Ook van zijn zesde Spelen krijgt Caldas nog vlinders in zijn buik

Max Caldas bereidt zich momenteel met de Nederlandse mannen voor op zijn zesde Olympische Spelen. Tweemaal als speler van Argentinië, vier keer als (assistent) coach bij een Nederlands team. Als geen ander kent hij het belang van de voorbereiding. Hoe leeft de 48-jarige coach nu toe naar het belangrijkste hockeytoernooi? Hoe was dat als speler? ‘Dat gevoel van de Spelen grijpt je. Elke keer weer.’

Het was eigenlijk een onbeduidend moment. Bondscoach Max Caldas haalde op nationaal sportcentrum Papendal zijn stapel olympische kleding op en legde die achter in zijn auto. Tot hij de klep dicht deed. ‘Plots realiseerde ik me dat de Spelen er nu echt aan komen. Ik kreeg de vlinders in mijn buik. Dacht ineens: wow, het gaat nu echt gebeuren. Ineens zat ik in dat olympische gevoel. Van de terugweg heb ik vervolgens het stuk va Arnhem tot Utrecht als een roes beleefd. Ik verheug me enorm op mijn volgende ervaring op de Spelen’, zegt Caldas.

De coach vertelt zijn verhaal op het terras van Pinoké waar de Oranje Heren afwisselend met het Wagener Stadion het eerste deel van de voorbereiding op de Spelen hebben afgewerkt. Maandag vlogen ze naar Madrid voor deel twee. Pas enkele dagen voor de openingswedstrijd tegen België landen de mannen in Tokio.

Hoge ogen

Ze hebben er dan ruim vier weken voorbereiding op zitten om aan het belangrijkste hockeytoernooi te beginnen. Door het verfoeide coronavirus een jaar later dan gedacht en ook kort na het EK in Amsterdam dat winnend werd afgesloten.
De vier weken voorbereidingstijd lijken voor een buitenstaander genoeg om klaar te zijn voor Tokio. Daar denkt de bondscoach anders over: in zijn optiek is voor een gedegen voorbereiding op een groot toernooi minimaal zes en liever acht weken nodig. Maar Caldas klaagt niet. Zoals hij de hele coronaperiode al predikt, draait alles om aanpassen. De ploeg die dat het beste doet, gaat straks hoge ogen gooien in Tokio.

Max Caldas viert het binnenhalen van de EK-titel in 2021 met keeper Pirmin Blaak. Foto: Willem Vernes

De kortere voorbereidingstijd geeft Caldas minder tijd om de experimenteren, legt hij uit. Elke training moet raak zijn en passen in het proces richting olympische goud. De voorbereiding is cruciaal om een basis te leggen, waarop tijdens het toernooi succes kan worden gebouwd.

‘Een voorbereiding is voor alle facetten belangrijk: fysiek, mentaal en voor het groepsproces’, doceert Caldas. ‘Voor de spelers is het belangrijk dat ze zich een periode volledig kunnen focussen op Oranje. Fysiek en mentaal hebben we de weken hard nodig om op olympisch niveau hopelijk acht wedstrijden in twaalf dagen te kunnen spelen. Dat is echt wat anders dan elke week een wedstrijd met je club. Dat verschil is gigantisch.’

‘Spugen in je handen en gas erop’

De voorbereiding op de Spelen anno 2021 verschilt in zijn ogen enorm met zijn eerste olympische toernooi in 1996 in Atlanta, toen hij als 23-jarige een plek in de Argentijnse selectie verwierf. ‘De voorbereiding bestond destijds uit veel hockeyen en veel fysiek. Het was spugen in je handen en gas erop. Aan groepsprocessen en alle andere zaken rondom het team werd minder aandacht besteed. Al speelde ook een rol dat ík daar als rookie niet mee bezig was. Het draaide destijds vooral om mezelf. Leuk zo’n discussie over ‘hoe hebben we getraind’, maar ik was alleen bezig met de vraag: wanneer wordt de selectie bekendgemaakt?’

Ma Caldas in actie als speler van Argentinië. Foto: Koen Suyk

Hoe anders is dat nu. Caldas geniet van de voorbereidingen op toernooien. Het kneden van zijn team, zowel fysiek als mentaal. Individueel en als groep. ‘Het proces ernaartoe vind ik nu het mooiste dat er bestaat.’

