Europees brons hoogtepunt gouden zaaldecennium Groningen

Auw. Een pijnscheut schiet door het lichaam. Keeper Carina Gerritsma-Bleeker voelt aan de achterkant van haar been. Dit is geen goed nieuws en het is zeker niet het goede moment. De warming-up is nog niet eens achter de rug en zo meteen speelt haar ploeg, Groningen, tegen Glasgow Western om het brons tijdens de Europa Cup Zaal.

‘Ik was zo gebrand op die medaille. Ik moest en ik zou brons pakken. Bij het inspelen dook ik de ballen lekker uit de hoek. Ik maakte een spagaat en dat voelde niet lekker. Ik scheurde mijn hamstrings bij deze actie. Met tape om mijn been kon ik doorspelen, maar kon niet meer goed naar de hoeken. ’s Avonds gingen we met z’n allen naar de plaatselijke Chinees. Op een stoel blijven zitten, ging niet. Dat deed zo’n pijn, maar ik was wel heel erg blij met de derde plaats.’

Eerste editie

Groningen is in 1990 bij de eerste editie van de Europa Cup Zaal voor dames de Nederlandse vertegenwoordiger. Een jaar ervoor heeft de Europese hockeybond EHF besloten een officieel Europees clubkampioenschap in de zaal in het leven te roepen. Omdat Groningen al twee jaar op rij landskampioen is en de stad in 1990 haar 750-jarige bestaan viert, wordt het toernooi aan Groningen toegewezen.

Keeper Carina Gerritsma-Bleeker van Groningen. Foto: KNHB/Jeroen van Bergen

‘Wij vonden het wel bijzonder. Het was niet alleen de eerste editie, maar zeker ook omdat het in onze eigen stad was. Het leefde wel, het stond in de kranten. Het enthousiasme voor het zaalhockey in het hoge noorden en met name bij Groningen was erg groot, in een periode waarin de interesse in de rest van Nederland terugliep. Wij wilden wel wat laten zien voor eigen publiek en gingen er vol voor’, zegt Gerritsma-Bleeker.

Landskampioen

Met het zelfvertrouwen van de ploeg zit het goed. Vlak voor de Europa Cup legt Groningen voor de derde maal op rij beslag op de landstitel. In die jaren bestaat in de zaal er geen Hoofdklasse, maar is de competitie ingedeeld in districten. Tijdens het finaleweekend in Amsterdam maken de districtskampioenen uit wie er met de landstitel vandoor gaat. In de poulefase verslaat Groningen Laren (8-2) en MOP (9-6), waarna Ede in de halve finales met 9-1 over de knie gaat. In de finale is MOP opnieuw de tegenstander. De uitslag is dit keer 7-3.

Het zijn de eerste jaren van een bloeiperiode van de club in de zaal. In een tijdsspanne van tien jaar verovert Groningen acht landstitels. Slechts Victoria en Den Bosch weten de reeks van Groningen te onderbreken. Met deze acht kampioenschappen is Groningen samen met Den Bosch en Kampong de succesvolste zaalhockeyclub bij de dames.

We waren wel echt serieus met hockey bezig. We deden het er niet zomaar een beetje bij Carina Gerritsma-Bleeker over het team van Groningen

‘We hadden als ploeg vooral een goede chemie. We gingen goed met elkaar om en hadden een gezellig team. Maar, we waren wel echt serieus met hockey bezig. We deden het er niet zomaar een beetje bij. We gingen er echt voor.’

Gerritsma-Bleeker: ‘We hadden altijd wel zaalruimte om te trainen. Dat was in het westen veel minder. We trainden vaak in Haren in Sporthal Scharlakenhof en soms moesten we ook wel eens naar Hoogezand. Er was altijd wel ergens ruimte. We pakten het serieus aan, trainden twee, drie keer in de week. Ook in de vrieskou buiten. Als er sneeuw lag, deden we extra krachttraining in het clubhuis. De trainingen gingen altijd wel door. Ik ging ook vaak zelf trainen dus ik stond in die tijd eigenlijk wel dagelijks op het hockeyveld.’

Groningen viert feest na winst van de landstitel zaal in 1989. Foto: KNHB/Jeroen van Bergen

Coaching

Het team staat onder leiding van coach Jan Dresselhuys.’Als coach was hij een bijzonder figuur. Hij kon de boel wel op scherp zetten. Ik herinner mij een keer dat we een straftraining kregen nadat we slecht hadden gespeeld. Moesten we rondjes lopen. Riep hij: wij zijn jullie toch een stelletje sukkels dat jullie dit gewoon ondergaan. Zeg nou gewoon een keer: verdomme, nee, dat doen we niet. Hij heeft ons weerbaarder gemaakt. De braafheid zijn we wel kwijtgeraakt. Hij kreeg meer tegenstand. Dat vond hij ook wel leuk en wij ook.’

