Revolutie in Belgische hockey begon na 25 nederlagen tegen Nederland

In aanloop naar het EK Hockey in Antwerpen duikt hockey.nl in de Belgische hockeyhistorie. Hoe ontwikkelde het ‘kleine’ hockeyland zich tot de wereldkampioen van 2018?  Vandaag deel 3: hoe oud-international Marc Coudron (48) na veel teleurstellingen in zijn interlandcarrière in 2005 als voorzitter van de Belgische hockeybond een hockeyrevolutie startte in België.

‘Ik heb van mijn 358 caps zeker 26 keer tegen Nederland gespeeld. Eén keer werd het 1-1, op het EK in 1995. Voor de rest verloren we altijd. Nederland is het enige land waar we nooit van konden winnen. Het was meestal veel tegen nul.’

Marc Coudron, sinds 2005 voorzitter van de Belgische hockeybond (KBHB), legt in zijn kantoor in Brussel uit waar de kracht vandaan kwam om een revolutie in het Belgische hockey te ontketenen, die hij zelf consequent een evolutie noemt. Zelf oogt en praat hij bescheiden, maar hij heeft de kracht om honderden mensen te mobiliseren. Want een van de beste Belgische hockeyers ooit wist na 17 jaar aanmodderen met het nationale team: dit nooit meer.

België was in zijn jaren het lachertje op het internationale podium. Voormalig aanvoerder Coudron kijkt gekweld als hij vertelt over het WK in 1994. Hij vond het een wonder dat de Belgische hockeyers überhaupt het WK hadden gehaald en wilde daar alles uithalen. België speelde tegen het Nederlands elftal, kwam op een 1-0 voorsprong, en verloor daarna met 8-1. Vooral fysiek legde België het af tegen ‘een jonge Marc Delissen, een jonge Erik Parlevliet, een jonge Taco van den Honert’.

‘De helft van ons team was goed voorbereid. De rest was mentaal en fysiek zwak. Ik ben een teamplayer. Maar het is moeilijk om op het hoogste niveau te spelen, als andere spelers niet alles doen wat ze kunnen. Dat is frustrerend. Daarom hebben we na het WK in Sydney verschillende spelers vervangen. Die nieuwe spelers waren minder goed, maar wel fanatieker en fysiek sterker.’

Catptain Marc Coudron in zijn afscheidswedstrijd tegen de latere olympisch kampioen Australie. Foto: Philippe Demaret

België was vroeger altijd de underdog, vertelt Coudron. Het team dat mentaal met 0-2 achter stond, als het een wedstrijd tegen een topland speelde. Jezelf kleiner maken, de timide opstelling: het zit volgens de bondsvoorzitter diep in de Belgische ziel. De historie van het land had een permanente angst in de harten van de Vlamingen en Walen gejaagd, denkt Coudron. ‘Wij zijn zo vaak bezet geweest door andere landen. Wij hebben altijd gedacht dat andere landen groter waren dan wij. Die mentaliteit leeft in de monden van de politici, in de pers, en bij de mensen zelf’, legt hij uit. De bondsvoorzitter haalt krantenkoppen aan.

‘Een kwartfinale halen, dat is voor een klein land als België toch niet zo slecht? Dat soort dingen stonden in de krant. Wat is dat, een klein land? Toen ik zelf speelde was die houding een frustratie bij mij. Een Hollander zou dat gevoel nooit hebben. Daarom is Nederland zo goed in sport en bloeit het in het bedrijfsleven met haar ondernemingen. Bier exporteren is het enige waar België groot in is.’

Wij hebben altijd gedacht dat andere landen groter waren dan wij. Die mentaliteit leeft in de monden van de politici, in de pers, en bij de mensen zelf Marc Coudron

Coudron weet zich met België nooit te kwalificeren voor de Olympische Spelen. In zijn laatste jaar als international krijgt de aanvoerder nog een kans, om Athene 2004 te halen. De Wet van Murphy werkt op volle toeren, als België een vinger op een olympisch ticket heeft gelegd. Het koestert een 2-1 voorsprong tegen Zuid-Afrika, op het olympisch kwalificatietoernooi in Madrid. Het is nu zaak om het ticket daadwerkelijk in de zak te stoppen.

