Hugo Jonkman kon leven met rol als eerste reserve bij Spelen Los Angeles

Het Nederlands elftal is het hoogst haalbare voor een hockeyer. Slechts 866 spelers trokken ooit het shirt van Oranje aan. Voor Hugo Jonkman (58) bleef het bij twee interlands. Na zijn debuut tegen Spanje op 22 juni 1984 was hij eerste reserve bij de Olympische Spelen van Los Angeles. Daarna moest Jonkman bijna een jaar wachten op zijn volgende speelminuten. Overigens won hij zijn beide interlands met Oranje.

Het moet een komisch uitziend tafereel zijn geweest. Vijf internationals van het Nederlands elftal schichtig om zich heen kijkend, wegduikend achter pilaren, zich een weg banend door de lobby naar de liften om naar hun hotelkamer terug te keren.

‘We waren de stad in geweest. We moesten om twaalf uur of een uur weer terug zijn, maar kwamen om vier uur ’s ochtends terug in het hotel. Het was hilarisch. Ik was lid van het studentencorps, dus voor mij was het niet bijzonder. We keken om ons heen of we niet iemand van de bond in de lobby zagen. De volgende dag hoefden we ook niet te spelen, maar moesten wel trainen. De bondscoach heeft niets gezegd, maar hij moet aan sommige ogen hebben gezien dat er niet lang was geslapen. Je bent jong en kan veel hebben. Je schudt na een halfuur even met je hoofd en dan ben je er weer bij’, lacht Hugo Jonkman, die niet onthult wie de andere internationals waren die samen met hem in de zomer van 1985 de avondklok van Oranje schonden. ‘Die namen kan je denk ik zelf wel invullen.’

Klein Zwitserland

Zes jaar eerder was de inmiddels 58-jarige Jonkman in het eerste van Klein Zwitserland gedebuteerd. Het waren de gouden jaren van de Steenbokken. Met onder meer de gebroeders Kruize en Steens veroverde de ploeg tussen 1977 en 1984 acht keer op rij de landstitel, nog steeds een record. Ook werd de ploeg twee keer Europees kampioen.

Jonkman begon als rechtsvoor, schoof daarna twee linies naar achteren naar de positie van rechtsachter om vervolgens op te schuiven naar het middenveld, waar hij na tien jaar in het eerste van Klein Zwitserland afscheid nam van de Hoofdklasse.

Hugo Jonkman duelleert om de bal met Ronald Jan Heijn van Bloemendaal. Foto: KNHB/Jeroen van Bergen

Ik was een pitbull op het veld, vergelijkbaar met de voetballer van Edgar Davids Hugo Jonkman typeert zichzelf als speler

‘Ik was een pitbull op het veld, vergelijkbaar met de voetballer van Edgar Davids. Ik was mandekker. Je kwam er bij mij niet langs. Ik was enorm fit en had daarnaast veel energie. Ik kon best goed hockeyen, maar moest er veel voor doen. Ik moest hard werken om een hoog niveau te halen’, omschrijft Jonkman zichzelf als speler. Hij doorliep de Nederlandse jeugdelftallen, speelde in Jong Oranje en kreeg uiteindelijk ook een uitnodiging voor het ‘grote’ Oranje.

‘Dat was geweldig. Ik speelde bij Klein Zwitserland, dus dan werd er automatisch naar je gekeken. Ik wist dat ik op de radar stond, want er gingen geruchten dat ik zou worden geselecteerd. Hoewel ik niet verbaasd was, was het toch een verrassing dat ik een uitnodiging voor Oranje kreeg. Ik was enorm blij en trots.’

Spelen van Los Angeles

Het Nederlands elftal bereidde zich voor op de Olympische Spelen van Los Angeles (1984). Het was voor het eerst sinds 1976 dat Oranje weer mee zou doen aan het grootste sportevenement ter wereld. In 1980 liet Nederland verstek gaan tijdens de Spelen van Moskou.

‘Bondscoach Wim van Heumen zei mij dat er zestien spelers mee mochten naar de Spelen en dat ik er rekening mee moest houden dat ik de zeventiende man was. Voor mij was dat geen probleem om dat te accepteren. Ik heb redelijk nuchter ingezien wat de bedoeling was. Ik had ook niet de hoop te worden geselecteerd voor Los Angeles. Ik zorgde er wel voor dat ik topfit was in het geval dat, maar toen ik hoorde dat ik niet mee ging, was de teleurstelling minder groot. Het meetrainen met Oranje heb ik als leuk ervaren. Ik vond het een hele eer.’

Hugo Jonkman debuteert in Oranje op 22 juni 1984 tegen Spanje in Terrassa. Editie Hockey Sport 1984-1985

Eerste reserve

Jonkman werd aangewezen als eerste reserve voor Los Angeles. In het geval van een blessure kon hij alsnog worden ingevlogen. Tot een bepaalde datum was het teams toegestaan om een speler te vervangen. Jonkman had de ‘pech’ dat vlak na die deadline Roderik Bouwman geblesseerd raakte. Hij brak zijn vinger in het eerste duel van Oranje op de Spelen tegen Canada.

