‘Het was de afgelopen vijf maanden behoorlijk stil vanuit Graham’

‘Dit was wel de roerigste week in dertien jaar Amsterdam’, moest routinier Teun Rohof (33) bekennen, nadat zijn team voor het eerst dit jaar weer de volle buit pakte tegen Almere, met een 1-3 overwinning. Daarmee is de crisis na de 2-8 afstraffing tegen HGC even bezworen. ‘Dinsdag hadden we het met Graham nog over vervolgstappen. En woensdag was het gewoon een gedwongen ontslag.’

De enige manier om als topclub een crisis te bezweren, is door punten te pakken. Dus toen de Zuid-Afrikaan Justin Reid-Ross na een paar minuten hockeyen in Almere – de 2-8 en de 2-1 nederlagen van het weekend ervoor in het achterhoofd – snoeihard in het net pushte bij de eerste de beste strafcorner, ging het vingertje en de blik naar de bank van Amsterdam. Waar niet de Australiër Graham Reid diep verborgen onder zijn gebruikelijke pet zat, maar krullenbol en oud-international Jan Jorn van ’t Land, die als assistent-coach deze week het roer had overgenomen. De frustraties zaten diep bij Amsterdam. Ook toen Valentin Verga met een harde en doffe klap de 0-2 maakte, ging de arm venijnig de lucht in. Eindelijk kon er weer gelachen worden bij Amsterdam en degradatiekandidaat Almere was zonder de geblesseerde international Terrance Pieters een prima tegenstander om dat te bereiken.

Er waaide zondag een frisse wind door het Amsterdamse kamp. Eerste keeper Jan de Wijkerslooth was geslachtofferd na de acht doelpunten die hij moest incasseren in het Wagener Stadion. Dat pakte zondag goed uit. Vervanger Philip van Leeuwen redde knap een strafcornerinzet op een 1-2 voorsprong. Hoewel Van ’t Land daarna doodleuk verklaarde dat er nu twee gelijkwaardige keepers zijn en dat De Wijkerslooth volgende week weer zou keepen.

De nieuwe hoofdcoach, in ieder geval tot het einde van het seizoen, stond zeventig minuten lang zijn team aan te moedigen. Elke minuut bolde hij wel zijn wangen om de Amsterdammers als een schoolmeester positief aan te moedigen. Het was wat het team nodig had. Dat hadden ze zelf geconcludeerd dinsdag, toen Reid er nog bij zat. Maar in plaats van schoolmeester Reid werd het schoolmeester Van ’t Land. ‘Ik ben gewoon heel blij met de drie punten. Het is niet heel Amsterdams, maar we hebben ze gewoon heel hard nodig nu. Woensdag had het bestuur besloten niet verder te gaan met Graham. Dat is jammer, zeker omdat hij een Amsterdam-hart heeft’, zei aanvoerder Billy Bakker na de wedstrijd. ‘Het is niet gegaan zoals het was gepland. Graham was niet meer de geschikte persoon om dit om te draaien. Maar het probleem ligt dieper dan Graham. We moeten ook kijken naar het beleid en de visie van Amsterdam.’

De opluchting is groot bij Valentin Verga, bij de 0-2. Foto: Koen Suyk

‘Hij leek bepaalde vastigheden gewoon vergeten te zijn’

Graham Reid is in gesprek om in India bondscoach te worden. Dat speelt al een tijdje. Maar dat was niet de reden voor zijn ontslag. Eigenlijk wilde routinier Rohof graag nog contact met Reid, om te bespreken wat er onder die pet van Reid nou door het hoofd van de Australiër ging. Weinig mensen die het wisten. Ook Rohof niet. Hij weet alleen dat de vice-kampioen, die vorig jaar nog de derde wedstrijd van de finale van de play-offs verloor, hun coach van vorig jaar een beetje miste. Letterlijk door zijn dubbelfunctie als assistent-bondscoach van de Oranje Heren en zijn verplichtingen bij de Pro League. Maar ook figuurlijk miste Rohof de ijzeren mentaliteit bij de Australiër.

‘Graham leek wat afwezig de afgelopen maanden. Voor de winterstop ging het niet heel goed. In de winter hadden we nog een goede meeting in de Ardennen en toen dacht ik: yes, hij is er weer. Maar daarna was het toch niet zo’, vertelt Rohof openhartig, in de coulissen van het clubhuis in Almere. ‘Hij leek bepaalde vastigheden die we hadden afgesproken gewoon vergeten te zijn. Vaste afspraken waren weg. Hij zat er niet bovenop. Communicatief zijn er vreemde dingen gebeurd. Voorbeeld: toen Billy ziek was in de thuiswedstrijd tegen Almere, was ik aanvoerder. Den Bosch uit was het opeens Nicki Leijs. Ik gun het Nicki, daar gaat het niet om. Maar het was raar dat hij het niet even besprak. En zo zijn er wel veel meer van dat soort dingen.’

