Joyce Sombroek: ‘Ik wil meer dan alleen maar sporten’

Joyce Sombroek is de volgende in de rubriek ‘Zonder bal en stick’, waarin internationals openlijk vertellen over hun leven buiten de lijnen. De toekomstig arts is van kleins af aan even leergierig als ambitieus, met als toverwoord: focus. En ze is gelukkig met haar ondernemende vriend, die door zijn eigen start-up vaak met verse bloemen thuiskomt. Zeilen naar Engeland, zoals haar ouders deden tijdens de Olympische Spelen, ziet Joyce zichzelf niet zo snel doen. Wel wonen in het buitenland.

Tot haar 14e woonde Joyce in Lochem, een klein stadje in de Achterhoek. ‘Daar heb ik een heel leuke jeugd gehad. We woonden tegenover de school. Mijn anderhalf jaar jongere broertje en ik gingen daar altijd samen hockeyen, voetballen en softballen. Ik zat naast hockey op judo en tennis. Wij waren het liefst buiten; ook om in bomen te klimmen en hutten te bouwen.’

Mijn vader deed ook fanatiek aan sport: paardrijden, boksen, schermen, van alles. Ik denk dat ik mijn reactiesnelheid van hem heb. Maar het kwam allemaal uit mezelf. Mijn moeder liet me laatst foto’s zien. Zat ik helemaal bovenop een klimrek als 4- of 5-jarige. Ik wilde altijd ergens naartoe, zocht een uitdaging en wilde alles proberen.’

Grote stap

Joyce vertelt dat ze op haar 11e ging keepen en toen ze 12 was, zat ze al in het districtsteam. ‘Het grappige is dat ik bij Lochem op mijn 13e en 14e in de A1 en Dames 1 speelde.’ Maar toen verhuisde de familie naar Zeist, vanwege het werk van haar vader.

‘Bij Schaerweijde kwam ik in de B terecht. Vanaf toen heb ik alle leeftijdscategorieën doorlopen.’ Meer dan op het veld merkte Joyce de overgang op school. ‘Dat was niet zo leuk, want we verhuisden na de kerstvakantie. Al je vriendjes en vriendinnetjes laat je achter en dan kom je op een grote school in een nieuwe klas, dat is gewoon erg wennen.’

Omdat je halverwege het seizoen niet kan switchen van club, zat Joyce vanaf het begin van het seizoen al bij Schaerweijde, terwijl ze dus nog in Lochem woonde. ‘Op dinsdag reed mijn moeder me op en neer en op vrijdag bleef ik slapen voor de wedstrijd van zaterdag. Ik moest van jongs af aan m’n eigen spullen pakken en m’n keeperstas dragen. Mijn ouders hebben me ook nooit gepusht. Ze zeiden altijd: zorg dat je je studie en alle andere dingen ook goed op orde hebt.’

Joyce Sombroek in 2002

Procentjes

Tweevoudig Wereldkeepster van het Jaar wil altijd leren en zo min mogelijk aan het toeval overlaten. ‘Ik probeer overal die procentjes te halen; ik kijk mee bij andere sporten en doe eye-gym en veel krachttraining.’ De keepster van Oranje geeft regelmatig clinics en presentaties over samenwerken, de weg naar de top en presteren onder druk. ‘Een chirurg vroeg aan mij: Hoe ga jij om met druk? Welke trucjes gebruik je? Hoe pak je je focus? Ik denk dat er veel overlap (in sport en maatschappelijke carrière, red) is.’

Joyce vertelt dat iedereen zijn eigen manier daarin moet vinden. ‘Ik vind het lekker om even de bal hoog te houden. Ik neem alles in het stadion in me op en sluit me vervolgens volledig af. Dan probeer ik mijn ademhaling en spierspanning te controleren en in een soort flow te komen. Me puur op mijn taak te focussen en dingen te zien, zonder dat ik er een oordeel over heb.’

Focus

Joyce noemt de gewonnen halve finale tegen Nieuw-Zeeland op de Olympische Spelen in Londen (2012) als ultiem voorbeeld. ‘Ik zag pas dat we hadden gewonnen toen de rest kwam aanstormen, omdat ik nog in de focus zat om een shoot-out te stoppen. Maar ja, ik had er al 3 van de 4 gestopt, en wij scoorden er 3. Dus we waren al klaar.’

‘Zo ver kun je dus in je focus komen: dat je niet bezig bent met de einduitslag, maar met je taak. En dat je niet baalt van een gemiste shoot-out of dat de scheids een fout maakt. Dat zijn allemaal dingen waar je geen invloed op hebt.’

