Slopende shoot-outs en een narrow escape tegen Nieuw-Zeeland

In aanloop naar de Olympische Spelen blikken we terug op een aantal bijzondere olympische momenten. Vandaag: de narrow escape van de Oranjevrouwen in de halve finale van 2012.

Ja. Ze hadden al eerder shoot-outs genomen. Datzelfde jaar nog, op de Champions Trophy in Argentinië. Een jaar eerder ook al, in Amstelveen. Maar dit was anders. Het was voor het eerst dat er op een Olympische Spelen shoot-outs werden genomen.

Een primeur dus op 8 augustus 2012 in Londen. En dat zorgde voor wat onwennigheid.

‘Het duurde en het duurde. In mijn herinneringen hebben we daar een eeuwigheid staan wachten. Wij als team, op de middenlijn. Maar ook Naomi van As, die de eerste shoot-out voor ons nam. Die stond al klaar. Het was snikheet, iedereen was kapot en bloednerveus. Toekijken was al eng.’

Kelly Jonker op de Spelen van 2012. Foto: Koen Suyk

Arm om arm, schouder aan schouder

Het woord is aan Kelly Jonker. Zij stond daar, op die dag, op de middenlijn. Verbeten gezichten op de foto. Arm om arm, schouder aan schouder. Ze leefden vol mee. Lidewij Welten zette haar tanden bijna grommend op elkaar. Caia van Maasakker nam nog een teug lucht. Op de voorgrond zit Naomi van As uit te puffen van haar zojuist genomen – en rake -shoot-out.

Maar goed. Ze moesten dus wachten. Jonker weet niet meer helemaal precies waar dat aan lag. ‘Ik dacht dat het iets te maken had met de tv. Ze moesten die shoot-outs goed in beeld brengen. Dat was het, volgens mij. We konden er weinig aan doen, al zorgde het er wel voor dat de spanning nog hoger opliep. Ik heb daarna best wat shoot-out-series meegemaakt. Maar nooit duurde het zolang voordat we konden beginnen.’

In die serie kwam Nederland – ondanks een misser van Maartje Paumen – nooit op achterstand. Nieuw-Zeeland benutte slechts één van z’n vier pogingen, liefst drie werden gestopt door de uitblinkende goalie Joyce Sombroek. Ellen Hoog schoot met haar backhand de winnende binnen voor Oranje, dat dus die dag door het oog van de naald kroop.

Dikke knuffels voor de uitblinkende Joyce Sombroek. Foto: Koen Suyk

In die tijd at en sliep ik ook slecht voor grote wedstrijden. Het idee dat de hele wereld naar je kijkt op zo’n moment, dat doet wel wat met je. Kelly Jonker

‘De poulefase waren we goed doorgekomen’, stelt Jonker. ‘We wonnen alle vijf wedstrijden, de een iets soepeler dan de ander. We speelden niet geweldig, maar zijn nooit echt in de problemen geraakt. Gingen goed richting die halve finale. We hadden vertrouwen, waren er klaar voor. Maar dan blijkt het cliché toch te kloppen. Zo’n halve finale is helemaal anders. Een wedstrijd op zich.’

Jonker was pas 22 jaar. Het waren haar eerste, echte Spelen. De vorige keer in Peking was ze reserve geweest. ‘Die halve finale was op dat moment de belangrijkste wedstrijd van mijn carrière. Ik was al blij dat we ‘m ’s middags al mochten spelen. Dan was die spanning weg. In die tijd at en sliep ik ook slecht voor grote wedstrijden. Het idee dat de hele wereld naar je kijkt op zo’n moment, dat doet wel wat met je. Je gedachten gaan alle kanten op.’

Druk op de corner van Paumen

Ondanks die vijf zeges in de groepsfase, liep niet alles soepel bij Oranje. Maartje Paumen scoorde namelijk niet uit haar strafcorners. De druk op de Limburgse – op de Spelen van 2008 nog topscorer van het toernooi – nam per doelpuntloze wedstrijd toe. ‘Dat was vooral iets van de buitenwereld’, vertelt Jonker. ‘Wij hadden als groep echt het vertrouwen in dat-ie een keer ging vallen. Het had ons ook nog niet opgebroken. Ik was natuurlijk een van de jongsten, waardoor ik niet degene was om haar moed in te spreken.’

Uiteindelijk werd cornergoeroe Toon Siepman ingevlogen om Paumens corner te finetunen. ‘Zoiets had ik nog nooit meegemaakt. Het zegt wel wat over het belang van het moment, van het toernooi. Over de intensiteit. Alles wat nodig is doen, om met elkaar het beste te bereiken. En op het moment dat het écht, écht moest, toen pushte Paumen ze weer binnen. Het klinkt makkelijk, maar we wisten dat ze dat kon. Dat deed ze namelijk altijd.’

Ontlading bij Maartje Paumen na het maken van de 2-2. Foto: Koen Suyk

Zo ook in die halve eindstrijd, waarin Paumen uit corners voor beide Nederlands treffers zorgde. Broodnodige goals, omdat Nieuw-Zeeland – dat op doelsaldo bij de laatste vier belandde – twee keer een voorsprong had genomen. ‘We speelden niet eens slecht ofzo. Hadden hen ook niet onderschat. Dat was het niet. Nieuw-Zeeland was vooral een heel goede tegenstander. Ze hadden een goed team, met een paar speelsters die in de Hoofdklasse hadden gespeeld. Die dag stegen ze boven zichzelf uit met hun powerhockey. Ze waren echt sterk. In mijn herinnering was het een wedstrijd van heel hoog niveau.’

Zoals Hoog al vorige week al aangaf: in de wedstrijd kwam ‘Alicante’ ter sprake. Op een berg bij de Spaanse stad werden de Oranjevrouwen afgebeuld door militairen, zodat de groep uiteindelijk dichter bij elkaar zou komen. ‘Daar gingen we tot het uiterste. Dit was zo’n wedstrijd waarin dat ook moest. Op elkaar vertrouwen en onze tanden erin zetten. Samen vechten.’

Argentinië probeerde ons op te naaien en wakker te maken. Kelly Jonker

Oranje vocht en kwam bovendrijven. Jonker herinnert zich nog dat ze na afloop in het olympisch dorp zat met haar roomy Sombroek. ‘Die kreeg alleen maar berichten binnen. Ze had het natuurlijk fantastisch gedaan. Ik genoot met haar mee. Vond het knap hoe ze met die druk en spanning omging. Daar kon ik nog wel wat van leren.’

Ook de nacht na Nieuw-Zeeland kon Jonker moeilijk de slaap vatten. ‘Al lag dat niet alleen aan de adrenaline. Het kwam ook omdat Argentinië – dat na ons speelde – voor onze appartementen stond te schreeuwen en zingen. Ze probeerden ons op te naaien en wakker te maken. Ik kan er nu wel om lachen. Het heeft namelijk niet geholpen. Twee dagen later wonnen we van hen in de finale.’