‘Als team wisten wat we aan elkaar hadden. Iedereen voerde haar taak goed uit. Als je een opdracht kreeg: jij schakelt die speler uit. Dan werd dat ook gedaan. Als er dan toch iemand een slippertje maakte, dan stond er altijd iemand achter die het opving. We gingen voor elkaar door het vuur’, zegt Gerritsma-Bleeker.

Als ik uitliep wist ik dat ieder poppetje gedekt was. Dan kon ik de bal er tussenuit plukken als dat nodig was. Carina Gerritsma-Bleeker, keeper Groningen

‘Achterin hadden we het goed dicht. We konden op elkaar vertrouwen. Als ik uitliep wist ik dat ieder poppetje gedekt was. Dan kon ik de bal er tussenuit plukken als dat nodig was. Voorin hadden we gehaaide speelsters zoals Wendela Goeman Borgesius. Bij de strafcorner legde Annet van Riet de bal echt dood neer en kon Angela Veeger de bal erin pushen. Bovendien was Angela verdedigend sterk en kon ze een goede pass geven. Als ze een bal onderschepte, ging de bal meteen naar voren toe. Angela was echt een voorstrekker, iemand die de boel kon aanjagen. Dus het team klopte wel.’

‘Mijn rol? De ballen eruit houden’, lacht Gerritsma-Bleeker. ‘Reflexen, daar was ik wel goed in. De ballen eruit duiken, dat vond ik altijd wel leuk. Wat ik heel goed kon was de bal dood aan mijn klomp stoppen. Dat heb ik eindeloos getraind.’

Interesse in het keepen

Gerritsma-Bleeker raakt al snel nadat ze begint met hockeyen geïnteresseerd in het keepen. ‘In de C-jeugd wisselden de keepers door, maar durfde ik nooit te vragen of ik keeper mocht zijn. Een keertje hadden we de keepersspullen mee naar huis genomen. Dat vonden mijn zusje en ik eigenlijk wel leuk. Gingen we in de tuin hockeyen en toen wilde ik keeper worden.’

Met name het zaalhockey trok haar. ‘Ik vond het geweldig. Zaalhockey vond ik veel leuker dan veldhockey. Op het veld kreeg ik in sommige wedstrijden maar een of twee ballen. Dat gaf niet echt voldoening. En als er van die twee er dan ook nog eentje was ingegaan, had je gewoon een slechte middag. In de zaal was ik meer betrokken bij het spel en kon ik echt het verschil maken in een wedstrijd.’

Carina Gerritsma-Bleeker in actie voor Groningen. Foto: KNHB/Jeroen van Bergen

Dertien clubs

De inschrijving voor de eerste editie van de Europa Cup in Groningen staat open voor de kampioenen in de zaal van alle 27 bij de Europese hockeyfederatie EHF aangesloten landen. Uiteindelijk happen dertien clubs toe. Het niveauverschil is echter groot. Een aantal ploegen heeft eigenlijk niets te zoeken op het toernooi.

‘We speelden wedstrijden waarvan we dachten: dit is nog minder dan in de competitie. Die Duitsers (Brandenburg, red.) waren heel technisch en hadden een goede strafcorner. Die speelden het echte zaalhockey zoals het zou moeten spelen. Echt snel van man tot man. Iedereen uitspelen en dan scoren. Dat deden ze echt ongelooflijk goed.’

Poule-indeling

Groningen wordt ingedeeld in een poule met zes andere teams. Glasgow Western en Athletic Terrassa worden gezien als grote concurrenten voor de eerste twee plaatsen in de poule, die recht geven op de halve finales. De ploeg start met een kleine zege op Lorenzoni (4-3) uit Italië, waarna ook Swansea (6-2) en Terrassa (5-3) worden verslagen. Club Tuve uit Zweden en het Oostenrijkse Arminen zijn geen partij voor Groningen. Het klassenverschil komt tot uiting in de uitslagen, respectievelijk 15-1 en 14-1.

Met vijf zeges uit vijf duels heeft Groningen aan een punt genoeg tegen Glasgow om de Duitse topfavoriet Brandenburg in de halve finales te ontlopen. Glasgow heeft eerder in het toernooi verrassend een punt laten liggen tegen het Italiaanse Lorenzoni (3-3). Het is echter Glasgow dat wint. Het wordt 2-1.

We stonden stijf van de zenuwen en konden niet dat stapje extra geven Carina Gerritsma-Bleeker over het laatste pouleduel tegen Glasgow Western

‘2-1 is natuurlijk helemaal geen zaalhockeyuitslag’ zegt Gerritsma-Bleeker. ‘Achterin konden we het heel goed dichthouden, maar voorin kwamen we niet tot scoren. We stonden stijf van de zenuwen en konden niet dat stapje extra geven. We werden ook wel verrast door hun fysieke spel. Dat soort tegenstand kenden wij niet in Nederland. Ik denk dat dat ons een beetje heeft opgebroken.’

