Jamilon Mülders: ‘De meiden hebben mij diep geraakt’

Hij was de grote verbinder van de ploeg die in een turbulent jaar uit elkaar dreigde te vallen, maar onder zijn vleugels toch de wereldtitel prolongeerde. Jamilon Mülders blikt in dit eindejaarsinterview terug op zijn periode als bondscoach van het Nederlands elftal. ‘Het is aan de speelsters en de stafleden te danken dat ik voor het eerst in twintig jaar mezelf ben geweest als coach.’

In beeld verschijnt het sympathieke gezicht van de 46-jarige Duitser, die zich voor het video-interview meldt vanuit het Spaanse Cadiz, waar hij op trainingsstage is. Zijn hoofd is alweer bij zijn nieuwe, huidige klus, die van assistent bij de nationale mannenploeg van Duitsland. Maar in zijn hart denkt hij nog vaak terug aan zijn tijd in Nederland. Hij heeft er warme gevoelens bij.

De weg naar de wereldtitel. De warme band met de speelsters en de staf. De manier waarop ze gezamenlijk het intense proces hebben beleefd. Het heeft Mülders allemaal aan het denken gezet. ‘Ik ben de meiden en de stafleden ontzettend dankbaar. Zij hebben mij diep in mijn ziel geraakt. Het is aan hen te danken dat ik voor het eerst in twintig jaar mezelf ben geweest als coach. Zij hebben mij laten inzien dat coachen ook op een andere manier kan dan hoe ik het altijd heb gedaan’, constateert de openhartige Mülders, die straks zal uitleggen wat hij daar precies mee bedoelt.

Jamilon Mülders is emotioneel na het winnen van de wereldtitel. Foto: Willem Vernes

Emotioneel na de WK-finale

Eerst gaan we terug naar zondag 17 juli, de avond van de gewonnen WK-finale tegen Argentinië (3-1) in Terrassa. Normaal gesproken maakt Mülders een bescheiden indruk. Blijft hij zo ver mogelijk uit de buurt van de schijnwerpers. Maar die avond gebeurt er iets opvallends. Na het klinken van de toeter vestigt hij alle aandacht op zich: hij plant zijn beide knieën op het veld, spreidt zijn armen en brult het uit. Het is een bijzonder gezicht. Maandenlang is Mülders overgekomen als een rustig persoon, maar nu na een slopende periode de wereldtitel is veroverd, komt er toch een hoop ontlading bij hem los.

‘Er was natuurlijk zo ontzettend veel gebeurd, in de maanden voorafgaand aan het WK. Daarom was ik enorm blij voor die meiden. Ze hebben het geweldig gedaan. Ze hebben echt met elkaar de wereldtitel binnengesleept. En in de finale prachtig gehockeyd. Al die gevoelens kwamen op dat moment allemaal bij me samen, waardoor ik even heel emotioneel werd’, blikt Mülders terug op zijn laatste meters als bondscoach van het Nederlands elftal.

Hij wilde eigenlijk geen bondscoach worden

Het einde van het wereldkampioenschap betekende bovendien zijn afscheid van de groep, na de meest explosieve maanden uit zijn carrière. Hij begon na de Olympische Spelen van Tokio als assistent van Alyson Annan, een bewust gekozen rol in de luwte. Maar na haar vertrek in januari van dit jaar waren plotseling alle ogen op hem gericht. Hij was de meest aangewezen persoon om haar op te volgen, maar drukte die verwachtingen meteen de kop in, door te zeggen dat hij die ambitie helemaal niet had. Iets dat hij bleef herhalen.

Als reden gaf hij altijd dat hij zijn kostbare tijd ook wilde spenderen aan zijn studie Elite Performance in Dublin. Maar op deze doordeweekse middag vertelt Mülders dat de oorzaak eigenlijk veel dieper lag dan dat. Hoofdcoach wilde hij sowieso nooit meer worden. Dat hoofdstuk in zijn leven was afgesloten. Niet alleen vanwege zijn studie, maar vooral omdat hij zich twintig jaar lang in die rol in een keurslijf had gevoeld.

Jamilon Mülders wordt omhelsd door Eva de Goede. Foto: Willem Vernes

‘Ik heb Duitsland Onder 21 en Duitsland Onder 16 onder mijn hoede gehad. Ik ben bondscoach en assistent van de Duitse vrouwen geweest. Ik heb ook in China gewerkt als bondscoach. En ik ben hoofd HR geweest van een bedrijf. Maar in al die verschillende rollen kon ik nooit mezelf zijn als coach’, legt hij uit.

