WK 1986: HGC-spits Lisanne Lejeune spil in Oranje-verdediging

In de serie ‘Wagener Stadion Toen & Nu’ duiken we in de rijke historie van het Amsterdamse hockeystadion, dat momenteel wordt verbouwd in aanloop naar het EK in 2017. We zijn inmiddels beland bij het WK Dames in 1986, waar de Oranje Dames goud wonnen na een weifelend begin. Lisanne Lejeune werd gekroond tot talent van het toernooi en was met haar verwoestende strafcornerschot topscorer bij Oranje (8 goals). Bij HGC stond ze destijds in de spits, maar bondscoach Gijs van Heumen had op haar 1e WK andere plannen met de toen 23-jarige Lejeune: ze werd laatste vrouw. Lejeune, die sinds 2014 lijdt aan beenmergkanker, kijkt terug op de gloriedagen van 1986.

Eerst maar die moeilijke vraag: hoe voelt ze zich nu? ‘Kan beter’, zegt Lejeune (53) met gevoel voor understatement. ‘Dit is mijn 3e behandeling in 2 jaar, en ik weet dat de kanker niet meer weg gaat.’ De ‘hele lading pillen’, zoals ze het zelf omschrijft, hebben vervelende bijwerkingen. ‘Maar ik onderga het gewoon. Het is een vrij nieuw medicijn en ik heb goede hoop dat het aanslaat. Maar het afwachten is zwaar.’

Doorzetten

Haar topsportmentaliteit komt haar echter ook in deze periode van pas. ‘Ik heb een heel positieve instelling, ondanks dat ik weet dat mijn vorm van kanker niet te genezen is. Dat zit ook wel in mijn karakter hoor. Ik blijf er redelijk rustig onder. Iets dat ik in het veld ook altijd kon. Ik had niet zo’n last van spanning. En het doorzetten en bikkelen natuurlijk. Dat doe ik nu ook. En ik voel me af en toe echt helemáál niet goed.’

Van spits naar laatste vrouw

Des te meer bijzonder is het dat we nu met Lejeune kunnen terugkijken op WK van 1986. Haar 1e WK bij het grote Oranje, waarin haar een heel andere rol werd toebedeeld dan ze was gewend. ‘Ik was bij de trainingsgroep van Oranje gekomen als spits of middenvelder, maar toen raakte Fieke Boekhorst een half jaar voor het WK zwaar geblesseerd. Zij stond laatste vrouw en nam de strafcorner. Gijs van Heumen zag in mij de nieuwe cornervrouw, en uiteindelijk heb ik ook Fiekes plek overgenomen. Dat was wel een flinke overgang: van spits naar laatste vrouw. Maar voor mij was het ook een kans: we hadden veel goede spitsen.’

Hele dagen strafcorners slaan

De strafcorners nemen vormde voor Lejeune een mooie uitdaging. ‘Bij HGC had ik af en toe wel een strafcorner geslagen, maar niet vaak.’ In die 6 maanden sloeg ze soms hele dagen achter elkaar corners. ‘Een half jaar is natuurlijk niet lang om dat helemaal onder de knie te krijgen. Samen met Gijs, Fieke en keepster Det de Beus trainde ik tot de vellen aan mijn handen hingen.’

En dat had effect: meteen in de 1e wedstrijd op het WK sloeg Lejeune 3 strafcorners binnen, waardoor Oranje nipt met 3-2 van Schotland won. Een weifelend begin van de ploeg, maar de corners van Lejeune leverden de volle 3 punten op. ‘Dat was heel spannend, want ondanks de vele training moet je aan het begin van het toernooi maar hopen dat die corner gaat lopen.’

Pingelend de cirkel uit

En een spits in de verdediging? Dat ging eigenlijk heel goed. Op wat kleine dingetjes na. ‘Gijs wilde echt niet dat ik een voet over de middenlijn zette’, lacht Lejeune. ‘Maar soms ging ik bijvoorbeeld pingelend de cirkel uit, in plaats van de bal weg te rammen. Tot woede van Gijs, die me dat goed verrot kon schelden. Dan hoorde ik van Det de Beus achter me: “Goedzo Lisanne”. Ik deed het ook alleen als het kon hoor, en wist dat ik haar nog achter me had.’

