Keeper Blaak leerde minder negatief naar zichzelf te kijken

Bij de HWL Final in India was Pirmin Blaak (30) ziek geworden en stond hij met een mager gezicht in het goal. Maar hij negeerde dat en vertelde iedereen dat hij nergens last van had. Daardoor ging het juist mis. Met behulp van een sportpsycholoog is hij dit jaar sterker dan ooit. ‘Ik was te veel met de buitenwereld bezig en te negatief naar mezelf.’

Blaak is een open boek. En hoe meer bladzijden je van zijn carrière open slaat, hoe duidelijker het is dat hij zó ontzettend graag wil slagen. Twee keer op de Olympische Spelen vervulde hij de reserverol, buiten het olympisch dorp. Zoals bij meer topsporters spookt het soms in zijn hoofd en is hij zelf zijn grootste tegenstander. Aan het einde van het interview in het spelershotel van Oranje, midden in de stad Breda, pakt hij zijn telefoon en laat hij een filmpje zien van tennisser Roger Federer, met de titel ‘Roger Federer, back to world no. 1 again – motivational 2018’. Om duidelijk te maken waar hij mee worstelt.

Het is een video die hij vaker kijkt. In het begin zien we de Zwitserse tennisser huilen en moeilijk uit zijn woorden komen, als hij weer heeft verloren van zijn aartsrivaal Rafael Nadal op de Australian Open. Het zijn beelden uit 2009. ‘God, it’s killing me’, zegt Federer.

Daarna zien we beelden van 2017. Federer heeft net voor het eerst in tien jaar tijd van Nadal op een grandslam gewonnen. Op 35-jarige leeftijd weet hij op de Australian Open zijn eerste grandslam te winnen sinds vijf jaar, na zoveel nederlagen tegen Nadal. Hij zegt daarna: ‘Alles is mentaal op de baan. Je moet punt voor punt erin blijven geloven. Als de ander dan te goed is, is dat oké. Maar ik wilde niet negatief doen. Ik zei tegen mezelf dat ik niets te verliezen had. Maar natuurlijk wilde ik graag. Die combinatie zorgde ervoor dat ik won.’

Een geconcentreerde Pirmin Blaak, met Jorrit Croon. Foto: Willem Vernes

‘Ik krijg er tranen van’

‘Dit filmpje is misschien een miljoen keer bekeken en ik heb ‘m denk ik 150 duizend keer gezien. Ik krijg er tranen van. Hier zegt hij eigenlijk, als je naar het hockey vertaalt: als iemand een goede strafcorner binnen pusht, is dat gewoon te goed. Dat moet je accepteren’, vertelt Blaak in de lobby van het spelershotel. ‘Je moet dan niet negatief worden. Maar je wil wél winnen. Gelukkig krijg je in de sport altijd de kans om opnieuw te beginnen en je weer te focussen op de volgende bal.’

De keeper in de goal moet zich soms meer als een tennisser voelen dan een hockeyer, laat Blaak voelen in het gesprek. Eenzaam. Waar een tennisser punt voor punt moet spelen en elke bal in het verleden moet leren vergeten, moet een keeper dat ook. Punt voor punt wordt dan: bal voor bal.

In januari liep Blaak tegen een aantal zaken op, die hij wilde oplossen. Hij nam een sportpsycholoog in de arm. Blaak: ‘Als de bal er in de eerste minuten ingaat. Wat doe je dan? Daar helpt hij mee. Vroeger dacht ik: nu mag ik 68 minuten geen fouten meer maken. Nu laat ik het moment los. Het kijken van video’s met Roger Federer helpt me ook. Federer heeft gewoon helemaal gelijk in alles wat-ie hier zegt in deze video.’

Pirmin Blaak bij de HWL India, waar hij een deel van de HWL ziek was.

Zijn zelfbeeld is nu realistisch

De problemen die Blaak had op het hockeyveld, kwamen ook tot uiting tijdens de HWL in India. Daar was hij ziek geworden. Hij keerde hij niet honderd procent gezond terug in de goal. Maar dat wilde hij wel zijn en laten zien. Daar was hij zo druk me bezig, dat het juist verkeerd ging. De schijn hoog houden is niets voor de Rotterdammer die normaal altijd eerlijk vertelt hoe het ervoor staat.

‘Ik speelde niet de potten die ik wilde spelen. Ik was te veel met de buitenwereld bezig. Daar ben ik over gaan praten. Want hoe kan ik het beste in de goal staan?’

Door de sportpsycholoog is Blaak eerlijker naar zichzelf toe. Zijn zelfbeeld is nu in orde. Hij kon te negatief zijn over zijn eigen prestaties. Als hij goed was, kon hij dat ook niet van zichzelf benoemen. Blaak: ‘Dan ga je er ook nooit van genieten, zei de sportpsycholoog. Toen ik gisteren het veld opliep tegen België, zei ik tegen mezelf om lekker te vlammen en te genieten. In plaats van te stressen.’