Coudron: ‘Het werd een ramp. Met nog dertien seconden te gaan staat het 2-1 voor ons, terwijl wij kansen hadden om op 4-1 te komen. Een kans die er nooit in had gemogen, wordt in de laatste minuut gescoord door Zuid-Afrika. In de verlenging tippen wij een bal een centimeter naast de goal. Bij de strafballen staat het bijna 4-2 voor ons. Maar de keeper maakt een supermooie save. In de sudden death scoren zij. Wij missen. Ongelofelijk. Dat was het einde van mijn interlandcarrière.’

Als hij had geweten dat hij veertien jaar later met tranen in de ogen in een hotel in Londen zou zitten, starend naar een mobieltje waarop hij ziet hoe de Red Lions de beste van de wereld worden, zou hij weten dat al die frustratie nog ergens goed voor was geweest.

Maar dat wist hij toen nog niet. Coudron wist alleen dat hij vooruit wilde met het Belgische hockey. Het ‘Calimero-complex’ moest worden afgeschud en België moest met de mannen een keer de Olympische Spelen halen. Coudron bleef zich na zijn actieve loopbaan bezig houden met het nationale team. Zo hielp hij sponsors te vinden voor het team.

Marc Coudron bij zijn kantoor in Brussel.

Coudron durfde te dromen als hockeybestuurder

Toen kwam de vice-voorzitter van de KBHB naar de toenmalig recordinternational van België – een titel die nu is overgenomen door international John-John Dohmen – met de vraag of Coudron geen voorzitter wilde worden van de Belgische hockeybond? Het was geen onlogische vraag, want Coudron was een grote naam in het Belgische hockey en wist precies waar de schoen knelde. ‘Maar ik was pas 34. Ik was nog nooit leider of voorzitter van een hockeyclub of commissie geweest’, blikt Coudron terug.

‘Ik heb veel nagedacht en met vrienden gesproken. Ik heb Bert Wentink (Nederlandse coach en academicus, toen bekend als coach van Dragons, red.) benaderd. Mijn gevoel was dat Bert met zijn kwaliteiten de juiste persoon op de juiste plaats was. Ik wilde het alleen doen als hij in het bestuur wilde. Hij had een goede baan op de Tilburgse universiteit. Hij moest die verlaten voor een witte pagina in zijn carrière. Het grootste voordeel was dat we met jongens als Cedric Charlier, John-John Dohmen, Thomas Briels en Sander Baart net in 2004 het EK onder 16 hadden gewonnen. Dankzij die overwinning kregen we eindelijk subsidies en konden we een goede generatie opleiden voor de Olympische Spelen van Londen in 2012.’

Bert Wentink met de Australiër Adam Commens, zijn opvolger als technisch directeur. Foto: Philippe Demaret

Van 65.000 naar 1,4 miljoen euro sponsorgeld

Het voorzitterschap is een vrijwilligersbaan. Eentje waar Coudron de afgelopen veertien jaar naar schatting minimaal twintig uur per week aan kwijt is. Hij durfde als een van de weinige Belgen groots te dromen. Hij predikte een sterke evolutie. In 2005 bedroeg het inkomen van sponsors voor de hockeybond 65 duizend euro. In 2019 is dat bedrag zo’n 1,4 miljoen euro. In 2005 hockeyden 15.000 Belgen, veertien jaar later zijn dat er 50.000.

Er werkten in 2005 vier mensen bij de hockeybond, Bert Wentink werd de vijfde. Nu zijn er meer dan twintig fulltimers. Wentink begon met het ‘Be Gold’ jeugdopleiding, dat tot gouden successen op de Olympische Spelen moest leiden. Coudron en Wentink ontwikkelden een ambitieus programma, dat België binnen tien jaar van haar Calimero-complex verloste.

Coudron merkte in 2005 dat er meer Belgen zijn dromen deelden en wist een organisatie neer te zetten met geschikte trainers, betere faciliteiten en een sport te creëren die minder elitair was en aansprekend was voor meer mensen. ‘Het hockey begon te leven. We moesten voor de sponsors ook in de Nederlandstalige pers aanwezig zijn. We gingen daarom ook toernooien organiseren, zodat we zichtbaarder werden als sport. Hockey moest aanwezig zijn op de televisie, in kranten en op social media. De Champions Challenge was in Boon in 2007. We organiseerden de olympische kwalificatie voor Peking, het EK in Boon in 2013, de Hockey World League 2015 in Brasschaat.’