Reid is die gepassioneerde en bonkige Australiër, die als speler in de jaren negentig van Amsterdam landskampioen werd met spelers als Taco van den Honert, Jacques Brinkman en Erik Gerritsen. Vorig seizoen begon hij vol passie aan zijn nieuwe baan bij Amsterdam en zei hij dat hij de cultuur van de club wilde veranderen. Met meer openheid en minder arrogantie. Dit seizoen bleek dat de ‘methode-Reid’ bij Amsterdam blijkbaar was uitgewerkt. De ploeg stond na de oorwassing tegen HGC zesde, op zes punten. Rohof: ‘Het was de afgelopen maanden stil vanuit Graham. Sowieso kun je je afvragen of hij op deze manier half bondscoach kon zijn en hoofdcoach bij ons. Het bleef zo stil van zijn kant. Dat was een beetje gek. Ik wil hem graag spreken en zijn kant van het verhaal horen.’

Graham Reid bij de laatste wedstrijd die hij voor Amsterdam coachte, de 2-8 nederlaag tegen HGC. Foto: Willem Vernes

Amsterdam moet ook in de spiegel kijken, vindt Rohof

Toch moest Rohof ook bekennen, net als Bakker, dat de problemen bij topclub Amsterdam dieper liggen dan alleen het functioneren van de hoofdcoach. De jeugd stroomt niet door, het team is verouderd, toptalenten willen niet naar de hoofdstad komen, om enkele oorzaken aan te halen. ‘Tachtig procent van de problemen zijn ook onze schuld en moeten we zelf in de spiegel kijken. Twintig procent ligt bij Graham. Wij hebben al vijf jaar hetzelfde probleem. Sinds 2012 zijn we al geen kampioen meer. Het hockey is veranderd en Amsterdam is daar als club niet in meegegaan.’

Als coach van Jongens B1 – de eerste goede generatie sinds tijden in het Wagener Stadion – wil Rohof helpen om Amsterdam weer gezond te maken. Met oud-international Klaas Veering als bestuurslid tophockey en mensen als Klaas Vermeulen die helpen dit in gang te zetten. Rohof: ‘De problemen hebben eigenlijk al veel te lang geduurd. Het is de laatste jaren ook fout van ons team geweest, hoe we bepaalde spelers opvingen.’

De nieuwe coach Jan Jorn van ’t Land, voorzitter Marc Staal en Tijn Lissone bij Almere. Foto: Koen Suyk

‘Er moest een nieuwe energie en chemie komen’

Voorzitter Marc Staal was blij met de nieuwe energie die hij zondag zag, aangezwengeld door de nieuwe hoofdcoach Van ’t Land. De 1-3 was geen mooie zege op Almere, maar de drie punten waren een pleistertje op de open wond van Amsterdam. Het bloeden zal niet stoppen, voordat er weer andere beleidskeuzes worden gemaakt in de hoofdstad. Van het huidige team zijn er twee spelers geselecteerd voor de Pro League: Bakker en Mirco Pruyser. Verder behoort niemand tot de Pro League-selectie en is er geen een speler geselecteerd voor Jong Oranje. Het is topclub-onwaardig. ‘Het is echt niet des Amsterdams, om niemand in Jong Oranje te hebben’, zei Staal in Almere. Natuurlijk willen wij ook een normale leeftijdsopbouw in het team. Dat spelers graag bij Amsterdam komen hockeyen.’

Nu kon de voorzitter na de  magere voortzetting, na bijna vijf maanden onderbreking en verplichtingen voor Reid bij het Nederlands elftal bij het WK en de Pro League, niet anders dan besluiten dat de tijd voor de Australiër op was. ‘Er moest weer nieuwe energie en chemie komen. We moeten nog EHL spelen. We willen de play-offs halen.’

Amsterdam kon voor het eerst in 2019 eindelijk echt weer juichen, met de eerste zege van het jaar. Foto: Koen Suyk

In een week tijd ziet het er weer heel anders uit voor Amsterdam

Dat het snel kan gaan in de topsport, bewees de situatie na de wedstrijd tegen Almere. Met de eerste drie punten van 2019 in de tas, vertrokken de Amsterdammers met een zonnetje in de rug en een glimlach op het gezicht terug naar de hoofdstad. Ondertussen zagen ze dat het stroef draaiende Oranje-Rood had verloren van landskampioen Kampong. De achterstand op de nummer vier bedraagt nu maar drie punten. Als het nieuwe elan in Amsterdam tot het einde van het seizoen in ieder geval zijn werk doet, kan het nog een boeiend seizoen worden voor de trotse Amsterdammers. Reid ontslaan was een zeldzame noodgreep, dat wel een reactie van het team vereiste. Zij antwoordden in Almere. Daarmee zijn de andere problemen nog niet weg. Maar daar kan op de achtergrond aan worden gewerkt.