In Madrid, de hoofdstad van het land waar hij na de Spelen bondscoach wordt, is dat proces nu in volle gang. Als de ploeg een week voor de Spelen naar Tokio vliegt, begint het inhaleren van het olympische gevoel. Caldas kijkt er al naar uit. ‘Je krijgt je accreditatie, je reist, komt in het dorp, met de eetzaal, de bussen naar de venues. Dat is allemaal elke keer hetzelfde, alleen in een ander jasje. Maar zodra je er bent, proef je dat olympische gevoel. Het grijpt je, hoe oud, ervaren je ook bent. Alle genders, alle culturen, alle kleuren en al die verschillende sporters bij elkaar. Het is de wereld in een dorp. Ik vind dat fenomenaal, elke keer weer.’

Muhammad Ali

Op zijn eerste Spelen werd hij erdoor overweldigd, herinnert Caldas zich. Lachend: ‘Terugkijkend was ik daar de eerste dagen meer toerist dan sporter. Ik keek mijn ogen uit. Al die andere sporters die ik normaal op televisie zag, stonden ineens naast me in de rij voor het eten en vroegen: welke sport doe jij?’

Het staat Caldas nog helder voor de geest hoe op zijn eerste Spelen Muhammad Ali, met trillende handen vanwege de eerste verschijnselen van Parkinson, de olympische vlag ontstak in Atlanta. ‘Ik dacht: dat is Muhammad Ali! Ik werd overmand door emotie, vooral omdat hij zich bijna brandde aan de vlam.’

Alle genders, alle culturen, alle kleuren en al die verschillende sporters bij elkaar. Het is de wereld in een dorp. Ik vind dat fenomenaal, elke keer weer. Caldas over de Olympische spelen

In het dorp zag de jonge Caldas, Monica Seles, de Amerikaanse tennisster die vanwege een steekincident jaren van het tennispodium was verdwenen. In een poging een handtekening en foto te bemachtigen, werd Caldas door haar persoonlijke beveiliger gegrepen. Lachend: ‘Maar ik heb nog wel een foto gemaakt.’

Focus

Caldas vertelt de verhalen 25 jaar na dato alsof ze onlangs zijn gebeurd. Ze zitten in zijn geheugen gegrift, zoals hij nog tientallen andere anekdotes kan oplepelen. Al zijn ervaringen zijn niet alleen leuk en bijzonder om te vertellen, maar hebben hem ook gevormd. ‘Op mijn eerste Spelen vertelden twee Spaanse hockeyers doodleuk dat ze de dag erna wel van Duitsland zouden winnen en een medaille gingen pakken. Net als Argentinië streed Spanje in die tijd niet voor de prijzen. Dus wij Argentijnen, die toch altijd een strijd met Spanje hadden, stiekem lachen om die uitspraak. Maar uiteindelijk wonnen de Spanjaarden wel van de Duitsers en haalden ze de finale.’

Die verloren ze van Nederland. Maar Caldas leerde hoe belangrijk focus is op een groot toernooi als de Spelen. Je niet laten afleiden. En geloof in jezelf. ‘Ik ben alle Spelen ingegaan om goud te winnen. Ook als speler van Argentinië, terwijl wij zeker wisten dat we geen goud gingen winnen. Nu is dat anders: we hebben met Oranje een ploeg die wél kans maakt op een medaille.’

Daarop is in de voorbereiding alles gericht. Caldas laat in de voorbereiding niets aan het toeval over. De spelers krijgen veel vrijheid, maar elke training en elke praatsessie staat in het teken het hogere doel. Het gevoel is goed, maar dat is geen garantie voor een goed resultaat, weet Caldas uit eigen ervaring. ‘In de aanloop naar Athene hadden we met Argentinië ook het gevoel dat we er goed voor stonden. Maar we verloren bijna alle potten met minimaal verschil en werden elfde.’

Max Caldas aan de telefoon na behalen van de gouden medaille tijdens de olympische hockeyfinale in Londen. Foto: Koen Suyk

Caldas leerde daar een harde les, die hij in het vervolg van zijn carrière elke keer weer bevestigd zag: ‘Winnen heb je niet onder controle. Punt.’

Hij laat een stilte vallen en legt uit: ‘Het enige dat je kunt doen, is ervoor zorgen dat je zelf zo goed mogelijk presteert. De voorbereiding is de springplank naar prestaties. Hoe beter je dat proces onder controle hebt, hoe groter de kans dat je goed presteert. Daarna komt de strijd om winst of verlies. De uitkomst daarvan weet je niet. Je hebt immers een tegenstander die hetzelfde doet. Juist dat maakt voor mij het coachvak zo boeiend. Als ik ook het resultaat onder controle had, zou ik geen coach zijn. Dan mis je alle spanning, leer je niets en is de lol er snel af.’