Eén van de manieren om dat te leren is yoga. ‘Ik ben daar een paar jaar geleden voor het eerst mee in aanraking gekomen. Ik ben iemand die veel kan nadenken. Dus het is voor mij wel goed om af en toe te …  (denkt nu even hardop om zorgvuldig haar woorden te kiezen) … aarden. Maar dat klinkt zo zweverig. Ik vind het nu gewoon fijn en het helpt me om lenig te blijven.’

Kinderen helpen

Voor Joyce is hockey alleen niet voldoende. ‘Ik ben wel iemand die meer wil dan alleen maar sporten. Ik zoek uitdagingen op andere vlakken.’ Zo is ze ambassadeur van Stichting Spieren voor Spieren en Stichting Achterstevoren. ‘Dat vind ik belangrijk en mooi om te doen. Ik ondersteun graag mensen. Helemaal als het om zieke kinderen gaat. De link naar geneeskunde maakt dat extra speciaal.’

Joyce deed ook onderzoek naar de spierziekte SMA. ‘En dan in het bijzonder naar de verkromming die in de wervelkolom optreedt als de spieren van een kindje heel zwak zijn. De kinderen worden vaak geopereerd omdat ze anders niet meer goed kunnen zitten of lopen. Ik heb alle literatuur bekeken en nagedacht over dingen als: op welke leeftijd kun je het beste opereren?’

‘Dat was best veel werk, maar ik heb een kleine bijdrage kunnen leveren. Het is belangrijk dat er nog veel meer onderzoek wordt gedaan.’ Ondertussen zat Joyce met Oranje ‘gewoon’ in voorbereiding  op het WK.

Australië

Uiteraard staat Joyce’ leven dit jaar in het teken van de Olympische Spelen in Rio. Maar dat neemt niet weg dat de geneeskundestudent al verder kijkt en plannen maakt. ‘Zodra de competitie klaar is in november, ga ik naar Sydney. Daar wil ik een keuzecoschap doen. Ik wil al heel lang naar Australië en Nieuw-Zeeland, maar dat kan natuurlijk niet zo goed.’ En nu heeft de keepster van Laren dus bedacht er in de winterstop tussenuit te gaan. ‘Dan sta ik gewoon weer op het veld als de competitie begint. Dan lijkt het me heel gaaf.’

Haar vriend Koen komt na de coschappen ook naar Down Under om 2 weken samen rond te reizen en te gaan duiken. Joyce vertelt dat hij – op het moment dat ze elkaar ontmoetten in Amsterdam – niks van hockey wist. ‘Hij is geen topsporter, maar juist op een ander gebied heel ambitieus. Hij heeft in het verleden meerdere start-ups opgezet in Azië. Ik vind het heel fijn dat hij een totaal andere achtergrond heeft.’

Nu heeft hij zijn eigen start-up: Bloomon. ‘Dat zijn flexibele bloemabonnementen waarbij de bloemen vers van de kweker bij de mensen thuis worden bezorgd. Ik bof want ik heb een vriend die iedere week een prachtige bos mee naar huis neemt,’ lacht ze.

Naast de Tower Bridge

Joyce komt uit een reislustig gezin. Haar ouders bereiken hun vakantiebestemmingen vaak met de eigen zeilboot. ‘Het grappige is dat ik 3 jaar voor de Olympische Spelen in Londen op het WK met Jong Oranje (2009) was. Toen zeiden mijn ouders al: dáár willen we gaan kijken. Dat leek voor mij nog wat ver weg, maar het leek me wel cool om dat te ervaren. Dus mijn ouders hebben die zomer, om dat plan vast te leggen, al de haven gereserveerd.’

De ouders van Joyce konden die zomer, door de ‘vroegboekactie’, met hun zeilboot aanleggen op de mooist denkbare plek: naast de Tower Bridge. Maar zonder Joyce. Want wat ze jaren geleden niet hadden voorzien, en Joyce zelf nog het allerminst, was dat ze zelf het doel van het Nederlands team zou verdedigen. ‘Dus toen werd het een ander verhaal, maar wel extra speciaal.’

Vrij zijn

Heeft Joyce dat avontuurlijke van haar ouders meegekregen? ‘Ik ben zelf niet heel erg van het kamperen enzo. Zeilen vind ik lekker, maar meer af en toe als ontspanning. Ik zie ons meer weekendjes zeilen eigenlijk. Of dagjes. Niet zoals mijn ouders naar Noorwegen en Zweden. Koen en ik vinden het leuk om veel verschillende dingen te zien en te doen. En om te skiën en te duiken. Als hockey straks afgelopen is, gaan we vaker reizen en misschien wel in het buitenland wonen. Omdat we vrij willen zijn. Maar niet jarenlang aan de andere kant van de wereld…’