In de halve finales tegen Brandenburg kan Groningen niet verrassen. De Duitse ploeg wint met 6-2 en pakt vervolgens ook de eerste Europese zaaltitel door Slough uit Engeland in de finale met 4-3 te verslaan. ‘Het was mooier geweest als we de Duitsers in de finale hadden getroffen, maar het loopt zoals het loopt. De nederlaag was terecht. De Duitsers waren echt een klasse beter.’

Opnieuw tegen Glasgow

In de strijd om het brons komt Groningen een oude bekende tegen: Glasgow Western. ‘We hebben wel tegen elkaar gezegd: als we er nog wat van willen maken dan moet het nu gebeuren. Het zou zonde zijn als we hier vierde worden.’

Dit keer staat Groningen aan de goede kant van de score. Ondanks de hamstringblessure incasseert Gerritsma-Bleeker slechts twee tegentreffers en van zenuwen bij de ploeg lijkt dit keer geen sprake. Na elf minuten leidt Groningen al met 2-0 dankzij treffers van Frederiek Krikke en Sabeth Kok, die attent reageren op een rebound van de twee strafcorners die de ploeg voor rust krijgt.

Strijd om brons

Glasgow, dat voor rust de achterstand verkleint naar 2-1, is minder effectief vanaf de kop van de cirkel. Er worden slechts twee doelpunten gemaakt uit vijftien corners. Na rust loopt Groningen via Wendela Goeman Borgesius en Angela Veeger uit naar 4-2. Als Glasgow in de slotfase de keeper inwisselt voor een extra speelster straft Goeman Borgesius deze keuze af: 5-2. Het brons is voor Groningen.

De beker voor beste keeper tijdens de Europa Cup Zaal in 1990. Foto: Carina Gerritsma-Bleeker

Na afloop wordt Gerritsma-Bleeker uitgeroepen tot beste keeper van het toernooi. ‘Ik was het eigenlijk al vergeten, maar ik voelde me wel vereerd. Beste keeper van het toernooi, dat is wel speciaal. In de kast heb ik nog de beker voor beste keeper liggen.’

Hoogtepunten

Voor Gerritsma-Bleeker is het zaalbrons niet het enige hoogtepunt van het seizoen. Niet veel later wint ze met Oranje in het Australische Sydney de wereldtitel op het veld. Twee jaar later behoort ze tot de selectie die deelneemt aan de Olympische Spelen in Barcelona, waar Nederland teleurstellend als zesde eindigt.

In totaal speelt Gerritsma-Bleeker 31 keer voor Oranje. ‘Als keeper werd je toen niet zo vaak gewisseld, dus kwam je niet zo snel aan je interlands toe. Het was alles of niks als keeper. De bondscoach ging niet even vijf minuten voor tijd een keeper wisselen. Bij mij liep de teller niet zo hard op. Ik ben al blij met dit aantal.’

Chirurgie

Na een kort uitstapje naar EHV in Enschede midden jaren negentig keert Gerritsma-Bleeker terug bij Groningen waarna ze niet veel later stopt als actief hockeyer. Ze richt zich op haar maatschappelijke carrière en wordt orthopedisch chirurg. Sinds 2001 werkt Gerritsma-Bleeker in het Martini Ziekenhuis in Groningen.

‘Ik ben echt helemaal uit het hockey. Ik volg het af en toe op tv, dat vind ik wel leuk. Als keeper krijg je veel ballen op je vingers en op een gegeven moment zijn die ook een beetje kostbaar. Daar moest ik ook een beetje voorzichtig mee zijn.’

Succesvol jaar

Voor de dames van Groningen is 1990 het meest succesvolle jaar uit de clubgeschiedenis. Na de landstitel in de zaal en het Europees brons eindigt de ploeg op het veld als derde achter kampioen HGC en Amsterdam.

De derde plek in de Europa Cup Zaal wordt door Groningen nooit meer overtroffen of zelfs maar geëvenaard. Twee jaar later is de ploeg nog dichtbij een medaille, maar eindigt op plek vier net buiten de prijzen. Bij de laatste deelname aan de Europa Cup in 1998 eindigt Groningen als achtste en degradeert naar de B-poule.

Dichtbij Europese rentree

In 2017 maakt Groningen opnieuw kans op deelname aan de Europa Cup, maar de finale van NK Zaal tegen Amsterdam gaat verloren. Het is vooralsnog de laatste keer dat de club zo dichtbij een Europese rentree in de zaal is geweest.

Uitslagen Europa Cup Zaal 1990

Poulefase
Lorenzoni – Groningen 3-4
Groningen – Swansea 6-2
Groningen – Terrassa 5-3
Groningen – Club Tuve 15-1
Groningen – Arminen 14-1
Groningen – Glasgow Western 1-2
Halve finale:
Groningen – Brandenburg 2-6
Strijd om derde en vierde plaats:
Groningen – Glasgow Western 5-2