is. ‘Hier zijn alleen regionale competities met aan het einde een toernooi tussen de regio’s. In mijn tijd als speler is geprobeerd een national league op te zetten, maar dat was geen bestendig model. Vergeet niet, van de ene naar de andere kant van het land, kost je vier uur vliegen. Het is alsof wij met Amsterdam een uitwedstrijd in Moskou spelen. Dat maakt de kosten voor een nationale competitie hoog. Hockey heeft sponsors, maar dat zijn er te weinig om dat te kunnen financieren.’
‘In Australië hebben ze hetzelfde probleem als in Europa met voetbal: de grote sporten trekken alle aandacht en geld weg. Kleine sporten hebben het steeds lastiger om leden te krijgen en om in de picture te komen. Het is als spelen van Monopoly: als iemand aan de winnende hand is, moet er wel iets bijzonders gebeuren om dat te keren.’

Van de ene naar de andere kant van het land is vier uur vliegen. Het is alsof wij met Amsterdam een uitwedstrijd in Moskou spelen. Graham Reid over het ontbreken van een Australische hockeycompetitie

Reid vindt dat een zorgelijke ontwikkeling. ‘Het is belangrijk dat kinderen verschillende sporten kunnen ontdekken. Multisporten zit in onze cultuur. Zeker in kleine dorpen en steden in the country sport iedereen. Zaterdag is de sportdag. De kinderen zitten daar nog niet hele dagen op hun PlayStation en beoefenen bijna allemaal meerdere sporten. Ook hockey wordt gespeeld, maar wel specifiek in bepaalde regio’s in het land. In mijn tijd werd op scholen nog massaal gehockeyd. Dat neemt af. Jammer genoeg. Ik heb lange tijd gedacht dat hockey als sport wel zou blijven groeien en gehoopt dat er een keer een explosieve groei zou plaats vinden, zoals nu in België. Maar ik heb nu geen idee welke kant het uitgaat.’

Britse invloeden

Hockey is in Australië, meer dan in Nederland, een sport die door alle sociaaleconomische lagen van de bevolking wordt gespeeld, vertelt Reid. ‘Vooral in de steden is het een mix, daar is de sport toegankelijk voor iedereen. Dat zorgt ervoor dat in teams ook jongens en meisjes zitten, die het in hun jeugd niet gemakkelijk hebben gehad. Een hardere opvoeding geeft die spelers karakter en brengt extra mentaliteit in de teams. Dat is wel een verschil met Nederland. De mentaliteit is sowieso een sterk punt van Australische sporters. Wij hebben van origine veel Britse invloeden, we zijn harde werkers, blijven er voor gaan. Als we 3-0 voor staan, willen we die 4-0 en 5-0 maken. Hoe verder je voor staat, hoe minder kans de tegenstander heeft om terug te komen. Zo wordt in Australië gedacht. Aanvallen zit in ons bloed.’

Graham Reid in actie voor Amsterdam. Rechts Wouter van Pelt. Foto: KNHB

Die mentaliteit is in Nederland doorgaans anders, constateert Reid, die als speler 130 keer voor Australië uitkwam en in zijn actieve periode tussen 1993 en 1995 twee seizoenen voor Amsterdam speelde. ‘Nederlanders vinden het vaak bij 3-0, 4-0 wel best, gaan ze het rustiger aan doen, spelen ze het balletje rond. Die Australische mentaliteit van keep going is wel aan te leren. Dat probeer ik de jongens als coach in Nederland mee te geven.’

‘Voetbal is een defensieve sport’

‘Ik denk dat het Nederlandse hockey onbewust wordt beïnvloed door voetbal’, vervolgt Reid. ‘Voetbal is een defensieve sport, waarbij tegenhouden belangrijker is dan aanvallen. Als ze met een of twee doelpunten voor staan, gaan ze de voorsprong verdedigen. Spelen ze de bal rond. In plaats van de Australische gedacht: we gaan aanvallen om er 3-0 en 4-0 van te maken, want dat is de beste manier om een voorsprong vast te houden.’

Graham Reed kijkt toe terwijl de Oranje-Heren de strafcorner oefenen. Van links naar rechts: Justen Blok, Bjorn Kellerman, Teun Beins en Jip Janssen.

De invloed van voetbal heeft ook zijn positieve uitwerking. ‘Voetbal is een sport van skills. Nederlanders houden van mooi spel. Dat zie je in het hockey ook terug. Ik denk dat bij de Australiërs de basistechniek beter op orde is, maar de vaardigheden zijn in Nederland groter. Er kan geen land ter wereld zo mooi hockey spelen als Nederland. Ik zeg vaak tegen de jongens dat ze geen idee hebben hoe goed ze zijn. Daarin zijn Nederlanders misschien wel te bescheiden. In het Engels zeggen we: Don’t hide your light under a bushel, stop je talenten niet weg, maar laat ze zien. Daarmee te koop lopen, zit ook niet zo in de aard van Nederlanders. Als je je hoofd boven het maaiveld uitsteekt, wordt die eraf gehakt. In Australië hebben we daar de uitdrukking voor: cutting down the tall poppies.’

Headcoach Australië

De 54-jarige Australiër werd geboren in Redcliffe, Queensland, in het noordoosten van Australië. Reid was een sterke verdediger en middenvelder, die als speler zilver won op de Spelen van Barcelona in 1992, brons op het WK in Lahore in 1990 en vijf keer goud pakte op de Champions Trophy. In 2009 werd Reid assistent-bondscoach van de Kookaburras en in 2014 nam hij het bondscoachschap over van de legendarische Ric Charlesworth. Hij won de Commonwealth Games en de Champions Trophy en leidde de ploeg naar de Olympische Spelen in Rio. Daar ging het mis tegen Nederland, dat in de kwartfinale met 4-0 te sterk was. Het kostte Reid uiteindelijk zijn baan als headcoach bij de Aussies.

Graham Reid als coach van Australië tijdens de Hockey World League Final. Foto: Koen Suyk

De Olympische Spelen zijn in Australië, nog meer dan in Nederland, het ultieme sporttoernooi, stelt Reid. ‘Omdat iedereen hier zo sportminded is, komt op de Spelen alles bij elkaar. Zeker sinds Sidney 2000 en de geweldige prestaties van de Australische ploeg in de jaren daarna.’

Revanche

‘De Spelen zijn een van de twee momenten dat hockey get’s it’s time in de sun, de Commonwealth Games, vergelijkbaar met de Europese kampioenschappen, zijn de andere’, vervolgt Reid. ‘Dan kijken ook de niet-hockeyfans op televisie naar hockey. De publieke opinie over hockey wordt bepaald op basis van de prestaties tijdens die twee kampioenschappen.’

Mirco Pruyser, Thijs van Dam en Seve van Ass in extase na de winst via shoot-out op Australië. Foto: Koen Suyk

De gemiddelde sportliefhebber Down Under is het dan waarschijnlijk ook ontgaan dat Nederland op het WK in India in de halve finale won van Australië na shoot-outs. De hockeyfans, laat staan de Kookaburras zelf, zijn dat zeker niet, voorspelt Reid. ‘De Australiërs zijn uit op revanche voor die nederlaag. Absoluut. Ze zullen er hard en snel opvliegen. Ik weet dat ze teleurgesteld zijn in zichzelf dat ze niet van ons hebben gewonnen. Dat willen ze goed maken. Ik verwacht een interessante wedstrijd met veel goals. We hebben tot nu toe in de Pro League gezien, dat de ploegen vol voor de winst gaan. Als dat zaterdag ook zo is, kan alles gebeuren.’