In Duitsland ben je als bondscoach voor 80 procent administratief medewerker. Je bent meer tijd kwijt aan vergaderen en het maken van Excel-sheets dan aan coachen Jamilon Mülders

‘Ik deed puur wat er van me verwacht werd, of wat ik dacht dat er van mij verwacht werd. Ik was te weinig assertief. Ik was nooit blij met het systeem, met hoe de organisatie was neergezet. Die hele politiek eromheen, dat is niets voor mij. In Duitsland ben je als bondscoach voor tachtig procent administratief medewerker. Je bent meer tijd kwijt aan vergaderen en het maken van Excel-sheets dan aan het coachen. Ik vervulde te veel een rol die mij helemaal niet past. Ik was te weinig een begeleider. Te weinig met de spelers bezig. Ik zat te weinig in mijn kracht. Dat speelde een belangrijke rol in mijn besluit waarom ik nooit meer hoofdcoach wilde zijn. Ik wilde met hockey bezig zijn en met mensen – en niet met méér dan dat. Daarom was ik juist zo blij dat ik onder Alyson assistent was.’

Onder druk ging hij ermee akkoord om de leiding over het Nederlands elftal op zich te nemen tijdens de Pro League-trip naar Valencia, in februari. Aanblijven tot en met wereldkampioenschap was in zijn ogen geen optie. Maar in Valencia sloeg de twijfel toe. Het was de eerste keer sinds het vertrek van Annan dat de Oranje Dames langere tijd met elkaar op pad waren. Hij zag met eigen ogen hoe groot de wonden waren die moesten worden geheeld.

De vele onderlinge praatsessies. Het onafhankelijk onderzoek naar het prestatieklimaat. De Pro League-trip naar India in april, die intern op weerstand stuitte. De problemen stapelden zich ondertussen zo ver op, dat tijdens een rondje hardlopen door het zonnige Valencia het kwartje bij hem viel.

Jamilon Mülders krijgt een knuffel van Lidewij Welten, na het veroveren van de wereldtitel. Foto: Willem Vernes

Tot inkeer in Valencia

‘Ik ben iemand die tijd nodig heeft om na te denken voordat ik een beslissing neem. In de eerste weken dat ik bondscoach was, kwam er een hoop op me af. Ik wist nog niet hoe complex de situatie was. Maar in Valencia werd dat voor mij steeds duidelijker. Ik heb veel gesprekken gevoerd, met de staf en met de speelsters. Mijn conclusie was dat we het niet binnen een paar weken kregen opgelost. Ik kwam tot het inzicht dat er geen andere oplossing was dan dat ik zou blijven. Als ik dat niet zou doen, kwam er iemand anders voor de groep te staan en was al ons harde werk van de weken daarvoor voor niets geweest. Dat wilde ik de groep niet aandoen.’

Mülders roemt de speelsters en de staf, hun fijne manier van samenwerken, de feedback die de meiden hem gaven en de gesprekken die ze samen voerden. Het droeg allemaal bij aan het feit dat Mülders voor het eerst in twintig jaar als coach zichzelf kon zijn. ‘Dankzij hen ben ik eindelijk de coach geweest die ik altijd heb willen zijn. Vergeleken met mijn vorige functies was ik nu veel meer een begeleider. Een verbinder. Iemand die luistert. In die hoedanigheden ben ik het meest in mijn kracht. Daar ben ik de meiden en de stafleden ontzettend dankbaar voor.’

Dan, lachend: ‘Maar je kunt met mij ook over hockey praten hoor, haha.’

Dit jaar maakt Mülders af als assistent van de Duitse mannen en hoopt hij zijn studie af te ronden. Daarna is zijn agenda leeg. ‘Ik wist altijd heel duidelijk dat ik nooit meer bondscoach wilde worden. Maar zo stellig ben ik nu niet meer. Misschien ga ik na de Olympische Spelen van Parijs weer ergens aan de slag, misschien ook niet. Ik sluit het in ieder geval niet meer uit. En dat komt door de geweldige groep speelsters en stafleden van Oranje. Het was een feest en een eer om met ze samen te werken.’