Bondscoach Gijs van Heumen

‘Zelfs mensen op het dak van het Wagener’

De sfeer in het Wagener Stadion, van die 1e wedstrijd tot aan de finale, was fantastisch, weet Lejeune nog goed. ‘Het was enorm overweldigend. Echt. Niet te omschrijven eigenlijk. Het was voor het eerst dat het WK apart was voor de dames. We kregen zoveel aandacht, ook al in aanloop naar het toernooi. Het leefde waanzinnig. We kwamen op het journaal, kregen enorm veel interviewverzoeken. Het zorgde er in ieder geval voor dat het stadion overvol was. Ik kan me herinneren dat er tijdens de finale zelfs mensen op het dak van het Wagener zaten, zo vol was het.’

Die 1e 3-2 winst gaf de Oranje Dames vleugels. In de groepsfase werd met 5-1 gewonnen van Engeland, Australië werd met 3-2 aan de kant gezet en tegen Spanje werd het zelfs 5-0. Alleen Canada bleek met 1-2 te sterk. In de halve finale waren de Nederlandse dames sterk en wonnen ze met 3-1 van Nieuw Zeeland. En toen die finale, tegen West-Duitsland.

Finale

Ondanks het feit dat de rol van verdediger en strafcornerspecialist nog behoorlijk nieuw was voor Lejeune, had ze weinig last van spanning. ‘Ik had uit die 1e wedstrijd zoveel vertrouwen gehaald. Daardoor kon ik goed met de druk omgaan. Zelfs in de finale. Ik weet nog dat er een heel vak was met HGC’ers. Die begonnen op een gegeven moment voor mij te zingen. Zo speciaal. Dat krijg je wel allemaal mee. Ik was zelf ook wat aan de nonchalante kant hoor. Was naar mijn lied aan het luisteren omdat wij in de aanval waren, maar toen was er ineens een tegenaanval. Gelukkig kon ik nog wel net op tijd ingrijpen.’

Ook in de finale was Lejeune trefzeker uit de strafcorner. ‘Ik scoorde de 1e of de 2e van de wedstrijd, dat weet ik niet meer precies. Om zo’n belangrijke goal te maken, in zo’n overvol, juichend stadion. Dat was echt waanzinnig.’ De Oranje Dames wonnen uiteindelijk met 3-0 van de Duitse dames. En de gouden plakken? Die werden uitgereikt door niemand minder dan koningin Beatrix. ‘Toen we voor de finale aan het inlopen waren zagen we auto’s voorrijden en daar stapte de koningin uit’, herinnert Lejeune zich. ‘Dat was erg speciaal natuurlijk. Op het veld werden we aan haar voorgesteld en ze reikte ook de medailles uit.’

Lisanne Lejeune scoort in de finale tegen Duitsland

‘In mijn hoofd altijd spits gebleven’

Ook na het WK bleef Lejeune, zowel bij Oranje als bij HGC, de strafcorners nemen. ‘Ik ben echt gedrilld op die corner, maar dat had wel resultaat. Die corner heb ik behouden.’ En Lejeune bleef ook achterin staan. ‘Maar in mijn hoofd ben ik altijd spits gebleven. Ik scoorde makkelijk, dat maakte het ook leuk. In andere sporten kijk ik ook altijd naar de spits. Als laatste man kon ik ook wel genieten als ik een goede pass gaf hoor, dat wel. En dan liefst ook meteen een beslissende pass natuurlijk.’

Dat ze niet meer in de spits stond betekende voor Lejeune in ieder geval niet dat ze geen goals meer maakte. In haar 95 interlands scoorde ze maar liefst 91 keer. Het Wagener is voor haar, na haar 1e en gouden WK, altijd een speciale plek gebleven. ‘Als ik daar ben dan herinner ik me dat altijd inderdaad. Hoe het was. Dat WK is het allermooiste toernooi wat ik in mijn carrière heb gespeeld. Het Wagener tot de nok toe gevuld, de koningin, het team, de sfeer. Alles eigenlijk.’