Belgie de Europees kampioen U16. 2004 in Millfield. In het midden John-John Dohmen (met krullen). Foto: Philippe Demaret

‘Ik zei dat we voor goud moesten gaan’

Coudron was ondertussen van 2010 tot 2018 Executive Board Member van de FIH. Nu is hij penningmeester bij het Belgische olympische comité. De oom van internationals Tom en Jill Boon  zegt dat hij in 2010 zeker wist dat de evolutie die hij samen met Wentink was gestart zou leiden tot grootse resultaten. Toen schetste hij tijdens een borrel voor sponsors, pers, voorzitters en stakeholders een visioen voor de periode tot 2015.

‘Ik deed alsof we in 2015 waren. Weten jullie nog, dat de mannen en vrouwen het EK, het WK en de Olympische Spelen speelden? Ik deed net alsof ik een profeet was en zei dat we voor goud moesten gaan. Ik wist gewoon zeker dat we het zouden halen. Dat was geen arrogantie. De generatie Gauthier Bocchard, Loïck Luypaert en Simon Gougnard was onder 18 Europees kampioen geworden. En de generatie daarna, met Arthur van Doren, Alexander Hendrikx en Manu Stockbroekx ook. We hadden zoveel spelers van topniveau. We hadden de beste jeugd ooit. En misschien wel de beste van de wereld. Het enige wat we moesten regelen voor ze waren de beste coaches van de wereld, met Adam Commens (nu technisch directeur KBHB), Colin Batch (nu coach Australië) en daarna Marc Lammers, Jeroen Delmee en Shane McLeod. Het enige wat we deden was de beste omgeving creëren om die superbeloftes een mooie toekomst te geven.’

We hadden honger, en we hebben nog steeds honger Marc Coudron

‘Closing the Gap’ was de naam van het eerste doel, voor 2005 tot 2008, omdat België altijd tussen plaats elf en veertien bungelde op de wereldranglijst. Toen de Olympische Spelen van Peking was gehaald, begon de fase ‘Keep the Flame Burning’. Van 2012 tot 2016 werd dat ‘Push to the Podium’, 2016-2020 staat voor ‘Together at the Top’. De volgende fase heet ‘Beyond Tokio.’ De tijd om te oogsten. Coudron durft hardop te zeggen dat in 2024 België de Grand Slam heeft bereikt: Europees kampioen, wereldkampioen en olympisch kampioen. ‘We hadden honger, en we hebben nog steeds honger.’

Toen de Red Lions in India de shoot-outs van Nederland wonnen van Nederland, zat Coudron in Londen. Hij ging naar een concert van Paul McCartney. Samen met een Nederlandse vriend keek hij naar de finale. Hij had een weddenschap dat als België wereldkampioen zou worden, hij zijn haar zo zou laten knippen als de Belgische voetballer Radja Nainggolan van Inter Milan.

Marc Coudron met het haar van de bekende Belgische voetballer Radja Nainggolan.

Omarmd door het volk

Nergens in Londen wordt de wedstrijd uitgezonden, dus moet hij in de lobby van het hotel met een Nederlandse vriend op een mobiele telefoon naar de finale kijken. Hij ziet Florent van Aubel in de sudden death van de shoot-outs scoren en Jeroen Hertzberger missen. Hij pakt daarna zijn schaar.

Een paar dagen later staat hij in Brussel, op de Grote Markt. Het is een koude dinsdagmiddag, diep in december. Vier straaljagers van de Belgische luchtmacht brengen een saluut. Het plein staat vol met duizenden mensen om de Belgische hockeyploeg te huldigen. Niet alleen is het Belgische hockey eindelijk succesvol. Het wordt ook nog eens omarmd door het volk.

Coudron: ‘Ik stond op het balkon naast de spelers. Ik werd emotioneel toen ik al die mensen zag. Dit was ongelofelijk voor een dinsdag. Een dag dat mensen moesten werken en kinderen naar school gingen. Maar het meest emotionele moment van mijn voorzitterschap blijft die zondag van de gewonnen finale tegen Nederland. Toen was ik in tranen.’

De Red Lions op de Grote Markt van Brussel. Foto: Philippe Demaret

Komende week deel 4 in deze serie. Het verhaal van de Nederlander Bert Wentink, samen met Marc Coudron de architect van het Belgische hockeysucces. Wentink was als technisch directeur belangrijk in België, maar kende ook momenten dat hij ermee wilde stoppen. ‘We waren in 2005 in België eigenlijk al wereldkampioen. Wereldkampioen compromissen sluiten.’

Lees ook in deze serie:

• 1 – Franstalige elite vormt de basis van het Belgische hockey
• 2 – Na afschaffen gemengd hockey werd vrouwenhockey België volwassen