‘Als het een dag eerder was gebeurd, dan was ik naar Los Angeles gevlogen’, zegt Jonkman. ‘Jammer, maar ik kon me er redelijk snel bij neerleggen. Als student heb ik een prachtige zomer gehad. Ik zat lekker voor de buis en heb genoten van de Spelen. Oranje werd uiteindelijk zesde, toen had ik wel iets van: verdomme, ik had het misschien beter gedaan.’

Debuut tegen Spanje

Jonkman miste dan wel de Spelen, maar zijn eerste minuten in het oranje shirt had hij inmiddels gemaakt. In de eerste wedstrijd tegen Spanje op het trainingskamp in Terrassa in de aanloop naar de Spelen viel Jonkman in voor Hidde Kruize. Oranje won het duel met 3-1.

‘Ik weet nog wel dat ik zenuwachtig was. Ik wilde geen foutje maken. Het ging redelijk. Mijn tegenstander heeft geen bal geraakt’, herinnert Jonkman zich, die na afloop van het duel de traditionele interlanddas kreeg overhandigd.

Doelpuntenmakers en opstelling tweede interland Hugo Jonkman. Screenshot Trouw

Als die twee wissels waren geweest, wist je dat je je schoenen kon uittrekken. Hugo Jonkman over de tijd dat er nog geen interchange bestond

Vervolgens duurde het bijna een heel jaar voordat Jonkman zijn tweede interland mocht spelen. Na zijn debuut tegen Spanje zat hij vaak op de bank bij Oranje. ‘In die tijd mocht je ook maar twee keer wisselen. Als die twee wissels waren geweest, wist je dat je je schoenen kon uittrekken.’

Jonkman keerde in de zomer van 1985 terug bij Oranje, nadat hij eind 1984 niet was geselecteerd voor de Champions Trophy. Het Nederlands elftal speelde een serie van twee duels met Schotland. Bij het eerste treffen keek Jonkman nog vanaf de bank toe, maar in de tweede wedstrijd (5-1 winst, red.) stond hij in de basis, maar werd hij vervangen door Marc Benninga. In Voorschoten werd Jonkman langs de lijn aangemoedigd door zijn jaarclub. ‘Die stonden langs de kant te schreeuwen en na de wedstrijd zijn we bier gaan drinken in het clubhuis. Het werd een groot feest. Dat kon in die tijd nog.’

Oranje weinig in de prijzen

Het was een periode waarin het Nederlands elftal niet bijster succesvol is. Na de zesde plaats in Los Angeles greep de ploeg datzelfde jaar tijdens de Champions Trophy net naast de medailles met een vierde plaats. Pas in 1987 werd er weer een medaille op een groot internationaal toernooi gewonnen met het zilver tijdens de Champions Trophy, een paar maanden later gevolgd door Europees goud.

Jonkman maakte dat niet meer mee als speler van Oranje. Na het duel met Schotland zat de interlandcarrière er voor hem op. ‘Ik werd niet meer opgeroepen. Waarom weet ik niet. Ik vond het hartstikke leuk, maar studeren was ook belangrijk. Ik had niet die honderd procent focus op hockey. Dat zat niet in mijn hoofd. Ik heb na de Spelen van Los Angeles nooit gehad: nu ga ik alles op alles zetten. Daar dacht ik niet eens bij na. Ik ging studeren en daarna een baan zoeken. In die tijd verdiende je ook niks met hockey. Nu is dat anders, maar ik weet niet of ik, als ik nu had gespeeld, het vol had gehouden.’

Hugo Jonkman van Klein Zwitserland soleert langs tegenstander. Foto: KNHB/Jeroen van Bergen

Ik ben ontzettend blij met mijn carrière. Ik heb alles bereikt. Hugo Jonkman over zijn sportieve loopbaan als hockeyer

In 1990 zette Jonkman een punt achter zijn sportieve loopbaan. Na een seizoen bij de veteranen hing hij zijn stick aan de wilgen. En daar hangt de stick nog altijd. ‘Ik ben cold turkey gestopt, maar ik mis het hockey helemaal niet. Niet omdat ik het niet leuk vind, maar omdat ik druk ben met andere dingen.’

Terugblikkend zegt Jonkman: ‘Ik ben ontzettend blij met mijn carrière. Ik heb alles bereikt. Vijf landstitels met Klein Zwitserland. Ik heb in alle Nederlandse jeugdelftallen gespeeld en in Oranje. Het was een grandioze tijd. Beter kon het niet.’

Hugo Jonkman bemiddelt met zijn bedrijf Jonkman Vastgoed nationaal en internationaal bij aanhuur, aankoop en verkoop van onroerend goed en beleggingen.

Lees ook:

• • Muriel Povel stuitte oppermachtig Australië ten koste van gebroken stick
  • Spaanse strafbal enige schot op doel van debuterende keeper Oltmans
  • Frank-Jan van Waveren maakte nieuwjaarsbelofte waar
  • Keurslijf van Oranje paste Lijsbeth van Kessel niet
  • Eelco van der Meulen verschiet kruit al in eerste interland
  • Het was vooral zitten en wachten voor keeper Richard Lemaire
  • Uitstel WK en liesblessure zaten doorbraak Peter Dunki Jacobs dwars
  • Hermkens speelde Champions Trophy en keerde terug naar de Overgangsklasse
  • Thijs Maartens zat paar weken op roze wolk
  • Sebastiaan Westerhout werd niet de nieuwe rechtsachter van Oranje
  • Dus toch die ene officiële interland voor Imke Lempers