Pirmin Blaak redt schitterend op Belgische inzet. Foto: Willem Vernes

Heerlijke wedstrijd tegen België gekeept

Tegen België redde Blaak zondag op de Champions Trophy katachtig op een rebound van de eerste Belgische strafcorner. Een paar minuten later leidde zijn redding op een inzet van Sebastien Dockier de counter in voor de 2-0, tijdens een waanzinnige wedstrijd die in 6-1 eindigde. Aanvankelijk wilde Blaak ook in dit interview vooral het negatieve benadrukken van zijn acties, maar hij corrigeert zichzelf. ‘Ik kan hier een verhaal ophalen dat ik die bal beter kan verwerken op 5-0, waardoor ik die rebound niet weggeef. Maar ik geef mezelf een zeventje voor de wedstrijd. Ik heb gepakt wat ik moest pakken. Ik had niet meer of minder kunnen doen. Ik was vooral blij dat er iets los kwam in het team.’

Het zijn spannende tijden voor Blaak en zijn teamgenoot Sam van der Ven. Na Rio werd gekozen voor wisselen per kwart. Nu worden er hele wedstrijden gespeeld door de keeper. Elk kwart wisselen was een experiment, dat nu ten einde is.

Pirmin Blaak viert de 6-1 overwinning op België. Op de achtergrond o.a. Sam van der Ven. Vooraan Jonas de Geus en Lars Balk. Foto: Koen Suyk

Niet meer per kwart keepen

Blaak verklaart: ‘Het bleek toch lastig om per kwart in de wedstrijd te groeien. Als je er niet lekker in zat, had je geen herstelmogelijkheid. Soms kreeg je vier ballen. Soms geen een. We hebben het met elkaar geëvalueerd. Tijdens de HWL in Londen maakten we een vliegende start. Maar tijdens het EK zaten we er al minder lekker in. Dat vind ik de kracht van onze begeleiding, met Max, Graham en Taco (Max Caldas, Graham Reid en Taco van den Honert,red.) die nieuwe dingen omarmt. Nu gaan we naar een toekomst met een eerste keeper. Dus moeten we ook beoordeeld worden op het keepen van hele wedstrijden.’

Dat Van der Ven de eerste wedstrijd van de Champions Trophy keepte, was geen signaal dat hij een streepje voor heeft. Blaak had gehoord van de begeleiding dat hij de laatste wedstrijd van het toernooi moest keepen, omdat hij de shoot-outs doet. Dus heeft Blaak samen met Van der Ven een schema opgesteld van de wedstrijden. Zoals ze veel samenwerken. Van der Ven vond dat hij misschien bij de voorzet had gekund die de 1-2 betekende voor Argentinië zaterdag. Blaak keek met zijn collega ook naar die beelden en concludeerde dat ook hij niet die voorzet had onderschept.

Pirmin Blaak in actie. Foto: Koen Suyk

Misschien dat Blaak af en toe de video er nog bij pakt

Dat het wisselen per kwart voorbij is, wil niet zeggen dat het experiment is mislukt, vindt de keeper van Oranje-Rood. ‘Ik begon na Rio met 30 interlands. Sam op 8. Nu is de verhouding 60/20. Max wilde ons ervaring laten opdoen in grote wedstrijden. Vroeger had ik die ervaring niet. Dan mocht ik tien minuten invallen tegen Zuid-Afrika, als we al 7-0 voor stonden. Nu zijn we allebei betere keepers, omdat we grote wedstrijden hebben gespeeld in eigen land, met veel druk. Dat heeft ons beter gemaakt.’

Op het WK en de Olympische Spelen in Tokio zal er met een eerste keeper worden gewerkt. Natuurlijk had Blaak gehoopt dat hij de onbetwiste nummer 1 was, maar het blijft voorlopig afwisselen. De lessen van dit jaar kan hij in deze fase goed gebruiken. ‘Het leeft bij ons allebei en het is iets dat je deze week bezig houdt. Tijdens de wedstrijd niet, maar natuurlijk wil je je plek veilig stellen. We gaan nu richting een eerste keeper. Dit is het einde van een traject van twee jaar. Ik weet niet hoe de kaarten geschud zijn. Ik moet alleen zorgen dat mijn takenpakket op orde is: coaching, veldspel, strafcorners en shoot-outs. Dat is waar ik invloed op heb.’

Pirmin Blaak met een scherpe blik voor de wedstrijd tegen België (6-1), achter aanvoerder Seve van Ass. Foto: Willem Vernes

Misschien dat Blaak nog eens extra zijn telefoon erbij pakt deze dagen, om die wijze woorden van Federer nog eens in zijn hoofd te knopen. ‘Ik zei tegen mezelf dat ik niets te verliezen had. Ik moest er punt voor punt in geloven en niet negatief worden. Die combinatie zorgde ervoor dat ik won.’